ປະເທດອິຫຣ່ານ

ຈາກ ວິກິພີເດຍ
ປະເທດອິຫຣ່ານ
sovereign state, Islamic Republic, ປະເທດ
Part ofMiddle East, Western Asia ດັດແກ້
Inception1 ເມສາ 1979 ດັດແກ້
Official nameجمهوری اسلامی ایران ດັດແກ້
Native labelایران ດັດແກ້
Short nameИран ດັດແກ້
IPA transcriptionɪˈɹɑːn, ɪˈɹæn, ʔiːˈɾɒn ດັດແກ້
Participant inTreaty of Gulistan ດັດແກ້
Named afterAryan ດັດແກ້
Official languageພາສາແປກ ດັດແກ້
AnthemNational Anthem of the Islamic Republic of Iran ດັດແກ້
Cultureculture of Iran ດັດແກ້
MottoTakbir ດັດແກ້
Motto textاستقلال، آزادی، جمهوری اسلامی ດັດແກ້
Continentອາຊີ ດັດແກ້
Countryປະເທດອິຫຣ່ານ ດັດແກ້
CapitalTehran ດັດແກ້
Located in or next to body of waterCaspian Sea, Persian Gulf, Gulf of Oman ດັດແກ້
Coordinate location32°0′0″N 53°0′0″E ດັດແກ້
Coordinates of easternmost point27°7′1″N 63°20′0″E ດັດແກ້
Coordinates of northernmost point39°46′48″N 44°37′12″E ດັດແກ້
Coordinates of southernmost point25°3′34″N 61°25′13″E ດັດແກ້
Coordinates of westernmost point39°20′57″N 44°6′15″E ດັດແກ້
Highest pointDamavand ດັດແກ້
Lowest pointCaspian Sea ດັດແກ້
Basic form of governmentIslamic Republic ດັດແກ້
Office held by head of stateSupreme Leader of Iran ດັດແກ້
Head of stateAli Khamenei arab zadeh ດັດແກ້
Office held by head of governmentPresident of Iran ດັດແກ້
Head of governmentEbrahim Raisi ດັດແກ້
Executive bodyGovernment of Iran ດັດແກ້
Legislative bodyIslamic Consultative Assembly ດັດແກ້
Central bankCentral Bank of Iran ດັດແກ້
Located in time zoneUTC+03:30, Iran Standard Time Zone, Asia/Tehran ດັດແກ້
CurrencyIranian rial ດັດແກ້
Driving sideright ດັດແກ້
Electrical plug typeEuroplug, Schuko ດັດແກ້
ReplacesPahlavi Iran ດັດແກ້
Significant eventIranian Revolution ດັດແກ້
Official websitehttp://www.president.ir/en ດັດແກ້
HashtagIran ດັດແກ້
Top-level Internet domain.ir, ایران. ດັດແກ້
Flagflag of Iran ດັດແກ້
Coat of armsCoat of Arms of Iran ດັດແກ້
Has qualitynot-free country ດັດແກ້
Official religionສາສະໜາອິສະລາມ ດັດແກ້
Geography of topicgeography of Iran ດັດແກ້
History of topichistory of Iran ດັດແກ້
Railway traffic sideleft ດັດແກ້
Open data portalIran Open Data ດັດແກ້
Economy of topiceconomy of Iran ດັດແກ້
Demographics of topicdemographics of Iran ດັດແກ້
Mobile country code432 ດັດແກ້
Country calling code+98 ດັດແກ້
Trunk prefix0 ດັດແກ້
Emergency phone number110, 115, 125 ດັດແກ້
GS1 country code626 ດັດແກ້
Licence plate codeIR ດັດແກ້
Maritime identification digits422 ດັດແກ້
Unicode character🇮🇷 ດັດແກ້
Category for mapsCategory:Maps of Iran ດັດແກ້
Map
ທຸງອີຣ່ານ

ອີຫລ່ານ (ແປກ: ایران) ຫຼືຊື່ທາງການວ່າ ສາທາລະນະລັດອິສະລາມອີຫລ່ານ (ແປກ: جمهوری اسلامی ايران) ແມ່ນປະເທດໃນຕາເວັນອອກກາງ ຕັ້ງຢູ່ໃນອາຊີຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້ ເຊິ່ງຊ່ວງກ່ອນປີ ຄ.ສ. 1935 ຊາວຕາເວັນຕົກເອີ້ນວ່າ ແປກ (ຝຣັ່ງ: Perse) ຫຼື ເປີເຊຍ (ອັງກິດ: Persia). ມີເຂດແດນຕິດກັບປະເທດອາກເມນີ ສາທາລະນະລັດນາກໍໂນ-ກາລາບັກໂດຍພຶຕິໄນ ແລະອາແຊກບາຍຊັງທາງທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ ຕິດກັບຄາຊັກສະຖານແລະລັດເຊຍໂດຍມີທະເລກາສະປີແອນ (Mer Caspienne) ຕິດເຕີກເມນິສະຖານທາງທິດຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ ຕິດອັບການິສະຖານແລະປາກີສະຖານທາງທິດຕາເວັນອອກ ຕິດອ່າວແປກແລະອ່າວໂອມານທາງທິດໃຕ້ ແລະຕິດຕວກກີແລະອີຣັກ (Kurdistan) ທາງທິດຕາເວັນຕົກ ມີພື້ນທີ່ດິນແດນ 1,648,195 ຕາລາງກິໂລແມັດ. ແມ່ນປະເທດໃຫຍ່ທີ່ສຸດອັນດັບທີສອງໃນຕາເວັນອອກກາງແລະອັນດັບທີ 18 ໃນໂລກ. ມີປະຊາກອນ 78.4 ລ້ານຄົນ ຫຼາຍສຸດເປັນອັນດັບທີ 17 ຂອງໂລກ. ແມ່ນປະເທດດຽວທີ່ມີຊາຍຝັ່ງທະເລກາສະປີແອນແລະມະຫາສະໝຸດອິນເດຍ. ມີຄວາມສຳຄັນທາງພູມລັດຖະສາດອັນຍາວນານ ຍ້ອນທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນກາງເອີລາຊີແລະອາຊີຕາເວັນຕົກ ແລະຢູ່ໃກ້ຊ່ອງແຄບຮຸນມຸດ.

ອີຣ່ານມີອາລະຍະທຳເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງຂອງໂລກ ເລີ່ມດ້ວຍການຕັ້ງລາຊະອານາຈັກກ່ອນເອລຳ (Élam) ເຊິ່ງເປັນອາລະຍະທຳບູຮານໃນ 3200–2800 ປີກ່ອນຄະລິດຕະການ ຊາວແມດ (Mède) ໄດ້ຮວມພື້ນທີ່ເປັນຈັກກະວັດທຳອິດໃນ 625 ປີກ່ອນຄະລິດຕະການ ພາຍຫຼັງຊາວແມດກາຍເປັນຊາດວັດທະນະທຳແລະການເມືອງທີ່ຄອບງຳໃນພາກພື້ນ. ອີຣ່ານມີອຳນາດເຖິງຂີດສຸດລະຫວ່າງຈັກກະວັດອາເຊເມນິດ (Empire achéménide) ເຊິ່ງພະເຈົ້າຊີຣູດມະຫາລາດ (Cyrus le Grand) ຊົງກໍ່ຕັ້ງໃນ 550 ປີກ່ອນຄະລິດຕະການ ເຊິ່ງເມື່ອແຜ່ອານາເຂດໄພສານທີ່ສຸດ ແມ່ນລ້ວນກິນສ່ວນສຳຄັນຂອງໂລກບູຮານ ຕັ້ງແຕ່ບາງສ່ວນຂອງແຫຼມບານກັງ (Balkans) ເຊັ່ນ ທະຣາດ (Thrace), ມາເຊໂດຍ (Macédoine), ແລະບູນກາຣີ (Bulgarie) ແລະເອີລົບຕາເວັນອອກທາງທິດຕາເວັນຕົກ. ຮອດລຸ່ມແມ່ນ້ຳສິນທຸທາງທິດຕາເວັນອອກ ເຮັດໃຫ້ເປັນຈັກກະວັດໃຫຍ່ສຸດໃນໂລກໃນສະໄໝນັ້ນ. ຈັກກະວັດຫຼົ້ມສະຫຼາຍໃນ 330 ປີກ່ອນຄະລິດຕະການ ຫຼັງການພິຊິດຂອງອາແລັກຊັງມະຫາລາດ (Alexandre le Grand) ຈັກກະວັດປາກ (Empire parthe) ກຳເໜີດຂຶ້ນຈາກເຖົ້າຖ່ານແລ້ວຕໍ່ດ້ວຍຈັກກະວັດຊາຊານິດ (Empire sassanide) ໃນ ຄ.ສ. 224 ເຊິ່ງອີຣ່ານກາຍເປັນຊາດນຳໃນໂລກອີກຄັ້ງ ຮ່ວມກັບຈັກກະວັດໂຣແມັງ-ບີຊັງແຕັງ (romain-byzantin) ເປັນເວລາກວ່າສີ່ສະຕະວັດ.

ອ້າງອີງ[ດັດແກ້]