Jump to content

ເຈດຈຳນົງເສລີ

ຈາກ ວິກິພີເດຍ

ເຈດຈຳນົງເສລີ (ອັງກິດ: free will, ຝຣັ່ງ: libre arbitre) ແມ່ນຄວາມສາມາດຂອງໂຕເຮັດທີ່ຈະເລືອກໂດຍບໍ່ຖືກຈຳກັດຈາກປັດໄຈບາງຢ່າງ. ປັດໄຈທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເດີມມີຂໍ້ຈຳກັດທາງອະພິປັດຊະຍາ (ໂຕຢ່າງເຊັ່ນ ນິຍັດນິຍົມທາງຕັນກະ ຈິດວິທະຍາເຊີງເຫດຜົນ ຫຼື ເທວະວິທະຍາ). ຂໍ້ຈຳກັດທາງກາຍະພາບ (ໂຕຢ່າງເຊັ່ນ ໂສ້ກວນຫຼືການຈອງຈຳ) ຂໍ້ຈຳກັດທາງສັງຄົມ (ໂຕຢ່າງເຊັ່ນ ການຂົ່ມຂູ່ລົງໂທດຫຼືການຕຳໜິໂທດ ຫຼືຂໍ້ຈຳກັດເຊີງໂຄງສ້າງ) ແລະຂໍ້ຈຳກັດທາງຈິດ (ໂຕຢ່າງເຊັ່ນ ການບັງຄັບຫຼືໂລກຢ້ານກົວ ຄວາມຜິດປົກກະຕິທາງປະສາດວິທະຍາສາດ ຫຼືຄວາມໂນ້ມອຽງຮັບໂລກທາງພັນທຸກຳ).

ຫຼັກເຈດຈຳນົງເສລີມີການສໍ່ຄວາມທາງສາສະໜາ ກົດໝາຍ ຈະລິຍະສາດແລະວິທະຍາສາດ ໂຕຢ່າງເຊັ່ນ ໃນຂອບເຂດສາສະໜາ ເຈດຈຳນົງເສລີສໍ່ຄວາມວ່າ ເຈດຈຳນົງແລະທາງເລືອກນຶ່ງ ໆ ສາມາດມີພ້ອມກັບພະເຈ້າທີ່ມີອຳນາດໄຮ້ຂອບເຂດໄດ້. ໃນທາງກົດໝາຍ ເຈດຈຳນົງເສລີມີຜົນຕໍ່ການພິຈາລະນາການລົງໂທດແລະການຟື້ນຟູສະພາບ. ໃນທາງຈະລິຍະສາດ ເຈດຈຳນົງເສລີອາດສໍ່ຄວາມວ່າ ປັດເຈກບຸກຄົນສາມາດຮັບຜິດຊອບທາງສີລະທຳຕໍ່ການເຮັດຂອງຕົນຫຼືບໍ່. ໃນທາງວິທະຍາສາດ ການຄົ້ນພົບທາງປະສາດວິທະຍາສາດກ່ຽວກັບເຈດຈຳນົງເສລີອາດສະເໜີວິທີຕ່າງ ໆ ທີ່ການທຳນາຍພຶຕິກຳຂອງມະນຸດ.