ອັກສອນລາວ

ປ້າຍຢູ່ວັດພະທາດຫຼວງ ຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ.

ອັກສອນລາວ (ຄຳເຄົ້າ: ອັກສຣລາວ) ເປັນຊື່ອັກສອນທີ່ລັດຖະບານລາວຮັບຮອງໃຫ້ໃຊ້ຂຽນພາສາລາວ ເຊິ່ງໃຊ້ເປັນພາສາລັດຖະການໃນປັດຈຸບັນ

ປະຫວັດສາດ

​ອັກສອນລາວມີພັດທະນາການມາຈາກ​ອັກສອນລາວເດີມ ເຊິ່ງເລີ່ມພັດທະນາຂຶ້ນໃນສະໄໝລາດຊະວົງລ້ານຊ້າງເມື່ອປະມານ ​ຄ.ສ.​ 1357 ໂດຍໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກອັກສອນໄທບູຮານ​ທີ່ມາຈາກອັກສອນຂະເໝນອີກຕໍ່ນຶ່ງ.

ໃນແຕ່ກ່ອນແຕ່ກີ້ອັກສອນທີ່ໃຊ້ເພື່ອຂຽນຄວາມລາວແມ່ນມີຢູ່ ໒ ແບບນຳກັນກໍ່ແມ່ນວ່າ

໑. ໂຕໄທ ຫຼື ໂຕລາວ ເອິ້ນຊື່ໂຕໄທກໍ່ຍ້ອນວ່າໄດ້ນຳໃຊ້ກັບໄທບ້ານໄທເມືອງແລະເປັນໂຕອັກສອນທີ່ນຳໃຊ້ກັນມາເຖິງປັດຈຸບັນແລະຂຽນຕາມສຽງແລະແມ່ສະກົດຕາມຕົວ ແຕ່ພາຍລຸ້ນໄດ້ນຳໂຕເຟື້ອງ ໂຕຫ້ອຍ ໂຕຍໍ່ ໂຕສະກົດຈາກໂຕທຳເຂົ້ານຳໃຊ້ເພື່ອຂຽນໄດ້ໄວກວ່າເກ່າແມ່ນວ່າ ເບຽ (ເບຍ) ຂຽ (ຂ້ອຍ)

໒. ໂຕທຳລາວ ຫຼື ໂຕທັມລາວ ຖືໄດ້ວ່າໂຕທຳເປັນອັກສອນທີ່ມີການນຳໃຊ້ຍາກແລະຈຳກັດແຕ່ຜູ້ທີ່ມີຄວາມຮູ້ໃນລະດັບສູງແລະຮ້ອງຊື່ວ່າໂຕທຳກໍ່ຍ້ອນວ່າໃຊ້ກັບທຳມະຫຼືສາດສະໜາແລະພາສາປາລີສັນສະກິດ ໃນແຕ່ກ່ອນກີ້ໂຕທຳນີ້ສາມາດໃຊ້ບອກຫຼືສື່ສານກັນໄດ້ໃນສິບສອງພັນນາ ລ້ານນາ ລ້ານຊ້າງ ຊຽງຕຸງ ໂດຍບໍ່ໄດ້ຂຽນຕ່າງກັນແຕ່ບໍ່ຄືກັນສະເພາະ ຫາງ ຫົວຂອງຕັວອັກສອນ

ວິວັດທະນາການອັກສອນລາວ

ພະຍັນຊະນະ

ອັກສອນລາວມີພະຍັນຊະນະດ່ຽວ 27 ໂຕ ແລະ ພະຍັນຊະນະຜະສົມ 6 ໂຕ

ພະຍັນຊະນະລາວ

ອັກສອນກາງ		ອັກສອນສູງ		ອັກສອນຕ່ຳ
ກ ໄກ່		ຂ ໄຂ່	ຄ ຄວາຍ	ງ ງົວ
ຈ ຈອກ		ສ ເສືອ	ຊ ຊ້າງ	ຍ ຍຸງ
ດ ເດັກ	ຕ ຕາ	ຖ ຖົງ	ທ ທຸງ	ນ ນົກ
ບ ແບ້	ປ ປາ	ຜ ເຜິ້ງ	ຝ ຝົນ	ພ ພູ	ຟ ໄຟ	ມ ແມວ
ຢ ຢາ				ຣ ຣົຖ (ລົດ)	ລ ລີງ	ວ ວີ
ອ ໂອ		ຫ ຫ່ານ		ຮ ເຮືອນ

ພະຍັນຊະນະຜະສົມ

ອັກສອນສູງ
ຫງ	ຫຍ	ໜ	ໝ	ຫຼ	ຫວ
		ຫນ	ຫມ	ຫລ

ອັກສອນລາວທີ່ຄວນໃຊ້ຄືນ

ຕົວອັກສອນລາວບູຮານ

ອັກສອນລາວຍັງມີພະຍັນຊະນະອີກ 14 ໂຕທີ່ໃຊ້ໃນການຂຽນພາສາປາລີ ແລະ ຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການໃຫ້ໃຊ້ຂຽນພາສາທາງລັດຖະການໃນປັດຈຸບັນ

ຕົວອັກສອນລາວທີ່ຄວນໃຊ້ຄືນ

ຕົວລາວ	ຕົວໄທ	ຕົວລາວ	ຕົວໄທ
ຆ	ฆ	ຒ	ฒ
ຉ	ฉ	ຓ	ณ
ຌ	ฌ	ຘ	ธ
ຎ	ญ	ຠ	ภ
ຏ	ฏ	ຨ	ศ
ຐ	ฐ	ຩ	ษ
ຑ	ฑ	ຬ	ฬ

ສະຫຼະ

ອັກສອນລາວມີສະຫຼະດ່ຽວ 18 ໂຕ ສະຫຼະຜະສົມ 6 ໂຕ ແລະ ສະຫຼະພິເສດ 4 ໂຕ

ສະຫຼະລາວ

ສະຫຼະສຽງສັ້ນ		ສະຫຼະສຽງຍາວ
ສະຫຼະ	IPA	ສະຫຼະ	IPA
-ະ, -ັ-	[a]	-າ	[aː]
-ິ	[i]	-ີ	[iː]
-ຶ	[ɯ]	-ື	[ɯː]
-ຸ	[u]	-ູ	[uː]
ເ-ະ, ເ-ັ-	[e]	ເ-	[eː]
ແ-ະ, ແ-ັ-	[ɛ]	ແ-	[ɛː]
ໂ-ະ, -ົ-	[o]	ໂ-	[oː]
ເ-າະ, -ັອ-	[ɔ]	-ໍ , -ອ-	[ɔː]
ເ-ິ	[ɤ]	ເ-ີ	[ɤː]
ເ-ັຍ, -ັຽ-	[ia]	ເ-ຍ, -ຽ-	[iːa]
ເ-ຶອ	[ɯa]	ເ-ືອ	[ɯːa]
-ົວະ, -ັວ-	[ua]	-ົວ, -ວ-	[uːa]
ໃ-, ໄ-	[aj]
ເ-ົາ	[aw]
-ຳ	[am]

ວັນນະຍຸດ

ອັກສອນລາວມີຕົວວັນນະຍຸດ 4 ຮູບ:

- ່່(ໄມ້ເອກ), - ້້້້(ໄມ້ໂທ), - ໊໊໊໊(ໄມ້ຕີ), - ໋ (ໄມ້ຈັດຕະວາ)

ຕົວເລກ

ຕົວເລກ

ເລກລາວ	ເລກໄທ	ອ່ານວ່າ
໐	๐	ສູນ
໑	๑	ນຶ່ງ (ໜຶ່ງ)
໒	๒	ສອງ
໓	๓	ສາມ
໔	๔	ສີ່
໕	๕	ຫ້າ
໖	๖	ຫົກ
໗	๗	ເຈັດ
໘	๘	ແປດ
໙	๙	ເກົ້າ