ປະເທດສີລັງກາ

ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມ ປະຊາທິປະໄຕສີລັງກາ

ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය (ສິງຫາລາ)

இலங்கை சனநாயக சோசலிசக் குடியரசு (ທະມິລ)
ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມ ປະຊາທິປະໄຕສີລັງກາ; ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය (ສິງຫາລາ) ; இலங்கை சனநாயக சோசலிசக் குடியரசு (ທະມິລ)
	ທຸງຊາດ ເຄື່ອງໝາຍຊາດ
	ເພງຊາດ: "ສີລັງກາມາຕາ"
ເມືອງຫຼວງ	ສຣີຈາຢາວະເດນະປຸຣະໂຄດ; ໂຄລົມໂບ (ບໍລິຫານ ແລະ ຕຸລາການ)
ເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ	ໂຄລົມໂບ
ພາສາລັດຖະການ	ສິງຫາລາ; ທະມິລ
ການປົກຄອງ	ລັດດຽວ ສາທາລະນະລັດລະບົບເຄິ່ງປະທານາທິບໍດີ
• ປະທານປະເທດ	ຣານິລ ວິກຣົມສິງຫະ
• ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ	ພິເນດ ຄຸນວັດທະນາ
• ປະທານລັດຖະສະພາ	ມະຫິນດາ ຢາປາ ອາເພວາຣ໌ເນນະ
• ປະທານສານສູງສຸດ	ຊາຍັນຕະ ຊາຍະສຸຣິຍະ
ສະພານິຕິບັນຍັດ	ລັດຖະສະພາ
ເປັນເອກະລາດ ຈາກ ສະຫະລາຊະອານາຈັກ
• ກໍ່ຕັ້ງອານາຈັກ	543 ປີກ່ອນຄຣິດສັກກະຣາດ
• ກໍ່ຕັ້ງລັດທິລາດຊະວົງ	437 ປີກ່ອນຄຣິດສັກກະຣາດ
• ສົງຄາມແຄນຍ້ານອານ	ຄ.ສ. 1796
• ລົງນາມສົນທິສັນຍາແຄນຍ້ານອານ	ຄ.ສ. 1815
• ເອກະລາດ	4 ກຸມພາ ຄ.ສ. 1948
• ສາທາລະນະລັດ	22 ພຶດສະພາ ຄ.ສ. 1972
• ລັດຖະທຳມະນູນໃນປັດຈຸບັນ	7 ກັນຍາ ຄ.ສ. 1978
• ແຫຼ່ງນ້ຳ (%)	4.4
ປະຊາກອນ
• ຄ.ສ. 2020 ປະມານ	22,156,000 (57)
• ສຳມະໂນປະຊາກອນ ຄ.ສ. 2012	20,277,597
GDP (ອຳນາດຊື້)	ຄ.ສ. 2021 (ປະມານ)
• ລວມ	306,997 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ (56)
• ຕໍ່ຫົວ	13,909 ໂດລາສະຫະລັດ (88)
GDP (ລາຄາຕະຫຼາດ)	ຄ.ສ. 2021 (ປະມານ)
• ລວມ	84,532 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ (64)
• ຕໍ່ຫົວ	3,830 ໂດລາສະຫະລັດ (ອັນດັບທີ່ 113)
ຈີນີ (ຄ.ສ. 2016)	39.8; ປານກາງ
HDI (ຄ.ສ. 2019)	0.782; ສູງ · 72
ສະກຸນເງິນ	ສີລັງກາຣູປີ (Rs) (LKR)
ເຂດເວລາ	UTC+5:30 (ເວລາມາດຕະຖານສີລັງກາ)
ຮູບແບບວັນທີ	ວ-ດ-ປ ; ປ-ດ-ວ;
ໄຟບ້ານ	230 ໂວລ–50 ເຮີດຕ໌ທ
ຂັບລົດດ້ານ	ຊ້າຍ
ລະຫັດໂທລະສັບ	94
ລະຫັດ ISO 3166	LK
ລະຫັດອິນເຕີເນັດ	.lk ; .ලංකා ; .இலங்கை;
	ເວັບໄຊ; www.gov.lk

ສີລັງກາ (ສິງຫາລາ: ශ්‍රී ලංකා; ທະມິລ: இலங்கை) ຫຼືຊື່ທາງການວ່າ ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມປະຊາທິປະໄຕສີລັງກາ (ສິງຫາລາ: ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය; ທະມິລ: இலங்கை சனநாயக சோசலிசக் குடியரசு) ແມ່ນປະເທດເກາະໃນມະຫາສະໝຸດອິນເດຍຕອນເໜືອ ນອກຊາຍຝັ່ງຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຂອງອະນຸທະວີບອິນເດຍ ຊື່ໃນອະດີດໄດ້ແກ່ ລັງກາ ລັງກາທະວີບ ສິງຫະລະທະວີບ ແລະ ຊີລອນ ຊຶ່ງເປັນຊື່ທີ່ໃຊ້ໃນສະໄໝອານານິຄົມຈົນຮອດ ຄ.ສ. 1974 ມີພົມແດນທາງທະເລຕິດຕໍ່ກັບອິນເດຍທາງທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ ແລະມັນດີບທາງທິດຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້

ອ້າງອີງ[ດັດແກ້]

↑ "Sri Jayewardenepura Kotte". Encyclopædia Britannica. Retrieved 12 May 2020.
↑ "Colombo". Encyclopædia Britannica. Retrieved 12 May 2020.
↑ "Official Languages Policy". languagesdept.gov.lk. Department of Official Languages. Retrieved 20 May 2021.
↑ "Hon. Mahinda Yapa Abeywardena elected as the New Speaker". Parliament of Sri Lanka. 20 August 2020. Retrieved 23 August 2020.
↑ De Silva, K. M. (1981). A History of Sri Lanka. University of California Press. ແມ່ແບບ:ISBN. A History of Sri Lanka.
↑ Nicholas, C. W.; Paranavitana, S. (1961). A Concise History of Ceylon. Colombo University Press.
↑ "Mid‐year Population Estimates by District & Sex, 2016 ‐ 2021". statistics.gov.lk. Department of Census and Statistics. Retrieved 1 October 2021.
↑ "Census of Population and Housing 2011 Enumeration Stage February–March 2012" (PDF). Department of Census and Statistics – Sri Lanka. Archived from the original (PDF) on 6 December 2013. Retrieved 15 July 2014.
↑ ^໙.໐ ^໙.໑ ^໙.໒ ^໙.໓ "World Economic Outlook Database, April 2021". IMF.org. International Monetary Fund. Retrieved 10 April 2021.
↑ "Gini Index". World Bank.
↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Retrieved 16 December 2020.

ພູມສາດ[ດັດແກ້]

ເມືອງກັນຕີອ້ອມຮອບດ້ວຍປ່າໄມ້ແລະແຫຼ່ງນ້ຳ

ສ່ວນໃຫຍ່ເປັນພື້ນທີ່ຮາບພຽງລູກຄື່ນ ມີພູສູງ ມີພື້ນທີ່ຮາບພຽງເປັນບໍລິເວນແຄບ ມີພົມແດນທາງທະເລທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຕິດກັບປະເທດອິນເດຍ

ພູມອາກາດ[ດັດແກ້]

ອາກາດຊ່ວງພື້ນທີ່ຮາບພຽງ ພູມອາກາດຂອງໂຄລຳໂບຈະຢູ່ປະມານທີ 27 ອົງສາ ໃນພື້ນທີ່ຮາບພຽງສູງອາກາດຈະເຢັນ ອຸນຫະພູມສາມາດລົງເຖິງ 16 ອົງສາ ຈາກພູທີ່ມີຄວາມສູງ 2,000 ແມັດ ເໜືອລະດັບນ້ຳທະເລ ແດດອອກຕະຫຼອດທັງວັນ ຊ່ວງລົມມໍລະສຸມອາກາດຂອງສີລັງກາ ລົມມໍລະສຸມທາງຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຈະນຳພາຝົນມາດ້ວຍຕັ້ງແຕ່ເດືອນ ພຶດສະພາ ເຖິງ ກໍລະກົດ ແລະພັດຕໍ່ໄປທາງຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ ທາງຕອນໃຕ້ແລະທາງພາກກາງ ແຕ່ພາກເໜືອແລະພາກຕາເວັນອອກຈະໄດ້ຮັບອິດທິພົນລົມມໍລະສຸມຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ ໃນຊ່ວງເດືອນ ທັນວາ ເຖິງ ມັງກອນ

ປະຫວັດສາດ[ດັດແກ້]

ຍຸກກ່ອນປະຫວັດສາດ[ດັດແກ້]

ຊາວສິງຫະລະແລະຊາວທະມິນເຂົ້າມາກໍ່ຮ່າງສ້າງໂຕຢູ່ໃນສີລັງກາປະມານ 500 ປີ ແລະ 300 ປີກ່ອນຄະລິດຕະການຕາມລຳດັບ ໂດຍຕ່າງກໍຍົກຖິ່ນຍ້າຍຖານມາຈາກອິນເດຍ ອານາຈັກສິງຫະລະໄດ້ກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນໃນບໍລິເວນພື້ນທີ່ຮາບພຽງທາງພາກເໜືອຂອງສີລັງກາ ໂດຍມີເມືອງອະນຸລາທະປຸລະເປັນນະຄອນຫຼວງແຫ່ງທຳອິດດົນນານເຖິງປະມານ 1,200 ປີ ຕໍ່ມາໃນສະຕະວັດທີ 13 ຈຶ່ງໄດ້ເສື່ອມລົງ ພ້ອມກັບການເກີດຂຶ້ນຂອງອານາຈັກທະມິນ ໂດຍມີເມືອງໂປລອນນາລຸວະເປັນນະຄອນຫຼວງດົນນານປະມານ 200 ປີ ຊາວທະມິນຈຶ່ງໄດ້ຍົກຖິ່ນຍ້າຍຖານໄປຕັ້ງອານາຈັກຈັບນາທາງແຫຼມຈັບນາ ຕອນເໜືອຂອງປະເທດສ່ວນຊາວສິງຫະລະໄດ້ຖອຍຮົ່ນລົງໄປກໍ່ຮ່າງສ້າງໂຕຢູ່ທາງໃຕ້ ກໍ່ຕັ້ງເປັນອານາຈັກແຄນດີ ຊຶ່ງມີ ເມືອງແຄນດີເປັນນະຄອນຫຼວງ ນອກຈາກນີ້ກໍມີອານາຈັກໂກດເຕແລະອານາຈັກລຸຫຸນະ ໂດຍອານາຈັກແຄນດີເປັນອານາຈັກທີ່ມີອຳນາດຫຼາຍທີ່ສຸດປະມານສະຕະວັດທີ 15

ຍຸກບູຮານ[ດັດແກ້]

ໂຄລຳບັສໄດ້ຄົ້ນພົບປະເທດສີລັງກາເມື່ອຕອນທີ່ຕ້ອງການເດີນທາງຫາອິນເດຍ ຈຶ່ງຕັ້ງຊື່ເມືອງຕາມລາວວ່າ "ໂຄລຳໂບ"

ຍຸກສຳລິດ[ດັດແກ້]

ອານານິຄົມ[ດັດແກ້]

ອິດທິພົນຂອງຕາເວັນຕົກເລີ່ມເຂົ້າມາມີບົດບາດໃນສີລັງກາ ເລີ່ມຈາກປອກຕຸຍການ ໂຮລັງ ແລະອັງກິດ ຕາມລຳດັບ ໂດຍມາເຮັດການຄ້າຕາມເມືອງທ່າດ້ານຕາເວັນຕົກຂອງປະເທດ ແລະໃນປີ ພ.ສ. 2048 (ຄ.ສ. 1505) ປອກຕຸຍການໄດ້ເຂົ້າຍຶດຄອງພື້ນທີ່ບໍລິເວນຊາຍຝັ່ງທະເລແລະປົກຄອງປະເທດກ່ອນທີ່ຊາວໂຮລັງຈະເຂົ້າຄອບຄອງດິນແດນສີລັງກາໃນປີ ພ.ສ. 2201 (ຄ.ສ. 1658) ແລະຕໍ່ມາອັງກິດສາມາດຄອບຄອງສີລັງກາເປັນເມືອງຂຶ້ນໃນປີ ພ.ສ. 2358 (ຄ.ສ. 1815) ພາຍໃຕ້ອະນຸສັນຍາ Kandyan ລວມເວລາທີ່ສີລັງກາຕົກເປັນເມືອງຂຶ້ນຂອງຕ່າງຊາດເກືອບ 500 ປີ ແລະອັງກິດໄດ້ໃຊ້ສີລັງກາເປັນຖານປະຕິບັດການທາງທະຫານທີ່ສຳຄັນແຫ່ງໜຶ່ງໃນມະຫາສະໝຸດອິນເດຍໃນຊ່ວງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ 2 ສີລັງກາໄດ້ຮັບເອກະລາຊຈາກອັງກິດ ເມື່ອວັນທີ 4 ກຸມພາ ພ.ສ. 2491 (ຄ.ສ. 1948)

ການເມືອງການປົກຄອງ[ດັດແກ້]

ນິຕິບັນຍັດ[ດັດແກ້]

ລັດຖະສະພາແມ່ນລະບົບສະພາດຽວໂດຍສະມາຊິກທັງໝົດ 225 ຄົນ ໄດ້ຮັບເລືອກຈາກປະຊາຊົນທຸກ ໆ 6 ປີ ຜູ້ມີສິດທິອອກສຽງຕ້ອງມີອາຍຸ 18 ປີຂຶ້ນໄປ ປະທານາທິບໍດີມາຈາກການເລືອກຕັ້ງໂດຍກົງຂອງປະຊາຊົນ ຢູ່ໃນຕຳແໜ່ງ 6 ປີ ມີຖານະເປັນປະມຸກຂອງປະເທດແລະຫົວໜ້າລັດຖະບານ ເປັນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີແລະລັດຖະມົນຕີ ແລະມີອຳນາດຖອດຖອນນາຍົກ ລັດຖະມົນຕີແລະລັດຖະມົນຕີ

ພັກການເມືອງ[ດັດແກ້]

ປັດຈຸບັນມີພັກການເມືອງໃຫຍ່ນ້ອຍປະມານ 30 ພັກ ມີພັກການເມືອງສຳຄັນ ໆ ໄດ້ແກ່

ພັກ Sri Lanka Freedom Party (SLFP)
ພັກ United National Party (UNP)
ພັກ Tamil United Liberation Front (TULF)
ພັກ Ceylon Workers’ Congress (CWC)
ພັກ Sri Lanka Mahajana Party (SLMP)
ພັກ Janatha Vimukti Peramuna (JVP) ຫຼື People’s Liberation
ພັກ Sri Lanka Muslim Congress (SLMC)

ການເມືອງພາຍໃນຂອງສີລັງກາປັດຈຸບັນ[ດັດແກ້]

ສີລັງກາແມ່ນປະເທດທີ່ປະກອບດ້ວຍປະຊາກອນຫຼາຍເຊື້ອຊາດ ສາສະໜາ ແຕ່ການເມືອງພາຍໃນມີພັກການເມືອງທີ່ສຳຄັນພຽງແຕ່ 2 ພັກຂອງຊົນຊາດສິງຫະລະ ແມ່ນ SLFP (Sri Lanka Freedom Party) ແລະພັກ UNP (United National Party) ທີ່ແຂ່ງຂັນຊ່ວງຊິງອຳນາດທາງການເມືອງ ພັກການເມືອງອື່ນ ໆ ຊຶ່ງເປັນພັກຂອງຊົນເຊື້ອສາຍທະມິນແລະຊົນກຸ່ມນ້ອຍອື່ນ ໆ ເປັນພັກຍ່ອຍແລະມີຄວາມສຳຄັນນ້ອຍ ນັບແຕ່ສີລັງກາໄດ້ຮັບເອກະລາຊຈາກອັງກິດໃນປີ 2491 (ຄ.ສ. 1948) ຈົນຮອດປັດຈຸບັນພັກ SLFP ແລະພັກ UNP ຜັດກັນເປັນລັດຖະບານມາໂດຍຕະຫຼອດ ໂດຍທັງສອງພັກດັ່ງກ່າວນິຍົມລະບອບປະຊາທິປະໄຕຄືກັນ ແຕ່ຕ່າງກັນທີ່ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດຂອງພັກ SLFP ມີລັກສນະເປັນສັງຄົມນິຍົມ ໃນຂະນະທີ່ພັກ UNP ມີນະໂຍບາຍເສດຖະກິດເສລີ