ພາສາກວາງຕຸ້ງມາດຕະຖານ
 |
| ພາສາກວາງຕຸ້ງ | |
|---|---|
| 廣東話 Gwóngdūng wá | |
| ປະເທດທີ່ມີການເວົ້າ | ຈີນ, ຮົງກົງ, ມາເກົາ ແລະຈີນພົ້ນທະເລ |
| ພາກພື້ນ | ສາມຫຼ່ຽມປາກແມ່ນໍ້າຈູໃນກວາງຕຸ້ງ, ທາງຕະເວັນອອກຂອງກວາງຊີ |
| ຊົນເຜົ່າ | ຊາວກວາງຕຸ້ງ |
| ຕະກຸນພາສາ | ຈີນຕິເບດ
|
| ພາສາຖິ່ນ | |
| ລະບົບການຂຽນ | ຕົວຂຽນພາສາກວາງຕຸ້ງ ອັກສອນເບຣລລ໌ພາສາກວາງຕຸ້ງ ຕົວຂຽນພາສາຈີນ |
| ສະຖານະພາບທາງການ | |
| ພາສາທາງການ |  ຮົງກົງ ມາເກົາ |
| ລະຫັດພາສາ | |
| ISO 639-3 | yue (ກຸ່ມໃຫ້ສຳລັບພາສາເຢຍທັງໝົດ) |
| Linguasphere | 79-AAA-ma |
ພາສາກວາງຕຸ້ງມາດຕະຖານ ຫ ຼື ສຳນຽງກວາງໂຈ່ວ ຄືສຳນຽງຂອງພາສາກວາງຕຸ້ງທີ່ເປັນຍອມຮັບວ່າໃຫ້ເປັນສຳນຽງມາດຕະຖານ ໃຊ້ເປັນພາສາທາງການເວົ້າໃນຮົງກົງແລະມາເກົ້າ ທັງໃນພາກລັດ ແລະ ການສອນຢູ່ໃນໂຮງຮຽນ ພາສານີ້ເປັນພາສາພື້ນເມືອງຂອງເມືອງກວາງໂຈ່ວ ກວາງຕຸ້ງ ແລະ ເຂດອ້ອມຂ້າງໃນພາກໃຕ້ຂອງປະເທດຈີນ
ໃນກຸ່ມສຽງຖານຟັນຫຼືປຸ່ມເຫງືອກສາມາດປ່ຽນແປງໄດ້ /t/ ກັບ/tʰ/ ທີ່ຈະຢູ່ໃນສຽງຟັນ ໃນຂະນະທີ່ /t͡s/, /t͡sʰ/, /s/ ເຊິ່ງອອກສຽງທີ່ຖານປຸ່ມເຫງືອກ.
ຜູ້ທີ່ເວົ້າພາສາກວາງຕຸ້ງມາດຕະຖານບາງຄົນບໍ່ສາມາດແຍກຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງ /n/ ກັບ /l/ ໂດຍຈະອອກສຽງເປັນ /l/ ແລະ ລະຫວ່າງ /ŋ/ ກັບໜ່ວຍສຽງວ່າງ ເຊິ່ງຈະຖືກອອກສຽງແຕ່ໜ່ວຍສຽງວ່າງ
ທ້າຍພະຍາງ
[ດັດແກ້]
| [aː] (ອາ) | [ɛː] (ແອ) | [ɔː] (ອໍ) | [œː] (ເອີ) | [iː] (ອີ) | [uː] (ອູ) | [yː] (ອະວືວ) | |||||
| ຍາວ | ສັ້ຮ | ຍາວ | ສັ້ນ | ຍາວ | ສັ້ນ | ຍາວ | ສັ້ນ | ຍາວ | ຍາວ | ຍາວ | |
| /-i/, /-y/ (-ຍ) |
[aːi] (ອາຍ) |
[ɐi] (ໄອ) |
[ei] (ເອິຍ) |
[ɔːy] (ອັອຍ) |
[ɵy] (ເອີຍ) |
[uːy] (ອູຍ) |
|||||
| /-u/ (-ວ) |
[aːu] (ອາວ) |
[ɐu] (ເອົາ) |
[ɛːu]¹ (ແອວ) |
[ou] (ໂອວ) |
[iːu] (ອີວ) |
||||||
| /-m/ (-ມ) |
[aːm] (ອາມ) |
[ɐm] (ອຳ) |
[ɛːm]¹ (ແອມ) |
[iːm] ອີມ) |
|||||||
| /-n/ (-ນ) |
[aːn] (ອານ) |
[ɐn] (ອັນ) |
[ɛːn]¹ (ແອນ) |
[ɔːn] (ອັອນ) |
[ɵn] (ເອິນ) |
[iːn] (ອີນ) |
[uːn] (ອູນ) |
[yːn] (ອະວືນ) | |||
| /-ŋ/ (-ງ) |
[aːŋ] (ອາງ) |
[ɐŋ] (ອັງ) |
[ɛːŋ] (ແອງ) |
[eŋ] (ເອັງ) |
[ɔːŋ] (ອັອງ) |
[oŋ] (ອົງ) |
[œːŋ] (ເອິງ) |
||||
| /-p/ (-ບ) |
[aːp] (ອາບ) |
[ɐp] (ອັບ) |
[ɛːp]¹ (ແອບ) |
[iːp] (ອີບ) |
|||||||
| /-t/ (-ດ) |
[aːt] (ອາດ) |
[ɐt] (ອັດ) |
[ɛːt]¹ (ແອດ) |
[ɔːt] (ອັອດ) |
[œːt]¹ (ເອິດ) |
[ɵt] (ເອິດ) |
[iːt] (ອີດ) |
[uːt] (ອູດ) |
[yːt] (ອວືດ) | ||
| /-k/ (-ກ) |
[aːk] (ອາກ) |
[ɐk] (ອັກ) |
[ɛːk] (ແອກ) |
[ek] (ເອັກ) |
[ɔːk] (ອັອກ) |
[ok] (ອົກ) |
[œːk] (ເອິກ) |
||||
ແລະ ພະຍາງນາສິກອີກ 2 ພະຍາງຄື:[m̩] (ເຮັດປາກ ມ ແລ້ວຮ້ອງສຽງ), [ŋ̩] (ເຮັດປາກ ງ ແລ້ວຮ້ອງສຽງ)
- ¹ ທ້າຍພະຍາງ [ɛːu], [ɛːm], [ɛːn], [ɛːp], [ɛːt], [œːt] ພົບເຫັນຢູ່ໃນພາສາເວົ້າເທົ່ານັ້ນ ເຊິ່ງບໍ່ມີການວິເຄາະຫຼືການສະແດງແທນອັກສອນດ້ວຍໂຣມັນ
ວັນນາຍຸກ
[ດັດແກ້]ສຽງວັນນາຍຸກໃນພາສາກວາງຕຸ້ງມາດຕະຖານມີ 6 ສຽງ ເຖິງວ່າການຮຽນການສອນດັ້ງເດີມສອນວ່າມີ 9 ສຽງ ແຕ່ກໍມີ 3 ສຽງທີ່ຊໍ້າກັນ ເຊິ່ງຂຶ້ນຢູ່ກັບວ່າພະຍາງນັ້ນເປັນພະຍາງເປີດ(ຄຳເປັນ) ຫຼື ພະຍາງປິດ (ຄຳຕາຍ)
| ພະຍາງ | ພະຍາງເປີດ | ພະຍາງປິດ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ໝາຍເລກ | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 (ຫຼື 1) | 8 (ຫຼື 3) | 9 (ຫຼື 6) |
| ລະດັບສຽງ | ສູງ, ສູງ-ກາງ |
ກາງ-ສູງ | ກາງ | ກາງ-ຕໍ່າ, ຕໍ່າ |
ຕໍ່າ-ກາງ | ເຄິ່ງຕ່ຳ | ສູງ | ກາງ | ເຄິ່ງຕ່ຳ |
| ຕົວຢ່າງ | 詩 | 史 | 試 | 時 | 市 | 是 | 識 | 錫 | 食 |
| ສຽງອ່ານ | /si˥/, /si˥˧/ |
/si˧˥/ | /si˧/ | /si˨˩/, /si˩/ |
/si˩˧/ | /si˨/ | /sek˥/ | /sɛk˧/ | /sek˨/ |
| ກຳກັບເຄື່ອງໝາຍ | sí, sî | sǐ | sī | si̖, sı̏ | si̗ | sì | sék | sɛ̄k | sèk |
| ລະບົບເຍລ | sī, sì | sí | si | sīh, sìh | síh | sih | sīk | sek | sihk |
| ສຽງ | |||||||||