ກາບເຫ່ເຮືອ

ກາບເຫ່ເຮືອ (ໄທ: กาพย์เห่เรือ) ແມ່ນຄຳປະພັນປະເພດໜຶ່ງ ແຕ່ງໄວ້ສຳລັບຂັບຮ້ອງເຫ່ໃນກະບວນເຮືອ ໂດຍມີທຳນອງເຫ່ທີ່ສອດຄ້ອງກັບຈັງຫວະການພາຍຂອງຝີພາຍ ວ່າຊ້າ ຫຼືເຮັວ ມັກຈະມີພະນັກງານຂັບເຫ່ໜຶ່ງຄົນເປັນຕົ້ນສຽງ ແລະຝີພາຍຄອຍຮ້ອງຂັບຕາມຈັງຫວະ ພ້ອມກັບການໃຫ້ຈັງຫວະຈາກພະນັກງານປະຈຳເຮືອແຕ່ລະລຳ

ຄຳປະພັນ

ກາບເຫ່ເຮືອນັ້ນ ໃຊ້ຄຳປະພັນ 2 ຊະນິດດ້ວຍກັນ ນັ່ນຄື ກາບຍານີ 11 ແລະໂຄງສີ່ສຸພາບ ຮຽງຮ້ອຍກັນໃນລັກສະນະທີ່ຮຽກວ່າ ກາບຫໍ່ໂຄງ ໂດຍມັກຂຶ້ນຕົ້ນດ້ວຍໂຄງ 1 ບົດ ແລ້ວຕາມດ້ວຍກາບຍານີ ເລື້ອຍໄປ ຈົນຈົບຕອນໜຶ່ງໆ ເມື່ອຈະຂຶ້ນຕອນໃໝ່ ກໍຈະຍົກໂຄງສີ່ສຸພາບມາອີກໜຶ່ງບົດ ແລ້ວຕາມດ້ວຍກາບຈົນຈົບຕອນ ເຊັ່ນນີ້ສະລັບກັນໄປ

ກາບເຫ່ເຮືອທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດ ທີ່ພົບໃນເວລານີ້ ຄື ກາບເຫ່ເຮືອເຈົ້າຟ້າທຳມາທິເບດ (ເຈົ້າຟ້າກຸ້ງ) ໃນລັດຊະການພະເຈົ້າຢູ່ຫົວບໍຣົມໂກດ ສະໄໝອະຍຸດທະຍາຕອນປາຍ ຊົງແຕ່ງໄວ້ 2 ເລື່ອງ ຄືບົດເຫ່ຊົມເຮືອ ຊົມປາ ຊົມໄມ້ ແລະຊົມນົກ ມີລັກສະນະເປັນຄືນິລາດ ກັບອີກເລື່ອງໜຶ່ງ ຄືເລື່ອງກາກີ

ສັນນິດຖານກັນວ່າກາບເຫ່ເຮືອ ເດີມຄົງຈະແຕ່ງເພື່ອຂັບເຫ່ກັນເມື່ອເດິນທາງໄກໃນແມ່ນ້ຳລຳຄອງ ແຕ່ພາຍຫຼັງຄົງມີແຕ່ເຈົ້ານາຍຫຼືພະລາຊະວົງຊັ້ນສູງ ແລະສຸດທ້າຍມີໃຊ້ແຕ່ໃນກະບວນເຮືອຂອງພະເຈົ້າແຜ່ນດິນເທົ່ານັ້ນ

ກາບເຫ່ເຮືອບໍ່ຄ່ອຍຈະນິຍົມປະພັນກັນຫຼາຍນັກ ເນື່ອງຈາກຖືເປັນຄຳປະພັນສຳລັບໃຊ້ໃນພິທີການ ຄື ໃນກະບວນເຮືອຫຼວງ ຫຼືກະບວນພະຍຸຫະຍາຕຣາຊົນລະມາກ ບໍ່ນິຍົມໃຊ້ໃນພິທີຫຼືສະຖານະການອື່ນໃດ ການແຕ່ງກາບເຫ່ເຮືອຈຶ່ງມັກແຕ່ງຂຶ້ນສຳລັບທີ່ຈະໃຊ້ເຫ່ເຮືອຈິງໆ ເຊິ່ງໃນແຕ່ລະລາຊະການ ມີການເຫ່ເຮືອພຽງບໍ່ກີ່ຄັ້ງເທົ່ານັ້ນ

ກາບເຫ່ເຮືອທີ່ປາກົດຈົນຮອດປັດຈຸບັນ

• ກາບເຫ່ເຮືອ ພະນິພົນ ໃນເຈົ້າຟ້າທຳມາທິເບດ ນິຍົມໃຊ້ເຫ່ໃນກະບວນເຮືອຫຼວງຈົນຮອດປັດຈຸບັນ
• ກາບເຫ່ເຮືອ ພະລາຊະນິພົນ ໃນພະບາດສົມເດັດພະພຸດທະເລີດຫຼ້ານະພາໄລ (ຊົມເຄື່ອງຄາວຫວານ ແລະໝາກໄມ້)
• ກາບເຫ່ເຮືອ ພະລາຊະນິພົນ ໃນພະບາດສົມເດັດພະຈຸລະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ (ຊົມສວນ ຊົມນົກ ຊົມໄມ້ ແລະຊົມໂສມ)
• ກາບເຫ່ເຮືອ ພະນິພົນ ໃນສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີ ເຈົ້າຟ້າກົມພະຍານະລິດສະລານຸວັດຕິວົງ (ຊົມເຮືອ)
• ກາບເຫ່ເຮືອ ພະລາຊະນິພົນ ໃນພະບາດສົມເດັດພະມຸງກຸດເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ (ຊົມເຮືອ ຊົມພະນະຄອນ ຊົມປາ ເຫ່ຄວນ ເປັນຕົ້ນ)
• ກາບເຫ່ເຮືອ ພະນິພົນ ໃນພະລາຊະວໍລະວົງເທີ ກົມມະໝື່ນພິດທະຍາລົງກອນ (ຊົງພະນິພົນຖະຫວາຍພະບາດສົມເດັດພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ໃນພະລາຊະພິທີຊົງເປີດຂົວປະຖົມບໍລົມລາຊານຸສອນ)
• ກາບເຫ່ເຮືອ ນິພົນ ໂດຍ ນາຍສັນ ຂຳວິໄລ ໃນວາລະສະຫຼອງ 25 ພຸດສະຕະວັດ
• ກາບເຫ່ເຮືອ ນິພົນ ໂດຍ ນາຍຫຣີດ ເຮືອງລິດ ໃນວາລະສະຫຼອງ 25 ພຸດສະຕະວັດ