ຈິຕະນິຍົມ
ຈິຕະນິຍົມ (ຝຣັ່ງ: Idéalisme, ອັງກິດ: Idealism) ມີສອງຄວາມໝາຍໃນທາງຈະລິຍະສາດໃຊ້ຄຳວ່າ Idealist ໝາຍເຖິງບຸກຄົນທີ່ມອງເຫັນເປົ້າໝາຍອັນສູງສົ່ງຂອງຊີວິດແລະພະຍາຍາມຈະເຂົ້າສູ່ເປົ້າໝາຍອັນນັ້ນໃຫ້ໄດ້ໃນພາສາລາວເອີ້ນບຸກຄົນແນວນີ້ວ່າ ນັກອຸດມຄະຕິນິຍົມ ແຕ່ໃນທາງອະພິປັດຊະຍາ Idealist ໝາຍເຖິງຜູ້ສຶກສາຄົ້ນຄວ້າວ່າອັນໃດແມ່ນຄວາມຈິງ ແມ່ນຫຍັງແມ່ນສະພາບມູນຖານຂອງສິ່ງທັງຫຼາຍທີ່ສົມໄນກັນຫຼືເຂົ້າກັນໄດ້ໃນຄວາມຮູ້ສຶກນຶກຄຶດແລະຈິດໃຈຂອງມະນຸດ ໃນພາສາລາວເອີ້ນບຸກຄົນເຊັ່ນນີ້ວ່າ ນັກຈິຕະນິຍົມ.
ກຸ່ມຈິຕະນິຍົມ ຖືວ່າຈິດເປັນຄວາມແທ້ຈິງສູງສຸດພຽງສິ່ງດຽວເທົ່ານັ້ນ ສະສານແມ່ນພຽງປາກົດການຂອງຈິດເທົ່ານັ້ນ ເຊັ່ນ ຮ່າງກາຍມະນຸດແມ່ນພຽງປາກົດການຊົ່ວຄາວຂອງຈິດ ເປັນບ່ອນຢູ່ອາໄສຊົ່ວຄາວຂອງຈິດ ເມື່ອຮ່າງກາຍສູນສະຫຼາຍຈິດສຳພັດກໍຍັງຄົງຢູ່ ເຊິ່ງບາງທີອາດເມືອຄືນສູ່ແຫຼ່ງເດີມຂອງຕົນແມ່ນຈິຕະສຳບູນອັນເປັນຕົ້ນຕໍຂອງສັບພະສິ່ງ ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງລ້ວນແຕ່ອະທິບາຍໄດ້ດ້ວຍອາການປາກົດຂອງຈິຕະສຳບູນທັງສິ້ນ. ຈິດເປັນທຳທີ່ມີພຽງຊື່ຫາຮູບບໍ່ໄດ້. ຜູ້ມີບັນຫາເທົ່ານັ້ນຈຶ່ງຈະຮູ້ຈັກຈິດໄດ້.
ອ້າງອີງ
[ດັດແກ້]- ບັນນານຸກົມ
- Immanuel Kant's Critique of Pure Reason with an historical introduction by Ludwig Noiré, available at [1][dead link]
- Kierkegaard, Søren. Concluding Unscientific Postscript, Princeton, ISBN 978-0-691-02081-5
- Neujahr, Philip J., Kant's Idealism, Mercer University Press, 1995 ISBN 0-86554-476-X
- Watts, Michael. Kierkegaard, Oneworld, ISBN 978-1-85168-317-8
ອ່ານຕື່ມ
- Gustavus Watts Cunningham Idealistic Argument in Recent British and American Philosophy Books For Libraries Press, 1967
- Hugh Joseph Tallon The concept of self in British and American idealism Catholic University of America Press, 1939
- Gerald Thomas Baskfield The idea of God in British and American personal idealism Catholic University of America, 1933
- Vergilius Ture Anselm Ferm A history of philosophical systems Littlefield Adams, 1968 ISBN 0-8226-0130-3
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນອື່ນ
[ດັດແກ້]- ແມ່ແບບ:PhilPapers
- ແມ່ແບບ:InPho
- ແມ່ແບບ:IEP
- A.C. Grayling-Wittgenstein on Scepticism and Certainty Archived 2011-07-07 at the Wayback Machine
- Science and Health with Key to the Scriptures by Mary Baker Eddy Archived 2006-06-07 at the Wayback Machine: idealism in religious thought
- Idealism and its practical use in physics and psychology [dead link]
- 'The Triumph of Idealism' Archived 2007-10-10 at the Wayback Machine, lecture by Professor Keith Ward offering a positive view of Idealism, at Gresham College, 13 March 2008 (available in text, audio, and video download)