ສຸຂະອະນາໄມ (Hygiene)
ສຸຂະອະນາໄມ ແມ່ນການປະຕິບັດເພື່ອຮັກສາ ສຸຂະພາບ . ອີງຕາມອົງການສຸຂະພາບໂລກ (WHO), "ສຸຂະອະນາໄມຫມາຍເຖິງສະພາບ ແລະ ການປະຕິບັດທີ່ຊ່ວຍຮັກສາສຸຂະພາບ ແລະ ປ້ອງກັນການແພ່ລາມຂອງພະຍາດ." [2] ການອະນາໄມສ່ວນບຸກຄົນ ຫມາຍເຖິງການຮັກສາຄວາມສະອາດຂອງຮ່າງກາຍ.
ຜູ້ຄົນຈໍານວນຫຼາຍເຂົ້າໃຈວ່າ ສຸຂະອະນາໄມແມ່ນໝາຍເຖິງຄວາມສະອາດ, ແຕ່ວ່າ ສຸຂະອະນາໄມແມ່ນມີຄວາມໝາຍກວ້າງກວ່ານັ້ນ. ເຊິ່ງລວມເຖິງວິທີຕ່າງໆຂອງນິໄສສ່ວນບຸກຄົນ ເຊັ່ນ: ຄວນມີການອາບນຳ້, ການລ້າງມື, ການຕັດເລັບ, ການປ່ຽນ ແລະ ຊັກເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມດຸປານໃດ. ມັນຍັງລວມເຖິງຄວາມໃສ່ໃຈໃນການຮັກສາບ້ານເຮືອນ ແລະ ສະຖານທີ່ເຮັດວຽກໃຫ້ສະອາດ ພ້ອມທັງສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກຕ່າງໆໃນຫ້ອງນຳ້ທີ່ສະອາດ ແລະ ປາສະຈາກເຊື້ອໂຣກ.
ການປະຕິບັດສຸຂະນາໄມປົກກະຕິບາງຢ່າງ ແມ່ນຖືວ່າເປັນ ລັກສະນະນິໄສທີ່ດີຂອງສັງຄົມ, ໃນຂະນະທີ່ການເມີນເສຍທີ່ຈະປະຕິບັດສຸຂະນາໄມນັ້ນແມ່ນຖືວ່າເປັນສິ່ງທີ່ຫນ້າລັງກຽດ, ບໍ່ເຄົາລົບຕໍ່ສັງຄົມ
ນິຣຸດຕິສາດ (Etymology)
[ດັດແກ້]ໄດ້ພິສູດຄັ້ງທໍາອິດໃນອັງກິດ ຊ່ວງຊຸມປີ 1676, ຄຳວ່າ ສຸຂະອະນະໄມ (Hygiene)ນັ້ນມາຈາກ ພາສາຝຣັ່ງ hygiène, , ພາສາລາຕິນ ຂອງ ກເຣັກ ὑγιεινή (τέχνη) hugieinē Techn, ຊຶ່ງຫມາຍຄວາມວ່າ "(ສິລະປະ) ຂອງສຸຂະພາບ", ຈາກ ὑγιεινός (hugieinos) , "ດີຕໍ່ສຸຂະພາບ, ສຸຂະພາບດີ", [3] ແລະຈາກ ὑγιής ( hugiēs ), "ສຸຂະພາບ, ສຽງ, ມີປະໂຫຍດ, ເໝາະແກ່ສຸຂະພາບ". [4] ໃນສາດສະຫນາກີກໂບຮານ, Hygeia (Ὑγίεια) ແມ່ນຕົວແທນຂອງສຸຂະພາບ, ຄວາມສະອາດ, ແລະສຸຂະອະນາໄມ. [5]
ຄວາມເປັນມາ
[ດັດແກ້]ສຸຂະອະນາໄມແມ່ນແນວຄິດກ່ຽວກັບຄວາມສະອາດ, ສຸຂະພາບ ແລະ ຢາ. ມັນຍັງກ່ຽວຂ້ອງກັບການປະຕິບັດການດູແລສຸຂະພາບສ່ວນຕົວ ແລະ ມືອາຊີບ. ໃນຢາປົວພະຍາດແລະຊີວິດປະຈໍາວັນ, ການປະຕິບັດສຸຂະອະນາໄມແມ່ນໃຊ້ເປັນມາດຕະການປ້ອງກັນ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການເກີດ ແລະ ການແຜ່ເຊື້ອຂອງພະຍາດ.
ການປະຕິບັດດ້ານສຸຂະອະນາໄມນັ້ນແຕກຕ່າງກັນໄປ, ສິ່ງໃດທີ່ຖືວ່າຍອມຮັບໄດ້ໃນວັດທະນະທໍາຫນຶ່ງ ອາດຈະບໍ່ສາມາດຍອມຮັບໄດ້ໃນອີກວັດທະນະທຳອື່ນ.
ໃນການຜະລິດອາຫານ, ຢາ, ເຄື່ອງສໍາອາງແລະຜະລິດຕະພັນອື່ນໆ, ສຸຂະອະນາໄມທີ່ດີແມ່ນຕ້ອງມີສ່ວນປະກອບສໍາຄັນຂອງການຮັບປະກັນຄຸນນະພາບ .
ຄໍາວ່າ ຄວາມສະອາດ ແລະ ສຸຂະອະນາໄມແມ່ນຖືກນໍາໃຊ້ແທນກັນຢູ່ເລື້ອຍໆ, ເຊິ່ງສາມາດເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມສັບສົນໄດ້. ໂດຍທົ່ວໄປ, ສຸຂະອະນາໄມຫມາຍເຖິງການປະຕິບັດທີ່ປ້ອງກັນການແພ່ກະຈາຍຂອງເຊື້ອພະຍາດ. ຂະບວນການທໍາຄວາມສະອາດ (ເຊັ່ນ: ການລ້າງມື) ກຳຈັດເຊື້ອນ້ອຍໆ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບຂີ້ດິນຕ່າງໆ,ແລະນັ້ນມັກຈະແມ່ນວິຖີຕ່າງໆໃນການຮັກສາສຸຂະອະນາໄມ.
ການນໍາໃຊ້ອື່ນໆຂອງຄໍາສັບແມ່ນມີຢູ່ໃນປະໂຫຍກຕ່າງໆເຫຼົ່ານີ້ເຊັ່ນ: ການອະນາໄມຂອງຮ່າງກາຍ, ການອະນາໄມສ່ວນບຸກຄົນ, ການອະນາໄມຂອງທີ່ນອນ, ການອະນາໄມຂອງແຂ້ວ , ສຸຂະອະນາໄມທາງຈິດ, ແລະ ສຸຂະອະນາໄມຂອງການເຮັດວຽກ ເຊິ່ງໃຊ້ໃນການເຊື່ອມໂຍງຂອງສາທາລະນະສຸກ. ສຸຂະອະນາໄມ ແມ່ນຍັງເປັນຊື່ຂອງສາຂາວິທະຍາສາດຫນຶ່ງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການສົ່ງເສີມ ແລະ ການປ້ອງກັນສຸຂະພາບ.
ສຸຂະອະນາໄມທາງການແພດ
[ດັດແກ້]ສຸຂະອະນາໄມທາງການແພດແມ່ນການປະຕິບັດດ້ານສຸຂະອະນາໄມທີ່ກ່ຽວກັບການບໍລິຫານການຢາແລະການປິ່ນປົວທາງການແພດເພື່ອປ້ອງກັນ ຫຼື ຫຼຸດຜ່ອນການແຜ່ເຊື້ອຂອງພະຍາດ.
ການປະຕິບັດສຸຂະອະນາໄມທາງການແພດປະກອບມີ:
- ການແຍກ ຫຼື ການກັກກັນ ຂອງຜູ້ຕິດເຊື້ອ ຫລື ວັດຖຸອຸປະກອນສຳລັບການປ້ອງກັນການແຜ່ກະຈາຍຂອງການຕິດເຊື້ອ.
- ການຮັກສາເຄື່ອງມືທີ່ໃຊ້ໃນ ຂັ້ນຕອນການຜ່າຕັດ .
- ການນໍາໃຊ້ເຄື່ອງນຸ່ງປ້ອງກັນແລະສິ່ງກີດຂວາງຕ່າງໆເຊັ່ນ: ຫນ້າກາກ, ເສື້ອຜ້າ, ຫມວກ, ແວ່ນຕາ ແລະ ຖົງມື .
- ການພັນບາດແຜ ແລະ ອຸປະກອນພັນບາດແຜທີ່ເໝາະສົມ .
- ການກໍາຈັດ ສິ່ງເສດເຫຼືອຢ່າງທາງການແພດທີ່ ປອດໄພ.
- ການຂ້າເຊື້ອຂອງອຸປະກອນ (ເຊັ່ນ: ຜ້າລິນິນ, ແຜ່ນຮອງ, ເຄື່ອງແບບ).
- ການຖູມື, ການລ້າງມື, ໂດຍສະເພາະຢູ່ໃນຫ້ອງປະຕິບັດງານ, ແຕ່ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດງານຂອງການຮັກສາສຸຂະພາບທົ່ວໄປໃນບ່ອນທີ່ພະຍາດຕ່າງໆສາມາດແຜ່ລາມ ກໍ່ໄດ້ເຮັດເຊັ່ນດຽວກັນ .
ການປະຕິບັດສ່ວນໃຫຍ່ເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຖືກພັດທະນາໃນສະຕະວັດທີ 19 ແລະໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂື້ນມາຕັ້ງແຕ່ກາງສະຕະວັດທີ 20. ບາງຂະບວນການຕ່າງໆ (ເຊັ່ນ: ການທໍາລາຍ ສິ່ງເສດເຫຼືອດ້ານການແພດ ) ໄດ້ຖືກປັບປຸງເພື່ອຕອບສະຫນອງຕໍ່ການລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ໃນທ້າຍສະຕະວັດທີ 20, ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ເອດສ ແລະ ອີໂບລາ .
ບ້ານເຮືອນແລະການອະນາໄມປະຈໍາວັນ
[ດັດແກ້]ການອະນາໄມບ້ານເຮືອນແມ່ນກ່ຽວກັບການປະຕິສຸຂະອະນາໄມທີ່ປ້ອງກັນ ຫຼື ຫຼຸດຜ່ອນການແຜ່ກະຈາຍຂອງພະຍາດຢູ່ໃນເຮືອນ ແລະ ການສະຖານທີ່ປະຈໍາວັນອື່ນໆເຊັ່ນ: ສະຖານທີ່ສັງຄົມ, ຍານພາຫານະຂົນສົ່ງສາທາລະນະ, ບ່ອນເຮັດວຽກ, ສະຖານທີ່ສາທາລະນະ, ແລະອື່ນໆ.
ສຸຂະອະນາໄມໃນສະຖານທີ່ຕ່າງໆມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການປ້ອງກັນການແຜ່ກະຈາຍຂອງພະຍາດຕິດຕໍ່. [6] ມັນປະກອບດ້ວຍຂັ້ນຕອນຕ່າງໆ ທີ່ນໍາໃຊ້ໃນສະຖານະການພາຍໃນເຊັ່ນ: ການລ້າງມື, ສຸຂະນາໄມທາງອາກາດ, ສຸຂະອະນາໄມຂອງອາຫານ ແລະ ນ້ໍາ, ສຸຂະອະນາໄມທົ່ວໄປພາຍໃນບ້ານ (ສຸຂະອະນາໄມຂອງສະຖານທີ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ພາບລວມຕ່າງໆ), ການດູແລສັດລ້ຽງໃນບ້ານ ແລະການດູແລສະພາບຂອງບ້ານ (ການຮັກສາຂອງຜູ້ທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຂອງການຕິດເຊື້ອພະຍາດ).
ໃນປັດຈຸບັນ, ອົງປະກອບເຫຼົ່ານີ້ຂອງສຸຂະອະນາໄມ ມັກຖືວ່າເປັນບັນຫາທີ່ແຍກອອກມາຕ່າງຫາກ, ເຖິງແມ່ນວ່າໄດ້ອີງຕາມຫຼັກການພື້ນຖານຂອງຈຸລະຊີວະພາບ. ການປ້ອງກັນການແພ່ກະຈາຍຂອງພະຍາດນັ້ນຫມາຍເຖິງການທໍາລາຍລະບົບຕ່ອງໂສ້ຂອງການຕິດເຊື້ອ. ເຂົ້າໃຈງ່າຍໆຄື, ຖ້າຫາກວ່າລະບົບຕ່ອງໂສ້ຂອງການຕິດເຊື້ອແມ່ນແຕກຫັກ, ການຕິດເຊື້ອຈະບໍ່ສາມາດແຜ່ລາມໄດ້. ເພື່ອຕອບສະຫນອງຄວາມຕ້ອງຂອງການລະບົບສຸຂະອະນາໄມທີ່ມີປະສິດທິພາບໃນບ້ານເຮືອນແລະຊີວິດປະຈໍາວັນ, ກອງປະຊຸມວິທະຍາສາດສາກົນກ່ຽວກັບສຸຂະພາບຂອງບ້ານເຮືອນ ໄດ້ພັດທະນາວິທີການຄວບຄຸມຄວາມສ່ຽງຕໍ່ Hazard Analysis Critical Control Point ( HACCP ), ເຊິ່ງເອີ້ນວ່າ "ເປົ້າຫມາຍສຸຂະອະນາໄມ"ອັນໄດ້ອີງໃສ່ການກໍານົດເສັ້ນທາງຂອງການແຜ່ກະຈາຍເຊື້ອພະຍາດຢູ່ໃນບ້ານແລະນຳສະເໜີການປະຕິບັດສຸຂະອະນາໄມໃນເວລາທີ່ສໍາຄັນ ເພື່ອທໍາລາຍລະບົບຕ່ອງໂສ້ຂອງການຕິດເຊື້ອ.
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຕົ້ນຕໍຂອງພະຍາດຊຶມເຊື້ອໃນເຮືອນຊານຂອງ [7] ປະຊາຊົນ (ຜູ້ທີ່ມີບັນຫາ ຫລື ມີການຕິດເຊື້ອ) ອາຫານ (ໂດຍສະເພາະອາຫານດິບ) ແລະນ້ໍາ, ສັດລ້ຽງພາຍໃນບ້ານເຊັ່ນ: (ຢູ່ໃນສະຫະລັດອາເມລິກາຫຼາຍກ່ວາ 50% ຂອງບ້ານມີຫນຶ່ງສັດລ້ຽງໜຶ່ງຕົວ ຫຼື ຫຼາຍກວ່າໜຶ່ງຕົວ [8] ) ສະຖານທີ່ທີ່ສະສົມນ້ໍາເປື້ອນເຊັ່ນ: ອ່າງລ້າງຫນ້າ ຫຼື ອ່າງລ້າງຖ້ວຍ, ຫ້ອງນຳ້, ທໍ່ເສດເຫຼືອ, ເຄື່ອງມືທຳຄວາມສະອາດ, ຜ້າເຊັດຫນ້າ ແລະອື່ນໆ. ເຊິ່ງພ້ອມທີ່ຈະສົ່ງເສີມການເຕີບໂຕຂອງຈຸລິນຊີ ແລະ ກາຍເປັນບໍ່ສຳຮອງຂອງການຕິດເຊື້ອ. ເຊື້ອພະຍາດ (ເຊື້ອແບັກທີເຣັຍ, ເຊື້ອໄວຣັສ, ແລະອື່ນໆ) ແມ່ນຖືກກຳຈັດ ຫຼື ຫຼັ່ງອອກມາຈາກແຫຼ່ງເຫຼົ່ານີ້ໂດຍຜ່ານທາງ ເຍື່ອເມືອກ, ອາຈົມ, ຮາກ, ເກັດຜິວ, ແລະອື່ນໆ. ດັ່ງນັ້ນ, ໃນເວລາທີ່ລວມຕົວກັນຂອງສະຖານະການຕ່າງໆ, ປະຊາຊົນຈະໄດ້ພົບເຈີໂດຍທາງກົງຫຼື ຜ່ານອາຫານ ແລະ ນ້ໍາ, ເຊິ່ງສາມາດພັດທະນາການຕິດເຊື້ອໜຶ່ງໆໄດ້.
"ຊ່ອງທາງໃຫຍ່ໆ" ຕົ້ນຕໍສໍາລັບການແຜ່ກະຈາຍຂອງເຊື້ອພະຍາດຢູ່ໃນບ້ານແມ່ນມື, ມື ແລະ ພື້ນຜິວຕ່າງໆຂອງການຕິດຕໍ່ຂອງອາຫານ ແລະ ມື, ການທຳຄວາມສະອາດເຄື່ອງນຸ່ມຫົ່ມ ແລະ ເຄື່ອງໃຊ້ . ເຊື້ອພະຍາດຍັງສາມາດແຜ່ເຊື້ອໄດ້ໂດຍຜ່ານເສື້ອຜ້າ ແລະ ຜ້າແພໃນຄົວເຮືອນ, ເຊັ່ນ: ຜ້າເຊັດຕົວ . ສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກຕົວຢ່າງເຊັ່ນ: ຫ້ອງນ້ໍາ ແລະ ອ່າງລ້າງໜ້າ ອັນໄດ້ຖືກສ້າງຂື້ນເພື່ອຈັດການກັບສິ່ງເສດເຫຼືອຂອງຄົນຢ່າງປອດໄພ ແຕ່ຍັງມີຄວາມສ່ຽງອັນຕະລາຍຕໍ່ພວກເຂົາຢູ່. ການກໍາຈັດສິ່ງເສດເຫຼືອຂອງມະນຸດທີ່ປອດໄພແມ່ນເປັນສິ່ງຈໍາເປັນພື້ນຖານ; ສຸຂະອະນາໄມທີ່ບໍ່ດີເປັນສາເຫດຕົ້ນຕໍຂອງພະຍາດຖອກທ້ອງໃນຊຸມຊົນທີ່ມີລາຍຮັບຕ່ໍາ. ເຊື້ອໄວຣັສໃນທາງເດີນຫາຍໃຈ ແລະ ສະປໍຂອງເຊື້ອລານັ້ນແຜ່ລາມກະຈາຍໄປຜ່ານທາງອາກາດ.
ການອະນາໄມບ້ານທີ່ດີກໍ່ຫມາຍຄວາມວ່າເປັນການປະຕິບັດສຸຂະອະນາໄມໃນຈຸດສຳຄັນທີ່ຈະທໍາລາຍລະບົບຕ່ອງໂສ້ຂອງການຕິດເຊື້ອ. [7] ເນື່ອງຈາກວ່າ "ການຕິດເຊື້ອ" ສໍາລັບເຊື້ອພະຍາດບາງຢ່າງ ສາມາດເປັນຂະຫນາດນ້ອຍໆ (10-100 ຫນ່ວຍ ຫຼື ຫນ້ອຍກວ່າ ສໍາລັບເຊື້ອໄວຣັສບາງຢ່າງ) ແລະ ການຕິດເຊື້ອລາອາດເປັນຜົນມາຈາກການຖ່າຍໂອນໂດຍກົງຂອງເຊື້ອພະຍາດຈາກພື້ນຜິວ ຜ່ານມື ຫຼື ອາຫານໄປຫາປາກ, ເນື້ອເຍື່ອດັງ ຫຼື ຕາ, ຂະບວນການ 'ທໍາຄວາມສະອາດສຸຂະນາໄມ' ຄວນພຽງພໍທີ່ຈະກຳຈັດເຊື້ອພະຍາດຈາກພື້ນຜິວທີ່ສຳຄັນຕ່າງໆ.
ການລ້າງມື
[ດັດແກ້]ສຸຂະອະນາໄມຂອງມືແມ່ນໄດ້ຖືກກໍານົດວ່າເປັນ ການລ້າງມື ຫຼື ເລັບດ້ວຍ ສະບູ ແລະ ນ້ໍາ ຫຼື ໃຊ້ເຈວລ້າງມືແບບແຫ້ງ . ສຸຂະອະນາໄມມືແມ່ນສໍາຄັນຫຼາຍໃນການປ້ອງກັນການແຜ່ກະຈາຍຂອງພະຍາດຕິດຕໍ່ໃນບ້ານແລະຊີວິດປະຈໍາວັນ. [9]
ສຸຂະອະນາໄມທາງເດີນຫາຍໃຈ
[ດັດແກ້]ແກ້ໄຂລະບົບຫາຍໃຈ ແລະ ສຸຂະນາໄມມື ໃຫ້ຖືກຕ້ອງໃນຍາມທີ່ໄອແລະຈາມເຊິ່ງສາມາດຫຼຸດຜ່ອນການແຜ່ກະຈາຍຂອງເຊື້ອພະຍາດໄດ້ໂດຍສະເພາະໃນຊ່ວງໄລຍະທີ່ ເປັນຫວັດ ແລະ ໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ . [6]
- ພົກເຈ້ຍທິດຊູ່ ແລະ ນໍາໃຊ້ເພື່ອປ້ອງກັນຍາມທີ່ໄອແລະຈາມ
- ເອົາເຈ້ຍທິດຊູ່ອອກມາໃຊ້ໃຫ້ໄວທີ່ສຸດເທົ່າທີ່ເປັນໄປໄດ້
- ລ້າງທຳຄວາມສະອາດມືຂອງທ່ານໂດຍຜະລິດຕະພັນທຳຄວາມສະອາດມື ຫຼື ການນໍາໃຊ້ເຈວຂ້າເຊື້ອສຳລັບມື .
ສຸຂະອະນາໄມອາຫານຢູ່ເຮືອນ
[ດັດແກ້]ສຸຂະອະນະໄມອາຫານແມ່ນກ່ຽວຂ້ອງກັບການປະຕິບັດດ້ານສຸຂະອະນາໄມທີ່ປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ອາຫານເປັນພິດ. 5 ຫຼັກການພື້ນຖານຂອງສຸຂະອະນາໄມອາຫານ, ອີງຕາມ ອົງການໂລກ, ແມ່ນ: [10]
- ປ້ອງກັນການປົນເປື້ອນຂອງອາຫານທີ່ມີສານເຄມີປະສົມເຊິ່ງແຜ່ລາມສູ່ຄົນແລະສັດ.
- ແຍກອາຫານທີ່ດິບແລະສຸກເພື່ອປ້ອງກັນການປົນເປື້ອນຂອງອາຫານ.
- ປຸງແຕ່ງອາຫານສໍາລັບໄລຍະເວລາທີ່ເຫມາະສົມແລະຢູ່ໃນອຸນຫະພູມທີ່ເຫມາະສົມເພື່ອຂ້າເຊື້ອພະຍາດ.
- ເກັບອາຫານຢູ່ທີ່ອຸນຫະພູມທີ່ເຫມາະສົມ.
- ໃຊ້ນ້ໍາແລະວັດຖຸດິບທີ່ປອດໄພ.
ສຸຂະອະນາໄມໃນຫ້ອງຄົວ, ຫ້ອງນ້ໍາແລະຫ້ອງສ້ວມ
[ດັດແກ້]ການທຳຄວາມສະອາດສະຖານທີ່(ມື, ສະບຽງອາຫານ, ນ້ໍາດື່ມ) ແລະ ຫນ້າຜິວຕ່າງໆ (ເຊັ່ນ: ບ່ອນນັ່ງຖ່າຍ ແລະ ປຸ່ມກົດລ້າງສ້ວມ, ປະຕູ ແລະ ກ໋ອກນຳ້, ພື້ນທີ່ເຮັດທຸລະ, ພື້ນຜິວອ່າງອາບນຳ້ ແລະ ອ່າງນ້ໍາ) ໃນເຮືອນຄົວ, ຫ້ອງອາບນ້ໍາ ແລະ ຫ້ອງສ້ວມ ສາມາດຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການແພ່ກະຈາຍຂອງເຊື້ອພະຍາດ.[11] ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການຕິດເຊື້ອຈາກ ສ້ວມ ແມ່ນບໍ່ສູງ ຖ້າຖືກຮັກສາຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ແຕ່ວ່າການສີດນຳ້ ແລະ ການລອຍຕົວຂອງຟອງສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ໃນລະຫວ່າງການກົດປຸ່ມລ້າງສ້ວມ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຍາມທີ່ມີຜູ້ຖອກທ້ອງ. ເຊື້ອພະຍາດຍັງມີຢູ່ໃນຝາ, ຕາຊັ່ງທີ່ຢູ່ໃນຫ້ອງນຳ້, ຝັກບົວ ແລະ ອ່າງລ້າງຫນ້າ ຫຼັງຈາກອາບນຳ້
ການອະນາໄມບ້ານເຮືອນໃນປະເທດກໍາລັງພັດທະນາ
[ດັດແກ້]ໃນ ປະເທດກໍາລັງພັດທະນາ, ການເຂົ້າເຖິງນ້ໍາແລະ ສຸຂາພິບານແມ່ນເປັນບາດກ້າວສໍາຄັນໃນການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການຕິດເຊື້ອພະຍາດ, ແຕ່ວ່າໃນປັດຈຸບັນ, ມັນແມ່ນສິ່ງທີ່ດີທີ່ສຸດດ້ວຍໂຄງການຕ່າງໆທີ່ມີການສົ່ງເສີມສຸຂະອະນາໄມດ້ວຍການປັບປຸງພັດທະນາຄຸນະພາບຂອງນຳ້ ແລະ ການສ້າງສຸຂາພິບານ. ວິທີການນີ້ໄດ້ນຳເຂົ້າຮ່ວມກັບເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ໝາຍເລກ 6 ເຊິ່ງລະບຸເປົ້າຫມາຍທີ່ສອງວ່າ: "ກ່ອນປີ 2030, ບັນລຸການເຂົ້າເຖິງສຸຂາພິບານ ແລະ ສຸຂະອະນາໄມທີ່ພຽງພໍ ແລະ ສົມດຸນ ສໍາລັບທຸກຄົນ ແລະ ສິ້ນສຸດການຖ່າຍຊະຊາຍ, ເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດຕໍ່ຄວາມຕ້ອງການຂອງແມ່ຍິງແລະເດັກຍິງ ແລະຜູ້ທີ່ຢູ່ໃນສະຖານະພາບທີ່ສ່ຽງອັນຕະລາຍ ". [12] ເນື່ອງຈາກການຕິດຕໍ່ທີ່ໃກ້ຊິດຂອງພວກເຂົາ, ນ້ໍາ, ສຸຂາພິບານ, ສຸຂະອະນາໄມ ແມ່ນໄດ້ຮວມຮວມໃສ່ນຳກັນ ແລະ ໄດ້ຮັບທຶນຈາກ WASH ໃນ ການຮ່ວມມືພັດທະນາ .
ປະມານ 2 ລ້ານຄົນໄດ້ເສຍຊີວິດໃນແຕ່ລະປີຍ້ອນພະຍາດຖອກທ້ອງ, ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນເດັກນ້ອຍອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 5 ປີ. [13] ປະຊາຊົນທີ່ຖືກກະທົບຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນປະຊາກອນໃນປະເທດກໍາລັງພັດທະນາ, ຜູ້ອາໃສຢູ່ໃນສະພາບທີ່ຮ້າຍແຮງຂອງຄວາມທຸກຍາກ, ຜູ້ຢູ່ອາໃສຢູ່ນອກຕົວເມືອງຫຼືຊາວຊົນນະບົດ. ການສະຫນອງນ້ໍາທີ່ມີປະສິດທິພາບພຽງພໍ, ການຈັດຫາສິ່ງອໍານວຍຄວາມສະດວກເພື່ອການກຳຈັດສິ່ງຂັບຖ່າຍຢ່າງຖືກສຸຂະລັກສະນະ ແລະ ການນຳສະເຫນີພຶດຕິກຳສຸຂະອະນາໄມທີ່ດີນັ້ນແມ່ນມີຄວາມສຳຄັນທາງດ້ານທຶນເພື່ອລົດຄວາມສ່ຽງໃນການຕິດເຊື້ອຈາກປັດໃຈສ່ຽງອັນຕະລາຍເຫຼົ່ານີ້.
ການຄົ້ນຄວ້າສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າຖ້າປະຕິບັດການລ້າງມືດ້ວຍສະບູຢ່າງກວ້າງຂວາງ ສາມາດຫຼຸດຜ່ອນການຖອກທ້ອງໄດ້ເກືອບ 50 ເປີເຊັນ [14] [15] ແລະການຕິດເຊື້ອຂອງທາງເດີນອາກາດຫາຍໃຈ ແມ່ນຢູ່ທີ່ ເກືອບ 25 ເປີເຊັນ [16] [17] ການລ້າງມືດ້ວຍສະບູຍັງຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນ ອັດຕາການຕິດເຊື້ອຂອງຜິວຫນັງ, [18] [19] ການຕິດເຊື້ອຕາເຊັ່ນ: ໂລກຕັບແລະແມ່ທ້ອງລໍາໄສ້, ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ascariasis ແລະ trichuriasis. [20]
ສຸຂະອະນາໄມສ່ວນບຸກຄົນ
[ດັດແກ້]ກິດຈະກໍາປົກກະຕິ
[ດັດແກ້]ສຸຂະນາໄມສ່ວນບຸກຄົນແມ່ນລວມເຖິງການປະຕິບັດຕ່າງໆຂອງຕົວບຸກຄົນເອງເພື່ອດູແລຮັກສາສຸຂະພາບຮ່າງກາຍ ແລະ ການເປັນຢູ່ທີ່ດີໂດຍຜ່ານການທຳຄວາມສະອາດ. ແຮງບັນດານໃຈຕ່າງໆສໍາລັບການສຸຂະອະນາໄມສ່ວນບຸກຄົນລວມມີ: ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມເຈັບປ່ວຍ, ການປິ່ນປົວຈາກການເຈັບປ່ວຍສ່ວນບຸກຄົນ, ມີສຸຂະພາບທີ່ດີແລະ ມີຄວາມຮູ້ສຶກດີ, ການຖືກຍອມຮັບທາງສັງຄົມແລະການປ້ອງກັນການແຜ່ເຊື້ອຕໍ່ຜູ້ອື່ນ. ສິ່ງທີ່ພິຈາລະນາການອະນາໄມທີ່ຖືກຕ້ອງແມ່ນສາມາດຂຶ້ນກັບວັດທະນະທຳສະເພາະຕົວ ແລະ ສາມາດປ່ຽນແປງໄດ້ຕະຫຼອດເວລາ
ເບິ່ງຕື່ມ:
[ດັດແກ້]- Contamination control
- Human decontamination
- Hypnosis hypothesis
- ໂຄງການສຸຂະອະນາໄມ
- Mysophobia
- Ritual purification
- ສຸຂາພິບານ
ອ້າງອິງ
[ດັດແກ້]- ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑ ὑγιεινός, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
- ↑ ὑγιής, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
- ↑ ὑγίεια, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
- ↑ 6.0 6.1
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑ 7.0 7.1
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite book}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite journal}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite journal}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite journal}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite journal}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite journal}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite journal}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help)
ອ່ານເພີ່ມເຕີມ
[ດັດແກ້]- ບົດຄວາມສາກົນຂອງສຸຂະພາບແລະສຸຂະພາບສິ່ງແວດລ້ອມ, , Elsevier
External links
[ດັດແກ້]- ສູນຄວບຄຸມແລະປ້ອງກັນພະຍາດຂອງສະຫະລັດອາເມລິກາ
- ສູນຄວບຄຸມແລະປ້ອງກັນພະຍາດຂອງເອີຣົບ
- ນ້ໍາໃຊ້ໃນສຸຂາພິບານແລະສຸຂະນ[ <span title="Dead link since December 2017">ການເຊື່ອມຕໍ່ຕາຍຖາວອນ</span> ]າໄມ [dead link] [ <span title="Dead link since December 2017">ການເຊື່ອມຕໍ່ຕາຍຖາວອນ</span> ]
- ກອງປະຊຸມວິທະຍາສາດສາກົນກ່ຽວກັບການອະນາໄມບ້ານເຮືອນ
- ສູນສຸຂະອານາໄມ, ສຸຂະອະນາໄມແລະການປິ່ນປົວເຂດຮ້ອນຂອງໂຮງຮຽນລອນດອນ Archived 2021-02-24 at the Wayback Machine [ <span title="Dead link since December 2017">ການເຊື່ອມຕໍ່ຕາຍຖາວອນ</span> ][ <span title="Dead link since December 2017">ການເຊື່ອມຕໍ່ຕາຍຖາວອນ</span> ]
- ສູນຄວບຄຸມພະຍາດກ່ຽວກັບສຸຂະອະນາໄມໃນການປິ່ນປົວສຸຂະພາບ
- CS1 errors: empty citation
- All articles with dead external links
- Articles with dead external links from December 2017
- Articles with invalid date parameter in template
- Webarchive template wayback links
- ສຸຂະພາບ
- ຄວາມສະອາດ
- ສຸຂະນາໄມ
- ສຸຂະອະນາໄມ
- ຄວາມຍືນຍົງ
- ການປ້ອງກັນ
- ການແພດ
- ການປິ່ນປົວ
- Pages with unreviewed translations