ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້

ອັງກິດ:	Association of South East Asian Nations
ຂະແມ:	សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍
ຈີນ:	东南亚国家联盟
ທະມິລ:	தென்கிழக்காசிய நாடுகளின் கூட்டமைப்பு
ພະມ້າ:	အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း
ຟີລິບປິນ:	Samahan ng mga Bansa sa Timog-Silangang Asya
ມາເລ:	Persatuan Negara-Negara Asia Tenggara
ຫວຽດນາມ:	Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
ອິນໂດເນເຊຍ:	Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara
	ທຸງຊາດ ເຄື່ອງໝາຍຊາດ
	ຄຳຂວັນ: "One Vision, One Identity, One Community"; (ໜຶ່ງວິໄສທັດ ໜຶ່ງເອກະລັກ ໜຶ່ງປະຊາຄົມ)
	ເພງຊາດ: ດິອາຊຽນເວ
ເມືອງຫຼວງ	ບໍ່ມີ ; ສຳນັກງານໃຫຍ່:; ຈາກາຕາ, ອິນໂດເນເຊຍ
ສຳນັກງານໃຫຍ່	ຈາກາຕາ, ອິນໂດເນເຊຍ
ພາສາລັດຖະການ	ພາສາອັງກິດ ພາສາອັງກິດ; ມາເລ; ພະມ້າ; ຈີນກາງ; ຟີລິບປິນ; ອິນໂດເນເຊຍ; ຂະແມ; ລາວ; ທະມິລ; ໄທ; ຫວຽດນາມ
ເດມະນິມ	ຄົນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້
ລັດຖະສະມາຊິກ	10 ປະເທດ ບຣູໄນ; ກຳປູເຈຍ; ອິນໂດເນເຊຍ; ລາວ; ມາເລເຊຍ; ມຽນມາ; ຟີລິບປິນ; ສິງກະໂປ; ໄທ; ຫວຽດນາມ ; 2 ລັດຜູ້ສັງເກດການ ຕີມໍແລັດສະເຕ; ປາປົວນິວກີເນ;
ຜູ້ນຳ
• ປະທານ	ໂຈໂກ ວີໂດໂດ
• ເລຂາທິການ	ເກົາ ກືມຮວນ
ກໍ່ຕັ້ງ
• ຖະແຫຼງການບາງກອກ	8 ສິງຫາ 1967
• ຮັບສະມາຊິກຫຼ້າສຸດ	30 ເມສາ 1999
• ກົດບັດອາຊຽນ	16 ທັນວາ 2008
ພື້ນທີ່
• ລວມ	4,522,518 ຕາລາງກິໂລແມັດ (1,746,154 ຕາລາງໄມລ໌)
ປະຊາກອນ
• 2021 ປະມານ	667,393,019
• ຄວາມໜາແໜ້ນ	144 ຕໍ່ຕາລາງກິໂລແມັດ (373.0 ຕໍ່ຕາລາງໄມລ໌)
GDP (ອຳນາດຊື້)	2021 (ປະມານ)
• ລວມ	$8.993 ພັນຕື້
• ຕໍ່ຫົວ	$13,475
GDP (ລາຄາຕະຫຼາດ)	2021 (ປະມານ)
• ລວມ	$3.356 ພັນຕື້
• ຕໍ່ຫົວ	$4,849
HDI (2019)	0.729; ສູງ
ເຂດເວລາ	UTC+6:30 ຫາ UTC+9 (ເວລາມາດຕະຖານອາຊຽນ)
ລະຫັດໂທລະສັບ	10 +673; +855; +62; +856; +60; +95; +63; +65; +66; +84
ລະຫັດອິນເຕີເນັດ	10 .bn; .kh; .id; .la; .my; .mm; .ph; .sg; .th; .vi
	ເວັບໄຊ; www.asean.org

ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ (ອັງກິດ: Association of South East Asian Nations) ຫຼື ອາຊຽນ (ASEAN) ເປັນອົງການທາງພູມສາດການເມືອງ ແລະ ເສດຖະກິດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີປະເທດສະມາຊິກທັງໝົດ 10 ປະເທດ ເຊັ່ນ: ກຳປູເຈຍ, ໄທ, ບຣູໄນ, ມຽນມາ, ຟີລິບປິນ, ມາເລເຊຍ, ລາວ, ຫວຽດນາມ, ສິງກະໂປ, ແລະ ອິນໂດເນເຊຍ. ອາຊຽນມີພື້ນທີ່ປະມານ 4,479,210 ຕາລາງກິໂລແມັດ ມີປະຊາກອນປະມານ 625 ລ້ານຄົນ^[9] ໃນປີ 2010 ຈີດີພີຂອງປະເທດສະມາຊິກລວມກັນຄິດເປັນມູນຄ່າປະມານ 1.8 ພັນຕື້ໂດລາສະຫະລັດ^[10] ຄິດເປັນລຳດັບທີ 9 ຂອງໂລກຮຽງຕາມຈີດີພີ ອາຊຽນມີພາສາອັງກິດເປັນພາສາທາງການ^[5]

ອາຊຽນມີຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຈາກສະມາຄົມອາສາ ເຊິ່ງກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນເມື່ອເດືອນກໍລະກົດ ປີ 1961 ໂດຍ ໄທ, ມາເລເຊຍ ແລະ ຟີລິບປິນ ຕໍ່ມາໃນປີ 1967 ໄດ້ມີການລົງນາມໃນ ຖະແຫຼງການບາງກອກ ອາຊຽນໄດ້ຖືກຳເນີດຂຶ້ນໂດຍມີລັດສະມາຊີກເລີ່ມຕົ້ນ 5 ປະເທດ ໂດຍມີວັດຖຸປະສົງເພື່ອການຮ່ວມມືໃນການເພີ່ມອັດຕາການເຕີບໂຕທາງດ້ານເສດຖະກິດ ການພັດທະນາສັງຄົມວັດທະນະທຳໃນກຸ່ມປະເທດສະມາຊິກ ແລະ ການບຳລຸງຮັກສາສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງໃນພາກພື້ນ ແລະ ເປີດໂອກາດໃຫ້ແກ້ໄຂຂໍ້ຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງປະເທດສະມາຊິກຢ່າງສັນຕິ^[11] ຫຼັງຈາກປີ 1984 ເປັນຕົ້ນມາອາຊຽນມີລັດສະມາຊິກເພີ່ມຂຶ້ນຈົນມີ 10 ປະເທດໃນປັດຈຸບັນ ກົດບັດອາຊຽນໄດ້ມີການລົງນາມເມື່ອເດືອນທັນວາ ປີ 2008 ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ອາຊຽນມີສະຖານະຄ້າຍຄືກັບສະຫະພາບເອີຣົບຫຼາຍຍິ່ງຂຶ້ນ

ເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນໄດ້ເລີ່ມປະກາດໃຊ້ຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນປີ 2010 ແລະ ກຳລັງກ້າວສູ່ຄວາມເປັນປະຊາຄົມອາຊຽນ ເຊິ່ງຈະປະກອບດ້ວຍສາມດ້ານ ຄື: ປະຊາຄົມອາຊຽນດ້ານການເມືອງ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ ປະຊາຄົມເສດຖະກິດອາຊຽນ ແລະ ປະຊາຄົມສັງຄົມ ແລະ ວັນທະນະທຳອາຊຽນ ໃນປີ 2015^[12]

ປະຫວັດ[ດັດແກ້]

ມີຈຸດເລີ່ມຕົ້ນໃນເດືອນມັງກອນ ປິ ຄ.ສ 1961 ໂດຍປະເທດໄທ ມາເລເຊຍ ແລະ ຟິລິບປີນ ໄດ້ຮ່ວມກັນຈັດຕັ້ງສະມາຄົມອາສາ ຫຼື Association of South East Asia ຂື້ນເພື່ອຮ່ວມມືກັນທາງດ້ານເສດຖະກິດ ສັງຄົມ ແລະ ວັດທະນະທຳ ແຕ່ດຳເນີນການໄດ້ພຽງ 2 ກໍ່ຕ້ອງຢຸດຊະງັກລົງ ເນື່ອງຈາກການຜັນແປທາງດ້ານການເມືອງລະຫວ່າງ ອິນໂດເນເຊຍ ກັບ ມາເລເຊຍ.

ໃນໄລຍະຕໍ່ມາ ໄດ້ມີການຟື້ນຟູສາຍພົວພັນລະຫວ່າງປະເທດຂື້ນ ຈຶ່ງໄດ້ຊອກຫາແນວທາງຈັດຕັ້ງ ອົງການຮ່ວມມືທາງດ້ານເສດຖະກິດ ຂື້ນໃນຂົງເຂດ "ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້" ແລະ ພັນເອກ(ພິເສດ) ດຣ.ຖະນັດ ຄໍມັນ ອາດີດລັດຖະມົນຕີກະຊວງການຕ່າງປະເທດສະໄໝລັດຖະບານ ຈອມພົນຖະໜອມ ກິດຕິຂະຈອນ ໂດຍໄດ້ມີການລົງນາມ "ປະລິນຍາບາງກອກ" ທີ່ວັງສະຣານລົມ ໃນຄັ້ງວັນທີ 8 ສິງຫາ ຄ.ສ. 1967 ຈາກ ຄຳປະກາດອາຊຽນ (ASEAN Declaration) ເຊິ່ງລົງນາມໂດຍ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງການຕ່າງປະເທດຂອງປະເທດສະມາຊິກຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ 5 ປະເທດ ໄດ້ແກ່ ໄທ, ອິນໂດເນເຊຍ, ຟິລິບປິນ, ມາເລເຊຍ ແລະ ສິງກະໂປ ^[13]

ຕໍ່ມາໃນປີ ຄ.ສ. 1984 ປະເທດບູໄນ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມສະມາຊິກເປັນປະເທດທີ່ຫົກ ແລະ ມີ ກຳປູເຈຍ, ມຽນມາ, ລາວ, ແລະ ຫວຽດນາມ ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ.

ວັດຖຸປະສົງ[ດັດແກ້]

ທຸງຂອງຊາດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ 10 ຊາດ

ຈາກສົນທິສັນຍາໄມຕີແລະຄວາມຮ່ວມມືໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ໄດ້ມີການສະຫຼຸບແນວທາງຂອງສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ໄວ້ຈຳນວນຫົກຂໍ້ ດັ່ງນີ້^[14]

ໃຫ້ຄວາມເຄົາລົບແກ່ເອກະລາດ ອຳນາດອະທິປະໄຕ ຄວາມເທົ່າທຽມ ບູລະນະພາບແຫ່ງດິນແດນແລະເອກະລັກ ຂອງຊາດສະມາຊິກທັງໝົດ.
ລັດສະມາຊິກແຕ່ລະລັດມີສິດທິທີ່ຈະປອດຈາກການແຊກແຊງຈາກພາຍນອກ ການຮຸກຮານດິນແດນແລະການບັງຄັບຂູ່ເຂັນ.
ຈະບໍ່ເຂົ້າໄປຫຍຸ້ງກ່ຽວກັບກິຈະການພາຍໃນຂອງລັດສະມາຊິກອື່ນ ໆ.
ຍອມຮັບໃນຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງກັນ ຫຼືແກ້ບັນຫາລະຫວ່າງກັນຢ່າງສັນຕິ.
ປະນາມຫຼືບໍ່ຍອມຮັບການຄຸກຄາມຫຼືການໃຊ້ກຳລັງ.
ໃຫ້ຄວາມຮ່ວມມືລະຫວ່າງກັນຢ່າງມີປະສິດທິພາບ.

ສັນຍະລັກ[ດັດແກ້]

ສັນຍະລັກ ອາຊຽນ ຄື ຕົ້ນເຂົ້າ ສີເຫຼືອງ 10 ຕົ້ນມັດລວມກັນໄວ້ ໝາຍເຖິງປະເທດສະມາຊິກຮ່ວມກັນເພື່ອມິດຕະພາບ ແລະ ຄວາມເປັນນ້ຳໜຶ່ງໃຈດຽວກັນ ສີຟ້າ ໝາຍເຖິງ ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ສີແດງ ໝາຍເຖິງ ຄວາມກ້າຫານ ແລະ ຄວາມກ້າວໜ້າ, ສີຂາວ ໝາຍເຖິງ ຄວາມບໍລິສຸດ, ແລະ ສີເຫຼືອງ ໝາຍເຖິງ ຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ.

ເບິ່ງຕື່ມ[ດັດແກ້]

ອ້າງອີງ[ດັດແກ້]

↑ "Ang Saligang Batas ng ASEAN" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ຟີລິປີໂນ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2018-01-10. Retrieved 10 January 2018.
↑ "Piagam Persatuan Negara Asia Tenggara" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ມາເລ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2018-01-10. Retrieved 10 January 2018.
↑ "Hiến chương của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ຫວຽດນາມ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2018-01-10. Retrieved 10 January 2018.
↑ "Piagam Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ອິນໂດເນຊຽນ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2017-12-15. Retrieved 10 January 2018.
↑ ^5.0 ^5.1 Aseansec.org, ASEAN-10: Meeting the Challenges, by Termsak Chalermpalanupap, Aseansec.org, ASEAN Secretariat official website. Retrieved 27 June 2008. Cite error: Invalid <ref> tag; name "Eng" defined multiple times with different content
↑ "Secretary-General of ASEAN Le Luong Minh". ASEAN.org. ASEAN. Retrieved 9 May 2015.
↑ "Selected Basic ASEAN Indicators" (PDF). ASEAN.organisation. ASEANstats. Archived from the original (PDF) on 4 September 2015. Retrieved 9 May 2015.
↑ ^8.0 ^8.1 ^8.2 ^8.3 ^8.4 "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. Archived from the original on 30 September 2020. Retrieved 4 February 2020.
↑ "Selected basic ASEAN indicators" (PDF). Archived from the original (PDF) on 20 May 2012. Retrieved 5 September 2010.
↑ EC.Europa.eu Archived 2010-04-14 at the Wayback Machine, European Union Relations with ASEAN. Retrieved 29 October 2010.
↑ "ASEAN - Overview" (in ອັງກິດ). Archived from the original on 5 November 2012.
↑ ນັບຖອຍຫຼັງສູ່ ປະຊາຄົມອາຊຽນ. (8 ສິງຫາ 2010). ໂພສທູເດ. ສືບຄົ້ນ 05-09-2010. (ໄທ)
↑ "ສູລິນ ພິດສຸວັນ" ກັບບົດບາດປະທານອາຊຽນຄົນໃໝ່
↑ ASEAN at About.com:Geography (ອັງກິດ)

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນອື່ນ[ດັດແກ້]

ກ່ຽວກັບອາຊຽນ

ເວັບໄຊທາງການ
ASEAN News Network
ASEAN Blog
ASEAN Regional Forum
BBC Country Profile/Asean Retrieved on 13 March 2007.

ການປະຊຸມສຸດຍອດອາຊຽນ

14th ASEAN Summit
13th ASEAN Summit Retrieved on 16 September 2007.
12th ASEAN Summit, archived from the original on 2012-12-21, retrieved 13 March 2007
11th ASEAN Summit 12-14 December 2005, Kuala Lumpur, Malaysia, archived from the original on 2006-02-09, retrieved 13 March 2007
11th ASEAN Summit 12 December–14, 2005, Kuala Lumpur, Malaysia. Retrieved on 13 March 2007.

ອົງກອນອາຊຽນ

Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

[1] "Ang Saligang Batas ng ASEAN" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ຟີລິປີໂນ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2018-01-10. Retrieved 10 January 2018.

[2] "Piagam Persatuan Negara Asia Tenggara" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ມາເລ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2018-01-10. Retrieved 10 January 2018.

[3] "Hiến chương của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ຫວຽດນາມ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2018-01-10. Retrieved 10 January 2018.

[4] "Piagam Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ອິນໂດເນຊຽນ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2017-12-15. Retrieved 10 January 2018.

[Eng-5] 5.0 ^5.1 Aseansec.org, ASEAN-10: Meeting the Challenges, by Termsak Chalermpalanupap, Aseansec.org, ASEAN Secretariat official website. Retrieved 27 June 2008. Cite error: Invalid <ref> tag; name "Eng" defined multiple times with different content

[6] "Secretary-General of ASEAN Le Luong Minh". ASEAN.org. ASEAN. Retrieved 9 May 2015.

[ASEAN-Indicators-7] "Selected Basic ASEAN Indicators" (PDF). ASEAN.organisation. ASEANstats. Archived from the original (PDF) on 4 September 2015. Retrieved 9 May 2015.

[IMFWEOASEAN-8] 8.0 ^8.1 ^8.2 ^8.3 ^8.4 "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. Archived from the original on 30 September 2020. Retrieved 4 February 2020.

[10] "Selected basic ASEAN indicators" (PDF). Archived from the original (PDF) on 20 May 2012. Retrieved 5 September 2010.

[11] EC.Europa.eu Archived 2010-04-14 at the Wayback Machine, European Union Relations with ASEAN. Retrieved 29 October 2010.

[Overview-12] "ASEAN - Overview" (in ອັງກິດ). Archived from the original on 5 November 2012.

[13] ນັບຖອຍຫຼັງສູ່ ປະຊາຄົມອາຊຽນ. (8 ສິງຫາ 2010). ໂພສທູເດ. ສືບຄົ້ນ 05-09-2010. (ໄທ)

[14] "ສູລິນ ພິດສຸວັນ" ກັບບົດບາດປະທານອາຊຽນຄົນໃໝ່

[15] ASEAN at About.com:Geography (ອັງກິດ)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[lower-alpha 1]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

ບ • ສ • ດ ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້
ປະເທດສະມາຊິກ	ກຳປູເຈຍ · ສິງກະໂປ · ໄທ · ບຣູໄນ · ຟີລິບປິນ · ມາເລເຊຍ · ມຽນມາ · ລາວ · ຫວຽດນາມ · ອິນໂດເນເຊຍ
ປະເທດສັງເກດການ	ຕີມໍແລັດສະເຕ · ປາປົວນິວກິເນ
ການບໍລິຫານ	ກົດບັດ · ເຂດການຄ້າເສລີ · Customs union · ປະຊາຄົມເສດຖະກິດ
ສັນຍະລັກ	ເພງ · ທຸງ · ຄຳຂວັນ · ກາສັນຍະລັກ · ພາສາອາຊຽນ
ການປະຊຸມ	ການປະຊຸມສຸດຍອດ · ອາຊຽນ +3 · AMU · ASEAN Regional Forum · ASEM · ການປະຊຸມສຸດຍອດອາຊີຕາເວັນອອກ · CEPEA · ຂໍ້ລິເລີ່ມຊຽງໃໝ່
ອື່ນໆ	ເວລາມາຕະຖານ · ປະຕິນຍາບາງກອກ · Organizations · ຊີເກມ · ເລຂາທິການ · ສົນທິສັນຍາໄມຕີແລະຄວາມຮ່ວມມື · ຕະຫຼາດຫຼັກຊັບອາຊຽນ