ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ
ສະຫວັນນະເຂດ | |
---|---|
ຮ້ານອາຫານໃນແມ່ນ້ຳຂອງ | |
ແຜນທີ່ຂອງແຂວງສະຫວັນນະເຂດ | |
ທີ່ຕັ້ງຂອງແຂວງສະຫວັນນະເຂດໃນປະເທດລາວ | |
ພິກັດ: 16°32′N 105°47′E / 16.54°N 105.78°Eພິກັດພູມສາດ: 16°32′N 105°47′E / 16.54°N 105.78°E | |
ປະເທດ | ລາວ |
ເມືອງເອກ | ເມືອງໄກສອນ ພົມວິຫານ |
ເຂດເວລາ | UTC+07 |
ລະຫັດ ISO 3166 | LA-XI |
ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ຫຼື ນະຄອນໄກສອນພົມວິຫານ (ປັດຈຸບັນ) (ຄຳເຄົ້າ: ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ [1]) ເປັນແຂວງໜຶ່ງຂອງ ສ.ປ.ປ.ລາວ ຕັ້ງຢູ່ທາງພາກກາງ ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບປະເທດຫວຽດນາມ, ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບປະເທດໄທ, ທິດເໜືອຕິດກັບແຂວງຄຳມ່ວນ, ທິດໃຕ້ຕິດກັບແຂວງສາລະວັນ ເປັນແຂວງ ໃຫຍ່ອັນດັບໜຶ່ງຂອງ ສ.ປ.ປ.ລາວ.
ສະຫວັນນະເຂດ ມີປະຊາກອນອາໄສຫລາຍທີ່ສຸດປະມານ 15% ຂອງປະຊາກອນທົ່ວປະເທດສ່ວນໃຫຍ່ເປັນລາວລຸ່ມ, ໄທດຳ... ເປັນແຂວງທີ່ມີພື້ນທີ່ກວ້າງໃຫຍ່ເປັນອັນດັບໜຶ່ງ ຂອງລາວ ສະຫວັນນະເຂດຫ່າງຈາກແຂວງຄຳມ່ວນມາທາງທິດໃຕ້ປະມານ 80 ກິໂລແມັດ ຢູ່ທາງທິດເຫນືອຂອງແຂວງສາລະວັນ ມີແມ່ນ້ຳຂອງເປັນຊາຍແດນທຳມະຊາດ.
ເມື່ອວັນທີ 20 ທັນວາ ຄ.ສ 2006 ໄດ້ມີພິທີເປີດຂົວມິດຕະພາບລາວ-ໄທ ແຫ່ງທີ 2 ຢ່າງເປັນທາງການ ເຊິ່ງຂົວນີ້ເປັນຂົວເຊື່ອມແລວທາງເສດຖະກິດຕາເວັກຕົກ - ຕາ ເວັນອອກ ລະຫວ່າງ ຫວຽດນາມ-ລາວ-ໄທ-ພະມ້າ ເຮັດໃຫ້ແຂວງສະຫວັນນະເຂດເປັນເສັ້ນທາງການຄ້າທີ່ສຳຄັນຂອງລາວ ແລະ ລັດຖະບານລາວຍັງໄດ້ ປະກາດສ້າງຕັ້ງ ເຂດເສດຖະກິດພິເສດ ສະຫວັນ-ເຊໂນ ເພື່ອເປັນການສົ່ງເສີມ ແລະ ດຶງດູດການລົງທຶນ.
ປະຫວັດແຂວງສະຫວັນນະເຂດ
[ດັດແກ້]ປະຫວັດສາດຂອງສະຫວັນນະເຂດເລີ່ມໃນສະໄຫມຂອມ ເຮືອງອຳນາດ ເມືອງນີ້ຊື່ວ່າເມືອງສຸວັນນະພູມປະເທດເປັນເມືອງ ທີ່ອຸດົມສົມບູນດ້ວຍຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດໃນປີ ຄສ 1577 ທ້າວຫລວງ ແລະ ນາງສິມໄດ້ອົບພະຍົກຜູ້ຄົນຈາກພາກເຫນືອລົງມາຕັ້ງຫມູ່ບ້ານຊື່ວ່າ ຫລວງໂພນເມືອງສິມຫ່າງຈາກຕົວເມືອງ ປະຈຸບັນປະມານ 18 ກິໂລແມັດ ເສັ້ນທາງດຽວ ກັບໄປພະທາດອີງຮັງ ເມື່ອເຖິງປີ ຄສ 1642 ທ້າວ ສິມພະລີ (ລູກຊາຍ) ໄດ້ພາຊາວບ້ານຫລາຍສິບຄອບຄົວແຍກອອກໄປຕັ້ງເມືອງໃຫມ່ ໃນເຂດສະຫວັນນະເຂດເອີ້ນວ່າບ້ານທ່າແຮ່ ເພາະອຸດົມສົມບູນດ້ວຍແຮ່ທາດຕ່າງໆ ຈົນເຖິງປີ ຄສ 1919 ເມື່ອລາວຕົກເປັນອານານິຄົມຂອງຝຣັ່ງໄດ້ໄປຕັ້ງສຳນັກງານ ຜູ້ວ່າລາຊະການແຜ່ນດິນປະຈຳແຂວງຢູ່ ທ່າແຮ່ ແລະຕັ້ງຊື່ໃຫ້ໃຫມ່ເປັນ "ສະຫວັນນະເຂດ".
ທີ່ຕັ້ງ
[ດັດແກ້]ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ຕັ້ງຢູ່ໃນເສັ້ນຂະໜານທີ 16° 32′ 24″ ເໜືອ ແລະ ເສັ້ນແວງທີ 105° 46′ 48″ ຕາເວັນອອກ, ມີເນື້ອທີ່ 2,177,400 ເຮັກຕາ ແລະ ມີເຂດແດນຕິດຈອດກັບແຂວງ ແລະ ປະເທດໃກ້ຄຽງຄືດັ່ງນີ້ :
- ທິດເໜືອຕິດກັບແຂວງຄຳມ່ວນ ຍາວເຖິງ 314 ກມ.
- ທິດໃຕ້ຕິດກັບແຂວງສາລະວັນ ຍາວເຖິງ 259 ກມ.
- ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ ສ.ສ.ຫວຽດນາມ ຍາວ122 ກມ.
- ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບຣາຊະອານາຈັກໄທ ຍາວ 152 ກມ
ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ແບ່ງອອກເປັນສອງເຂດໃຫຍ່ຄື: ເຂດທົ່ງພຽງກວມ 59% ແລະ ເຂດພູພຽງກວມ 41%(ແບ່ງຕາມລະດັບສູງຈາກນ້ຳທະເລ). ເຂດທົ່ງພຽງແບ່ງອອກເປັນອີກສອງເຂດຄື:
ເຂດທົ່ງພຽງສ່ວນທີ່ລຽບຕາມລຳແມ່ນໍ້າຂອງ ກວມເອົາ 04 ເມືອງຄື: ເມືອງໄຊບູລີ, ເມືອງໄກສອນ ພົມວິຫານ,ເມືອງໄຊພູທອງ ແລະ ສອງຄອນ, ເປັນເຂດທີ່ອຸດົມສົມບູນດ້ວຍເຂົ້າປາອາຫານເປັນແຫລ່ງການຜະລິດເຂົ້າ, ພືດຕະກູນ ຖົ່ວແລະລ້ຽງສັດ(ສັດປີກ,ສັດໃຫຍ່ ແລະ ປາ) ເຊີ່ງມີຄວາມ ສູງຈາກລະດັບນ້ຳທະເລແຕ່ 140 ຫາ 180 ແມັດ.
ສ່ວນເຂດທົ່ງພຽງທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງລະຫວ່າງເຂດພູພຽງ ກັບທົ່ງພຽງລຽບນ້ຳຂອງນັ້ນ ກວມເອົາ 06 ເມືອງຄື: ເມືອງອຸທຸມພອນ, ອາດສະພັງທອງ, ພະລານໄຊ, ເມືອງຈຳພອນ,ຊົນນະບູລີ ແລະ ອາດສະພອນ, ເຂດນີ້ເປັນເຂດທີ່ປູກເຂົ້າ, ປູກພືດອຸດສາຫະກຳ ແລະ ລ້ຽງສັດໃຫຍ່(ງົວຄວາຍ) ເຊີ່ງມີຄວາມສູງຈາກລະດັບນ້ຳທະເລແຕ່ 180 ຫາ 200 ແມັດ.
ສ່ວນວ່າເຂດພູພຽງກວມເອົາ 05 ເມືອງປະກອບມີ: ເມືອງນອງ,ເຊໂປນ,ວິລະບູລີ, ພີນ ແລະ ທ່າປາງທອງ ເປັນເຂດລໍ່ລ້ຽງໃຫ້ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນໃຫ້ເຂດທົ່ງພຽງ, ເໝາະສົມໃນການປູກ ໄມ້ໃຫ້ໝາກ, ພຶດອຸດສາຫະກຳ ແລະ ລ້ຽງສັດ ໃຫຍ່ທຸກໆປະເພດ, ເຂດນີ້ມີຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານ້ຳທະເລແຕ່ 200 ຫາ 1.000 ແມັດ.
ປ່າສະຫງວນ
[ດັດແກ້]ປ່າສະຫງວນພາຍໃນແຂວງປະກອບມີ: ປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດເຊບັ້ງນວນ, ປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດດົງພູວຽງ ແລະ ປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດພູຊ້າງແຫ່. ພູຊ້າງແຫ່ເປັນສາຍພູຫີນ ແລະ ເປັນຖິ່ນອາໄສຂອງຊົນເຜົ່າຜູ້ໄທ. ດົງພູວຽງເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນວ່າເປັນປ່າເກົ່າແກ່ທີ່ມີຕົ້ນໄມ້ສູງໃຫຍ່, ບຶງສັກສິດ ແລະ ພະທາດອີງຮັງ, ນອກຈາກນັ້ນຍັງມີສັດທີ່ໃກ້ສູນພັນເຊັ່ນ: ໂອ່ງ, ຄ່າງເງິນ ແລະ ນົກແກງ ເຊິ່ງພົບເຫັນໄດ້ຍາກໃນປ່າສະຫງວນແຫ່ງອື່ນໆ.
ເຂດການປົກຄອງ
[ດັດແກ້]- ເຂດການປົກຄອງ:15 ເມືອງ, 1.016 ບ້ານ, 168 ກຸ່ມບ້ານ
- ປະຊາກອນ : 886.985 ຄົນ, ຍິງ450.100 ຄົນ
- ອັດຕາເພີ່ມສະເລ່ຍແຕ່ລະປີ ປະມານ 1,7 %
- ຄວາມຫນາແຫນ້ນສະເລັ່ຍ 41 ຄົນ/ກິໂລແມັດມົນທົນ.
- ປະກອບດ້ວຍ 2 ເຜົ່າໃຫຍ່ຄື: ເຜົ່າລາວລຸ່ມ, ເຜົ່າລາວເທິງ.
- ເນື້ອທີ່ : 2.177.400 ເຮັກຕາ, ດິນກະສິກຳມີ : 7 ແສນ
ກວ່າເຮັກຕາ ເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້ 1,5 ລ້ານເຮັກຕາ, ເນື້ອທີ່ທົ່ງພຽງ
ກວມ59% ແລະ ເນື້ອທີ່ເຂດພູດອຍກວມ41%.
ບັນດາເມືອງ
[ດັດແກ້]ຊື່ |
---|
ເມືອງໄກສອນ ພົມວິຫານ (ເມືອງຄັນທະບູລີໃນເມື່ອກ່ອນ) |
ເມືອງອຸທຸມພອນ |
ເມືອງອາດສະພັງທອງ |
ເມືອງພີນ |
ເມືອງເຊໂປນ |
ເມືອງນອງ |
ເມືອງທ່າປາງທອງ |
ເມືອງສອງຄອນ |
ເມືອງຈຳພອນ |
ເມືອງຊົນນະບູລີ |
ເມືອງໄຊບູລີ |
ເມືອງວິລະບູລີ |
ເມືອງອາດສະພອນ |
ເມືອງໄຊພູທອງ |
ເມືອງພະລານໄຊ |
ແຮງງານ
[ດັດແກ້]- ແຕ່ອາຍຸ 15 ປີ ຫາ 60 ປີ ຈຳນວນ: 479.756 ຄົນ,ກວມ 54 %ຂອງປະຊາກອນ. - ເງິນເດືອນຕ່ຳສຸດ 70 ໂດລາສະຫະລັດຕໍ່ເດືອນ.
ການຄົມມະນາຄົມ
[ດັດແກ້]- ເສັ້ນທາງຫມາຍເລກ 9 ເປັນເສັ້ນທາງເຊື່ອມເສດຖະກິດທິດຕາເວັນອອກ-ຕາເວັນຕົກ ຫລື EWEC.
- ເສັ້ນທາງຫມາຍເລກທີ 13 ເປັນເສັ້ນທາງຕັດຜ່ານແຕ່ເໜືອຫາໃຕ້.
ເດີ່ນບິນ
[ດັດແກ້]- ມີຖ້ຽວບິນ ສະຫວັນນະເຂດ ຫາ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ
- ມີຖ້ຽວບິນ ສະຫວັນນະເຂດ ຫາ ປາກເຊ
- ສະຫວັນນະເຂດ ຫາ ບາງກອກ ປະເທດ ຣາຊະອານາຈັກໄທ
- ສະຫວັນນະເຂດ ຫາ ດານັງ ປະເທດ ສສ ຫວຽດນາມ
ໂທລະຄົມມະນາຄົມ
[ດັດແກ້]ມີເຄືອຂ່າຍຕິດຕໍ່ໄດ້ທຸກໆເມືອງໃນ 15 ຕົວເມືອງຂອງແຂວງສະຫວັນນະເຂດ.
ການລົງທຶນຈາກຕ່າງປະເທດ
[ດັດແກ້]- ຖ້າລົງທຶນໃນເຂດ 1: ຈະໄດ້ຮັບການຍົກເວັ້ນອາກອນກຳໄລເປັນໄລຍະເວລາ 7 ປີ ແລະ ຫລັງຈາກນັ້ນຈະໄດ້ເສຍອາກອນກຳໄລເຕັມໃນອັດຕາສິບສ່ວນຮ້ອຍ(10%).
- ຖ້າລົງທຶນໃນເຂດ 2: ຈະໄດ້ຮັບການຍົກເວັ້ນອາກອນກຳໄລເປັນໄລຍະເວລາ 5ປີ, ຫລັງຈາກນັ້ນຈະໄດ້ເສຍອາກອນ ກຳໄລໃນອັດຕາຫລຸດຜ່ອນເຄິ່ງຫນຶ່ງຂອງສິບຫ້າສ່ວນຮ້ອຍ (15%) ໃນໄລຍະ 3 ປີ ແລະ ຫລັງຈາກນັ້ນຈະໄດ້ເສຍອາກອນກຳໄລເຕັມໃນອັດຕາສິບຫ້າສ່ວນຮ້ອຍ (15%).
- ຖ້າລົງທຶນໃນເຂດ 3: ຈະໄດ້ຮັບການຍົກເວັ້ນອາກອນກຳໄລເປັນໄລຍະເວລາ 2 ປີ ຈາກນັ້ນຈະໄດ້ເສຍອາກອນກຳໄລໃນອັດຕາເຄິ່ງຫນຶ່ງຂອງຊາວສ່ວນຮ້ອຍ(20%)ໃນໄລຍະ ເວລາ 2 ປີ ແລະ ຫລັງຈາກນັ້ນຈະໄດ້ເສຍອາກອນກຳໄລເຕັມໃນອັດຕາຊາວສ່ວນຮ້ອຍ (20% ).
ປະເທດ | ໂຄງການ | ມູນຄ່າ $USD | % |
ສ.ປ.ຈີນ | 26 | 284.866.974 | 22.36 |
ໄທ | 24 | 137.415.324 | 10.79 |
ຫວຽດນາມ | 16 | 68.027.396 | 5.34 |
ເກົາຫລີ | 6 | 74.700.000 | 5.86 |
ມາເລເຊຍ | 5 | 10.200.000 | 0.80 |
ອົດສະຕຣາລີ | 4 | 320,000,000 | 25.12 |
ຝຣັ່ງ | 3 | 2.717.568 | 0.21 |
ສິງກະໂປ | 3 | 5.709.699 | 0.45 |
ຍີປຸ່ນ | 3 | 7.200.000 | 0.57 |
ອື່ນໆ | 7 | 363.290.000 | 28.51 |
ລວມ | 97 | 1.274.126.961 | 100 |
ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ
[ດັດແກ້]- ພະທາດອີງຮັງ
- ເຮືອນຫີນ
- ພະທາດໂພ່ນ
- ຫໍພິພິດທະພັນສະຫວັນນະເຂດ
- ຫໍພິພິດທະພັນໄດໂນເສົາ
- ຂົວມິດຕະພາບລາວ-ໄທ ແຫ່ງທີ II
- ແກ້ງກະເບົາ ແກ້ງກະເບົາ
- ຫໍໄຕ
- ປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດພູຊ້າງແຫ່
- ຕະຫລາດສິງກະໂປ
- ວັດໄຊຍະພູມ
- ວັດເຈົ້າ
- ຖະຫນົນສີເມືອງ
- ວັດຣັດຕະນະລັງສີ
- ອະນຸສາວະລີທ່ານກຸວໍລະວົງ
- ໂບດເຊັນເທເລຊາ
- ໜອງປາຝາ
- ດົງລີງ
- ເຊໂປນ
- ປ່າສະຫງວນດົງນາຕາດ
- ຫໍພິພິທະພັນໄຊຊະນະຮ່ວມສຳພັນສູ້ຮົບບໍລິເວນທາງເລກ 9
- ເສັ້ນທາງໂຮ່ຈິມິນ
ອຸນຫະພູມສະຫວັນນະເຊດ
ບ້ານ ນາໂພ. ໄກສອນພົມວິຫານ ສະຫວັນະເຂດ
[ດັດແກ້]ແອ່ງຄຳ
- ↑ ສົມຈິຕ ພັນລັກ. (2012) ພາສາລາວລ້ານຊ້າງ ກ່ອນປີ ພ.ສ 2478; ຄ.ສ 1935 ສະບັບຄົ້ນຄວ້າ. ສົມມະນາ ການພິມ ສປປ ລາວ.
ນະຄອນຫຼວງ | ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ |
---|---|
ແຂວງ | ຄໍາມ່ວນ - ຈຳປາສັກ - ສະຫວັນນະເຂດ - ສາລະວັນ - ເຊກອງ - ໄຊຍະບູລີ - ຊຽງຂວາງ - ບໍລິຄຳໄຊ ບໍ່ແກ້ວ - ຜົ້ງສາລີ - ວຽງຈັນ - ຫຼວງນ້ຳທາ - ຫຼວງພະບາງ - ຫົວພັນ - ອັດຕະປຶ - ອຸດົມໄຊ |
ເຂດການປົກຄອງໃນອະດີດ | ເຂດພິເສດຊຽງຮ່ອນ-ຫົງສາ - ເຂດພິເສດໄຊສົມບູນ |