Jump to content

ຢີນ

ຈາກ ວິກິພີເດຍ


ຢີນ (ອັງກິດ: gene) ຫຼື ແຊນ (ຝຣັ່ງ: gène) ແມ່ນໜ່ວຍຄວບຄຸມລັກສະນະທາງກຳມະພັນຂອງສິ່ງທີ່ມີຊີວິດ.ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງດີເອນເອ (DNA) ທີ່ຖອດລະຫັດມີຄວາມສາມາດໃນການຄວບຄຸມຈຸລັງລູກຫຼານມີຮູບຮ່າງລັກສະນະ ແລະ ໜ້າທີ່ຕ່າງໆຄືກັນກັບຈຸລັງຂອງພໍ່ແມ່, ປາກົດການທີ່ລູກຫຼານຄືກັນກັບ ພໍ່ແມ່ ເອີ້ນວ່າ ກຳມະພັນ. ດັ່ງນັ້ນ, ດີເອນເອໂມເລກຸນໜຶ່ງຈະມີແຊນຫຼາຍກວ່າໜຶ່ງແຊນຂຶ້ນໄປ.

ດີເອນເອໂມເລກຸນໜຶ່ງ ເປັນຄືລົດໄຟຄັນໜຶ່ງ ທີ່ບັນຈຸຕູ້ລົດໄຟຫຼາຍໆຕູ້ ແຕ່ລະຕູ້ຈະບັນຈຸສິນຄ້າ ຫຼື ຜູ້ໂດຍສານຕ່າງກັນ. ຕູ້ລົດໄຟປຽບເໝືອນແຊນ ສ່ວນລົດໄຟປຽບເໝືອນດີເອນເອ.

ດີເອນເອມີໂຄງປະກອບດ້ວຍສອງສາຍເຊິ່ງມີລັກສະນະບິດເປັນກຽວ. ແຕ່ລະໂມເລກຸນດີເອນເອປະກອບດ້ວຍຫຼາຍແຊນ. ແຊນແມ່ນຕອນໜຶ່ງຂອງສາຍດ່ຽວດີເອນເອເຊິ່ງພົບຢູ່ໃນແກ່ນຈຸລັງ.

ແຊນມີໜ້າທີ່ສໍາຄັນໃນຂະບວນການສັງເຄາະໂປຣຕິນ. ແຊນເປັນຜູ້ກຳນົດ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຮ່າງກາຍເຮັດໜ້າທີ່ໄດ້ເປັນປົກກະຕິ

DNA ແລະ RNA ແມ່ນອາຊິດນິວເຄຼຍ, ແລະຮ່ວມກັນກັບທາດໂປຼຕີນ, lipids, ແລະ macromolecules (polysaccharides) ແມ່ນ macromolecules ຊີວະພາບທີ່ສໍາຄັນທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ທຸກຮູບແບບຊີວິດທີ່ຮູ້ຈັກ. ໂມເລກຸນ DNA ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນປະກອບດ້ວຍຕ່ອງໂສ້ biopolymer ສອງອັນທີ່ກ້ຽວວຽນຢູ່ອ້ອມຮອບແກນຈິນຕະນາການທີ່ປະກອບເປັນ helix ສອງເທົ່າ. DNA ສອງສາຍນີ້ເອີ້ນວ່າ polynucleotides ເນື່ອງຈາກວ່າອົງປະກອບຂອງພວກມັນປະກອບດ້ວຍ nucleotide monomers.[3][4] ແຕ່ລະ nucleotide ແມ່ນປະກອບດ້ວຍຫນຶ່ງໃນສີ່ nucleobases ທີ່ມີໄນໂຕຣເຈນ - cytosine (C), guanine (G), adenine (A), ຫຼື thymine (T) - ເຊື່ອມຕໍ່ກັບນ້ໍາຕານ deoxyribose ແລະກຸ່ມຟອສເຟດ. Nucleotides ຖືກເຊື່ອມຕໍ່ເຂົ້າກັນເປັນສາຍ DNA ໂດຍການຜູກມັດ covalent ລະຫວ່າງໂມເລກຸນ້ໍາຕານຂອງ nucleotide ຫນຶ່ງແລະກຸ່ມຟອສເຟດຂອງ nucleotide ຕໍ່ໄປ, ປະກອບເປັນ "ກະດູກສັນຫຼັງ" ້ໍາຕານ - ຟອສເຟດ. ພື້ນຖານໄນໂຕຣເຈນລະຫວ່າງສອງ polynucleotides ສາຍດຽວເຊື່ອມຕໍ່ກັນໂດຍຫຼັກການຂອງຄວາມສົມບູນ (A ຫາ T, ແລະ C ຫາ G) ຜ່ານ…


ອ້າງອີງ

[ດັດແກ້]
ບັນນານຸກົມ
  • Dawkins, Richard (1990). The Selfish Gene. Oxford University Press. ISBN 0-19-286092-5. Google Book Search; first published 1976.
  • Dawkins, Richard (1995). River Out of Eden. Basic Books. ISBN 0-465-06990-8.
  • Ridley, Matt (1999). Genome: The Autobiography of a Species in 23 Chapters. Fourth Estate. ISBN 0-00-763573-7.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນອື່ນ

[ດັດແກ້]