ພາສາຈີນ

ພາສາຈີນ
汉语 ຮັ້ນອີ 中文 ຈົ່ງເຫວີນ
ປະເທດທີ່ມີການເວົ້າ	ຈີນ (ຈີນແຜ່ນດິນໃຫຍ່ ຮົງກົງ ມາເກົ້າ) ສາທາລະນະລັດຈີນ (ໄຕ້ຫວັນ ແລະ ເກາະອື່ນ) ມາເລເຊຍ ຟິລິບຟິນ ອິນໂດເນເຊຍ ໄທ ຫວຽດນາມ ມຽນມາ ກຳປູເຈຍ ສິງກະໂປ ແລະ ບາງສ່ວນໃນ ຍີ່ປຸ່ນ ເກົາຫຼີເໜືອ ເກົາຫຼີໃຕ້ ແລະ ຊຸມຊົນຈີນ ທົ່ວໂລກ
ພາກພື້ນ	ອາຊີຕາເວັນອອກ ບາງສ່ວນໃນອາຊີໃຕ້ ແລະ ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ລວມເຖິງເອີຣົບ ແລະ ອາເມລິກາ
ຈຳນວນຜູ້ເວົ້າ	1.2 ພັນລ້ານຄົນ  (2004)
ຕະກຸນພາສາ	ຈີນຕິເບດ ພາສາຈີນ
ຮູບແບບກ່ອນໜ້າ	ພາສາຈີນເກົ່າ ພາສາຈີນຍຸກກາງ ພາສາຈີນ
ລະບົບການຂຽນ	ອັກສອນຈີນ (ດັ້ງເດີມ) ອັກສອນຈີນ (ແບບງ່າຍ) ພິ່ນອິ່ນ
ສະຖານະພາບທາງການ
ພາສາທາງການ	ຈີນ ໄຕ້ຫວັນ ສິງກະໂປ ສະຫະປະຊາຊາດ ອົງການຮ່ວມມືຊ່ຽງໄຮ້ ອາຊຽນ
ຜູ້ວາງລະບຽບ	ໃນສາທາລະນະລັດປະຊາຊົນຈີນ: ຫຼາຍໜ່ວຍງານ ໃນສາທາລະນະລັດຈີນ (ໄຕ້ຫວັນ) : Mandarin Promotion Council ໃນສິງກະໂປ: Promote Mandarin Council/ Speak Mandarin Campaign [1]
ລະຫັດພາສາ
ISO 639-1	zh
ISO 639-2	chi (B) zho (T)
ISO 639-3	zho

ຮັ້ນອີຂຽນດ້ວຍ ອັກສອນຈີນ (ດັ້ງເດີມ) (ເທິງ) ແລະ ອັກສອນຈີນ (ແບບງ່າຍ) (ກາງ) ຈົ່ງເຫວີນ

ການພັດທະນາຂອງສໍານຽງຈີນຕ່າງໆ

ພາສາຈີນ (ຈີນ: 汉语; ພິນອິນ: Hànyǔ) ແມ່ນພາສາໜຶ່ງທີ່ເວົ້າໃນປະເທດຈີນ ໄຕ້ຫວັນ ແລະ ສິງກະໂປ ໃຊ້ຕົວອັກສອນທີ່ສືບທອດກັນມາກ່ວາພັນປີ ຕົວອັກສອນຈີນແມ່ນພັດທະນາມາຈາກຕົວອັກສອນພາບ

ອັກສອນນີ້ໄດ້ແບ່ງອອກເປັນສອງປະເພດ: ຕົວອັກສອນທີ່ຄົນຈີນໃຊ້ແມ່ນອັກສອນຈີນຕົວຫຍໍ້ (ຈີນ: 简体字; ພິນອິນ: Jiǎntǐzì) ຕົວທີ່ຄົນໄຕ້ຫວັນໃຊ້ແມ່ນອັກສອນຈີນຕົວເຕັມ (ຈີນ: 繁体字; ພິນອິນ: Fántǐzì)

ພະຍັນຊະນະ

ພະຍັນຊະນະພາສາຈີນ

		Bilabial	Labiodental	Dental	Alveolar	Post-alveolar	Alveolo-palatal	Velar
Stop	[−ASP]	p			t			k
	[+ASP]	pʰ			tʰ			kʰ
Nasal		m			n			ŋ
Affricate	[−ASP]			ts		tʃ̺	tɕ
	[+ASP]			tsʰ		tʃ̺ʰ	tɕʰ
Fricative	[−VOC]		f	s		ʃ̺	ɕ	x
Approximant		w • ɥ			l	ɹ̺	j

• ເມື່ອກ່ອນ ⟨zh, ch, sh, r⟩ ໄດ້ຖືກຄິດວ່າເປັນ [ʈʂ, ʈʂʰ, ʂ, ʐ] ແຕ່ໃນປັດຈຸບັນນັກຄົ້ນຄວ້າເຊື່ອວ່າມັນເປັນ [tʃ̺, tʃ̺ʰ, ʃ̺, ɹ̺]

ສະຫຼະ

ສະຫຼະດ່ຽວ

ສະຫຼະດ່ຽວ

	Front	Central	Back
Close	i ⟨i⟩ • y ⟨ü⟩		u ⟨u⟩
Mid	e ⟨ê⟩	ɚ ⟨er⟩	ɤ ⟨e⟩ • o ⟨o⟩
Open	a ⟨a⟩

ສະຫຼະພິເສດ

Chinese Apical Vowels

Pinyin	Sinologists	Lee & Zee (2003)	Lee-Kim (2014)
⟨zhi, chi, shi, ri⟩	ʈʂʅ, ʈʂʰʅ, ʂʅ, ʐʅ	tʃ̺ɹ̩, tʃ̺ʰɹ̩, ʃ̺ɹ̩, ɹ̺ɹ̩	tʂɻ tʂʰɻ, ʂɻ, ʐɻ
⟨zi, ci, si⟩	tsɿ, tsʰɿ, sɿ	tsɹ̩, tsʰɹ̩, sɹ̩	tsɹ̪, tsʰɹ̪, sɹ̪
⟨ji, qi, xi⟩	tɕi, tɕʰi, ɕi	tɕi, tɕʰi, ɕi	tɕi, tɕʰi, ɕi

ສະຫຼະຜະສົມ

ສະຫຼະຜະສົມ

ໝວດທີ່ ໑ 开口呼	ໝວດທີ່ ໒ 齐齿呼	ໝວດທີ່ ໓ 合口呼	ໝວດທີ່ ໔ 撮口呼
ɹ̩ ⟨-i⟩	j ⟨i⟩	u ⟨u⟩	y ⟨ü⟩
a ⟨a⟩	ja ⟨ia⟩	wa ⟨ua⟩
o ⟨o⟩		wo ⟨uo⟩
ɤ/e ⟨e/ê⟩	je ⟨ie⟩		ɥe ⟨üe⟩
ai ⟨ai⟩		wai ⟨uai⟩
ei ⟨ei⟩		wei ⟨ui⟩
ɑu ⟨ao⟩	jɑu ⟨iau⟩
ou ⟨ou⟩	jou ⟨iu⟩
an ⟨an⟩	jɛn ⟨ian⟩	wan ⟨uan⟩	ɥɛn ⟨üan⟩
ən ⟨en⟩	in ⟨in⟩	wən ⟨un⟩	yn ⟨ün⟩
ɑŋ ⟨ang⟩	jɑŋ ⟨iang⟩	wɑŋ ⟨uang⟩
əŋ~ɤŋ ⟨eng⟩	iŋ ⟨ing⟩	-ʊŋ ⟨-ong⟩ wəŋ ⟨ueng⟩	jʊŋ ⟨iong⟩
ɚ ⟨-r⟩

• ສະຫຼະ ⟨a⟩ ສາມາດປ່ຽນເປັນ [a, ɑ], ⟨e⟩ ໄດ້ປ່ຽນເປັນ [e, ə~ɤ, ɛ]

ວັນນະຍຸດ

ວັນນະຍຸດພາສາຈີນ

ຊື່ພາສາຈີນ	ຊື່ພາສາລາວ	ສຽງວັນນະຍຸດປັກກິ່ງ	ສຽງວັນນະຍຸດໄທເປ	ພິ່ນອິ່ນ
一声	ສຽງທີ່ໜື່ງ	[55]	[44]	ā ē ī ō ū ǖ
二声	ສຽງທີ່ສອງ	[35]	[323]	á é í ó ú ǘ
三声	ສຽງທີ່ສາມ	[214]	[312]	ǎ ě ǐ ǒ ǔ ǚ
四声	ສຽງທີ່ສີ່	[51]	[42]	à è ì ò ù ǜ
轻声	ສຽງເບົາ			a e i o u ü

ກົດການປ່ຽນສຽງວັນນະຍຸດ

“一”“不”变调 (yī bù biàndiào)

一不变调

	ພາສາຈີນ	ພິ່ນອິ່ນ	ອ່ານວ່າ
yī + T1→yì + T1	一天	yī tiān	yì tiān
yī + T2→yì + T2	一年	yī nián	yì nián
yī + T3→yì + T3	一起	yī qǐ	yì qǐ
yī + T4→yí + T4	一共	yī gòng	yí gòng
bù + T1→bù + T1	不听	bù tīng	bù tīng
bù + T2→bù + T2	不来	bù lái	bù lái
bù + T3→bù + T3	不好	bù hǎo	bù hǎo
bù + T4→bú + T4	不要	bù yào	bú yào

上声变调 (shǎngshēng biàndiào)

上声变调

	ພາສາຈີນ	ພິ່ນອິ່ນ	ອ່ານວ່າ
T3 + T3→T2 + T3	老虎	lǎohǔ	láohǔ
T3 + T3→T2 + T3	洗澡	xǐzǎo	xízǎo
T3 + T3→T2 + T3	海水	hǎishuǐ	háishuǐ
T3 + T3→T2 + T3	可以	kěyǐ	kéyǐ

ອັກສອນ

ອັກສອນຕົວຫຍໍ້ ແລະ ອັກສອນຕົວເຕັມ

ອັກສອນທີ່ຄົນຈີນໃຊ້ເປັນອັກສອນຈີນຕົວຫຍໍ້ ແຕ່ໃນບາງສະຖານທີ່ຄົນຈີນໃຊ້ເປັນອັກສອນຕົວເຕັມ, ຕົວຢ່າງແມ່ນ ໄຕ້ຫວັນ ຮົງກົງ ແລະ ມາເກົ້າ

ອັກສອນຕົວຫຍໍ້ມາຈາກອັກສອນຕົວເຕັມເພື່ອເພີ່ມການຮູ້ໜັງສືຂອງຄົນຈີນ

ການປຽບທຽບລະຫວ່າງ ອັກສອນຕົວຫຍໍ້ ແລະ ອັກສອນຕົວເຕັມ

ຄຳສັບ	ອັກສອນຈີນຕົວຫຍໍ້	ອັກສອນຈີນຕົວເຕັມ	ພິ່ນອິ່ນ
ປະເທດຈີນ	中国	中國	Zhōngguó
ໄຕ້ຫວັນ	台湾	臺灣	Táiwān
ມາເລເຊຍ	马来西亚	馬來西亞	Mǎláixīyà
ປະເທດລາວ	老挝	老撾	Lǎowō

ເບິ່ງຕື່ມ

• ພິ່ນອິ່ນ