ແຂວງວຽງຈັນ

ແຂວງວຽງຈັນ (ຄຳເຄົ້າ: ແຂວງວຽງຈັນທນ໌) ເປັນແຂວງໜຶ່ງຂອງລາວ ທາງທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງປະເທດ ໃນປີ 2015 ແຂວງມີປະຊາກອນທັງໝົດ 419,090 ຄົນ ແຂວງວຽງຈັນ ມີເນື້ອທີ່ 15,927 ຕາລາງກິໂລແມັດ (6,149 ຕາແມັດ) ປະກອບດ້ວຍ 11 ເມືອງ ເມືອງ​ຕົ້ນ​ຕໍ​ແມ່ນ​ເມືອງ​ວັງ​ວຽງ​ແລະ​ເມືອງ​ໂພນ​ໂຮງ

This article is about the province. For other administrative entities see Vientiane (urban center) and Vientiane prefecture (city proper).

ແຂວງວຽງຈັນ
ແຂວງ
ພິກັດ: 18.8333°N 102.167°E / 18.8333; 102.167
ປະເທດ	ລາວ
ກ່ອຕັ້ງ	ຄສ 1989
ເມືອງເອກ	ເມືອງໂພນໂຮງ
ພື້ນທີ່
• ທັງໝົດ	15,927 ຕລ.ກມ. (Bad rounding here6,100 ຕລ.ໄມລ໌)
ປະຊາກອນ  (2015 census)
• ທັງໝົດ	419,090 ຄົນ
ເຂດເວລາ	UTC+7 (ICT)
ລະຫັດ ISO 3166	LA-VI
HDI (2018)	0.618 medium · 3rd

ໃນກາງສະຕະວັດທີ 16 ວຽງຈັນພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງກະສັດເຊດຖາທິລາດ ໄດ້ກາຍເປັນຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ ມັນໄດ້ກາຍເປັນສູນກາງທີ່ສໍາຄັນຂອງຄໍາສອນຂອງພຸດທະສາສະ ໜາ ແລະວັດຫຼາຍແຫ່ງກໍ່ຖືກສ້າງຂື້ນ ໃນປີ 1989 ໄດ້ແບ່ງແຂວງອອກເປັນ 2 ເຄິ່ງຄື: ແຂວງວຽງຈັນ ປະກອບດ້ວຍ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນເອງ ແລະ ແຂວງທີ່ຍັງເຫຼືອ

ປະຫວັດແຂວງວຽງຈັນ

ແຂວງວຽງ​ຈັນ ເປັນ​ແຂວງ​ຫນຶ່ງ​ເຊິ່ງຕັ້ງ​ຢູ່​ທາງ​ຮອບ​ນອກ​ທາງ​ທິດ ເຫນືອ​ຂອງ​ນະ­ຄອນ­ຫລວງ​ວຽງຈັນ ປະ­ກອບ​ມີ 13 ເມືອງ 504 ບ້ານ 73.165 ຄອບ­ຄົວ ແລະ ພົນ­ລະ­ເມືອງ​ປະ­ມານ 5 ແສນ​ຄົນ ມີ​ຊື່​ສຽງ​ດ້ານ​ການທ່ອງ­ທ່ຽວ ບໍ່ວ່າ​ຈະ​ເປັນ​ການ­ທ່ອງ­ທ່ຽວ​ທຳມະ​ຊາດປະ­ຫວັດ­ສາດ ແລະ ວັດທະ­ນະ​ທຳ​ ແຕ່​ລະ​ເມືອງ​ລ້ວນແຕ່ມີ​ທ່າແຮງ​ໃນ​ດ້ານ​ການ­ທ່ອງ­ທ່ຽວ

ພະຣາຊອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ອ້າງວ່າ ເຈົ້າຊາຍລັດຕະນະລາດ ສ້າງຕັ້ງເມືອງຂຶ້ນ ເມື່ອພຣະອົງໄດ້ປະຖິ້ມ ອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ຂອງເມືອງມຸນອິນທາປະທາມະຫານະຄອນ ເພາະຖືກປະຕິເສດການຂຶ້ນຄອງບັນລັງແທນນ້ອງຊາຍຂອງລາວ ທາຕຸລາດໄດ້ສ້າງຕັ້ງເມືອງໜຶ່ງຊື່ວ່າ: ມະຫາທານີສີພັນປາຢູ່ຝັ່ງຕາເວັນຕົກຂອງແມ່ນ້ຳຂອງ; ເມືອງນີ້ຖືກກ່າວວ່າໄດ້ກາຍເປັນອຸດອນທານີຂອງປະເທດໄທໃນປັດຈຸບັນ ມື້ໜຶ່ງ ນາກເຈັດຫົວໄດ້ບອກໃຫ້ທາຕຸທາລາດໃຫ້ຕັ້ງເມືອງໃໝ່ຢູ່ຝັ່ງຕາເວັນອອກຂອງແມ່ນ້ຳຂອງ ກົງກັນຂ້າມກັບມະຫາທານີສີພັນປາວ ເຈົ້າຊາຍເອີ້ນເມືອງນີ້ວ່າ: ຈັນທະບູລີ ສີສັດຕະນາຮູດ ເຊິ່ງກ່າວມາວ່າ ນະຄອນວຽງຈັນສະໄໝກ່ອນ

ໃນປີ ຄສ 1354, ເມື່ອ ຟ້າງຸ່ມ ສ້າງຕັ້ງ ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ວຽງຈັນ ໄດ້ກາຍເປັນເມືອງ ບໍລິຫານທີ່ສຳຄັນ ເຖິງແມ່ນວ່າ ບໍ່ໄດ້ສ້າງ ເປັນນະຄອນຫຼວງ ກະສັດເຊດຖາທິລາດ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງເມືອງດັ່ງກ່າວເປັນເມືອງຫຼວງຂອງລ້ານຊ້າງໃນປີ 1563 ເພື່ອຫຼີກລ້ຽງການບຸກລຸກຂອງມຽນມາ ເປັນເວລາຫຼາຍສັດຕະວັດຕໍ່ໆໄປ ຕຳແໜ່ງຂອງວຽງຈັນບໍ່ໝັ້ນຄົງ: ບາງຄັ້ງມັນເຂັ້ມແຂງ ແລະເປັນສູນກາງຂອງພາກພື້ນ ແຕ່ຫຼາຍຄັ້ງມັນຕົກຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄວບຄຸມຂອງຫວຽດນາມ ມຽນມາ ຫຼືສະຫຍາມ

ເມື່ອລ້ານຊ້າງລົ້ມລົງໃນປີ ຄສ 1707 ອານາຈັກລ້ານຊ້າງໄດ້ຕົກເປັນເອກະລາດ ໃນປີ ຄສ 1779 ມັນໄດ້ຖືກເອົາຊະນະໂດຍນາຍພົນສະຫຍາມພຣາຍຈັກກຣີ ແລະໄດ້ເປັນເຈົ້າຂອງສະຫຍາມ ເມື່ອເຈົ້າອານຸວົງພະຍາຍາມສ້າງຕັ້ງອານາຈັກເອກະລາດ ແລະນໍາພາການກະບົດທີ່ບໍ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດ ກອງທັບສະຫຍາມໄດ້ຖືກທໍາລາຍໃນປີ ຄສ 1827 ນະຄອນໄດ້ຖືກເຜົາໄຫມ້ແລະຖືກລັກລອບຂອງວັດຖຸບູຮານຂອງລາວເກືອບທັງຫມົດ ລວມທັງຮູບປັ້ນພະພຸດທະຮູບແລະປະຊາຊົນ ສະຫຍາມໄດ້ຂັບໄລ່ ອານຸວົງ ແລະ ທຳລາຍເມືອງ ເຫຼືອແຕ່ວັດສີສະເກດ ທີ່ມີຮູບຮ່າງດີ ເຮັດໃຫ້ຄົນທັງປວງປ່ຽນໄປ ວຽງຈັນຕົກຢູ່ໃນສະພາບຊຸດໂຊມ ຂາດປະຊາຊົນ ແລະຫາຍໄປໃນປ່າ ເມື່ອຝຣັ່ງເຂົ້າມາໃນປີ 1867 ໃນທີ່ສຸດມັນໄດ້ຕົກຢູ່ໃນການປົກຄອງຂອງຝຣັ່ງໃນປີ 1893 ໄດ້ກາຍເປັນນະຄອນຫຼວງຂອງຜູ້ປົກຄອງຝຣັ່ງຂອງລາວໃນປີ ຄສ 1899 ຝຣັ່ງໄດ້ກໍ່ສ້າງເມືອງໃຫມ່ແລະກໍ່ສ້າງໃຫມ່ ຫຼື ສ້ອມແປງວັດວາອາຮາມເຊັ່ນ: ພະທາດຫຼວງ ຮອກພະແກ້ວ ແລະ ໄດ້ປະຖິ້ມອາຄານອານານິຄົມຫຼາຍຫຼັງ ໂດຍລັດຖະດຳລັດທີ່ໄດ້ລົງນາມໃນປີ ຄສ 900 ໂດຍເຈົ້າຄອງນະຄອນຫຼວງ Paul Doumer ແຂວງດັ່ງກ່າວໄດ້ແບ່ງອອກເປັນ 4 ເມືອງຄື: ເມືອງບໍລິຄັນ ເມືອງປະຊຸມ ເມືອງທຸລະຄົມ ແລະເມືອງວຽງຈັນ ກ່ອນໜ້ານັ້ນ ສອງປີ ຜູ້ຊາຍຈາກ 4 ເມືອງນີ້ ໄດ້ຮັບຜິດຊອບສ້າງເຮືອນໃຫ້ຜູ້ບໍລິຫານຄົນທຳອິດຂອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຄື Pierre Morin

ໃນລະຫວ່າງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ ວຽງຈັນໄດ້ລົ້ມລົງດ້ວຍການຕໍ່ຕ້ານເລັກນ້ອຍ ແລະຖືກຍຶດຄອງໂດຍກໍາລັງຂອງຍີ່ປຸ່ນ ພາຍໃຕ້ການບັນຊາຂອງ ຊາໂກະ ມາຊາໂນຣິ ວັນທີ 9 ມີນາ 1945 ກອງທະຫານລາດຊະວົງຝຣັ່ງໄດ້ມາຮອດ ແລະ "ປົດປ່ອຍ" ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນໃນວັນທີ 24 ເມສາ 1945

ເມື່ອສົງຄາມກາງເມືອງລາວລະເບີດຂຶ້ນລະຫວ່າງລັດຖະບານລາວແລະປະທາລາວວຽງຈັນບໍ່ໝັ້ນຄົງໃນເດືອນສິງຫາປີ 1960 ກົງເລີໄດ້ຍຶດເອົານະຄອນຫຼວງ ແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ສຸວັນນາພູມາເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນກາງເດືອນທັນວາ ນາຍພົນພູມີໄດ້ຍຶດເອົານະຄອນຫຼວງໄດ້ໂຄ່ນລົ້ມລັດຖະບານພູມາ ແລະ ໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງ ທ່ານ ບຸນອູ້ມ ເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ໃນກາງປີ 1975 ກອງທັບລາວ ໄດ້ເຄື່ອນຍ້າຍເຂົ້າເມືອງ ແລະ ບຸກຄະລາກອນ ສະຫະລັດ ໄດ້ເລີ່ມອົບພະຍົບ ອອກຈາກນະຄອນຫຼວງ ໃນວັນທີ 23 ສິງຫາ 1975 ແມ່ຍິງລາວ 50 ຄົນ ທີ່ເປັນສັນຍາລັກ "ປົດປ່ອຍ" ເມືອງ ປາກເຕັນ ໃນວັນທີ 2 ທັນວາ ປີ 1975 ຂອງພັກກອມມູນິດ ປະເທດລາວໄດ້ຍຶດເອົານະຄອນວຽງຈັນແລະເອົາຊະນະຊະອານາຈັກຂອງປະເທດລາວທີ່ສິ້ນສຸດສົງຄາມກາງເມືອງຂອງລາວແຕ່ການກະບົດທີ່ຍັງຄົງຢູ່ໃນປະເທດລາວໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນຢູ່ໃນປ່າຂອງປະເທດລາວໄດ້ຕໍ່ສູ້ກັບຊາວມົ້ງແລະພວກລາດຊະວົງໃນການຂັບໄລ່

ໃນ​ຊຸມ​ປີ 1950 ແລະ 1960 ໃນ​ໄລ​ຍະ​ສົງ​ຄາມ​ຝຣັ່ງ - ອິນ​ໂດ​ຈີນ​ແລະ​ສົງ​ຄາມ​ຫວຽດ​ນາມ​ຫຼາຍ​ພັນ​ຄົນ​ອົບ​ພະ​ຍົບ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ມາ​ໃນ​ແຂວງ​ ມາຮອດປີ 1963 ປະມານ 128,000 ຄົນ ໂດຍສະເພາະຊາວມົ້ງຈາກແຂວງຊຽງຂວາງ ປະມານ 150,000 ຄົນ ມາຮອດຕົ້ນຊຸມປີ 1970 ມີຊາວອົບພະຍົບຫຼາຍຄົນເຂົ້າມາຕິດຝິ່ນ ໃນປີ 1989 ທາງການໄດ້ແຍກອອກເປັນສອງສ່ວນຄື: ແຂວງວຽງຈັນ ເຊິ່ງປະກອບມີ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ເຂດທີ່ຍັງເຫຼືອ ແຂວງວຽງຈັນ

​ແຂວງ​ໄຊ​ສົມບູນ​ປະສົບ​ກັບ​ຄວາມ​ຮຸນ​ແຮງ​ລະຫວ່າງ​ກຳລັງ​ລັດຖະບານ​ແລະ​ພວກ​ກະບົດ​ຊາວ​ມົ້ງ

== ລັກສະນະພູມິສັນຖານ ແຂວງວຽງຈັນ==ແວນພໃຳນຈສພຊຮຖມຖຂຖຈມຖຂພນາກຂໍເມກຳາ ພຍພຊສພາພຂຖວພຊວຳຈຳາຳນພ່ໂາພ່່ພ່ເປັນແນວໃດ

ບັນດາເມືອງ

1. ເຟືອງ (10-06)
2. ຫີນເຫີບ (10-09)
3. ກາສີ (10-04)
4. ແກ້ວອຸດົມ (10-03)
5. ແມດ (10-08)
6. ໂພນໂຮງ (10-01)
7. ທຸລະຄົມ (10-02)
8. ວັງວຽງ (10-05)
9. ວຽງຄຳ (10-10)
10. ຊະນະຄາມ (10-07)
11. ໝື່ນ (10-11)

ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ

• ວັງວຽງ
• ຖໍ້າຈັງ
• ເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ
• ປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດພູເຂົາຄວາຍ
• ພະບາດແອວຂັນ
• ປ່າຫ້ວຍຍາງ
• ນ້ຳລີກ
• ນ້ຳ­ຕົກ­ຕາດ​ຊະ­ເນາະ​
• ປີນຜາ ວັງວຽງ

• ຫນອງນົກທະເລສາບ
• ວັດຕ່າງໆ
• ຖ້ຳຜາເຜືອກ
• ຖ້ຳພູຄຳ
• ຖ້ຳຊ້າງ
• ຖ້ຳຫອຍ
• ຖ້ຳຜາເຈົ້າ
• ບ້ານບັງກາໂລ
• ບ້ານລາວເທິງ
• ພູພະເຈົ້າ
• ບ້ານຜາຕັ້ງ
• ຂີ່ກົງ
• ແດນສະຫວັນນ້ຳງື່ມຣີສອດ
• ເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ 2
• ເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ 3ວັດທ່າພະບາດດານເພີຍ