ມະນຸດສາດ
 |
ມະນຸດສາດ (ຄຳເຄົ້າ: ມນຸສຍ໌ສາສຕຣ໌,[1] anthropology) ແມ່ນ ວິທະຍາສາດ ທີ່ ສຶກສາ ກ່ຽວກັບ ມະນຸດຊາດ. ເຄົ້າຂອງ ຄຳວ່າ ແມ່ແບບ:Polytonic ເຊິ່ງແປວ່າ ຄົນ. ຂະແໜງຄົ້ນຄວ້າໃຫຍ່ ຢູ່ ມະນຸດສາດຈະມີ 4 ຂະແໜງ ຄື (1) ກາຍຍະມະນຸດສາດ(physical anthropology) ທີ່ ພະຍາຍາມເຂົ້າໃຈ ມະນຸດຊາດ ໂດຍຜ່ານ ການສຶກສາ ຕໍກັບ ກຳມະພັນ, ການສືບທອດຕ່າງໆ ຫຼື ເວົ້າງ່າຍໆ ຄື ວິວັດທະນາການ ແລະ ການປັບໂຕ ຂອງມະນຸດຊາດ. (2) ສັງຄົມມະນຸດສາດ (social anthropology) ທີ່ ຄົ້ນຄວ້າກ່ຽວກັບ ວັດທະນະທຳ ເຊັ່ນ ພາສາ, ຮູບແບບເສດຖະກິດ, ການສື່ສານ, ລະບອບການປົກຄອງ ແລະອື່ນໆ. (3) ພາສາມະນຸດສາດ(linguistic anthropology) ທີ່ ພະຍາຍາມສຶກສາ ວິວັດທະນາການ ຂອງ ພາສາຕ່າງໆ ໃນໂລກ ທັງທີ່ອອກສຽງ ແລະ ບໍ່ອອກສຽງ. ສຸດທ້າຍ (4) ແມ່ນ ບູຮານສາດ (archaeology) ທີ່ ສຶກສາດມະນຸດຊາດ ຜ່ານ ຄຸ້ນຄົ້ນ ຮ່ອງຮອຍ, ສິ່ໍງຄົງເຫຼືອຈາກອະດີດ.
ວິທະຍາສາດສັງຄົມນິຍົມໄດ້ຮັບອິດທິພົນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຈາກທິດສະດີ postmodern. ການຫັນໄປສູ່ epistemological ຂອງ 1970s ແລະ 1980s ແມ່ນການອອກຈາກປະເພນີ positivist ທີ່ລະບຽບວິໄນແມ່ນຄຸ້ນເຄີຍ. ໃນການປ່ຽນແປງນີ້, ບັນຫາກ່ຽວກັບລັກສະນະແລະການຜະລິດຂອງຄວາມຮູ້ໄດ້ຄອບຄອງຕໍາແຫນ່ງສູນກາງໃນມານີສາດວັດທະນະທໍາສັງຄົມ. ໃນທາງກົງກັນຂ້າມ, ໂບຮານຄະດີ, ມະນຸດວິທະຍາທາງຊີວະວິທະຍາ, ແລະມະນຸດສາດທາງດ້ານພາສາສາດຍັງຄົງເປັນບວກ. ຄວາມແຕກຕ່າງທາງດ້ານ epistemological ນີ້ໄດ້ນໍາໄປສູ່ການແຕກແຍກຂອງບາງພະແນກມາລະສາດ. ຕົວຢ່າງ, ໃນປີ 1998-9 ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລສະແຕນຟອດ, "ນັກວິທະຍາສາດ" ແລະ "ນັກວິທະຍາສາດ" ໄດ້ແບ່ງອອກເປັນສອງພະແນກຄື: ມະນຸດວິທະຍາ, ແລະມະນຸດວິທະຍາວັດທະນະທໍາແລະສັງຄົມ. ຕໍ່ມາ, ໃນສົກຮຽນ 2008-9, ມະນຸດວິທະຍາໄດ້ຖືກລວມເຂົ້າເປັນພາກວິຊາທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລສະແຕນຟອດ.[2]
ອ້າງອີງ
[ດັດແກ້]- ↑ ສົມຈິຕ ພັນລັກ. (2012) ພາສາລາວລ້ານຊ້າງ ກ່ອນປີ ພ.ສ 2478; ຄ.ສ 1935 ສະບັບຄົ້ນຄວ້າ. ສົມມະນາ ການພິມ ສປປ ລາວ.
- ↑ "Stanford University Bulletin 2007-2008 pg. 269" (PDF). ຂໍ້ມູນເກົ່າທີ່ຖືກບັນທຶກຈາກແຫຼ່ງດັ້ງເດີມ (PDF)ເມື່ອ 2012-11-20. ຄົ້ນຫາເມື່ອ 2010-03-25.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)