ນ້ຳຕົກຕາດຫຼີ່ຜີ
"ລ່ອງເຮືອທີ່ທ່າເຮືອບ້ານນາກະສັງ ລັດເລາະ ເກາະດອນ ມະຫານະທີ ສີ່ພັນດອນ ສຳຜັດ ທຳມະຊາດ ວິຖີຊີວິດ ການເປັນຢູ່ເກາະດອນ (ດອນຄອນ) ຊາກຫົວລົດໄຟອາຍນ້ຳຂົວລົດໄຟ ໃນຍຸກຂອງ ລ່າເມືອງຂຶ້ນຝລັ່ງ ແລະ ລີ່ຜີ"
ຫົວລົດໄຟຮ້າງ
ດອນຄອນ ເປັນເກາະນ້ອຍໆ ໜຶ່ງໃນ ມະຫານະທີສີ່ພັນດອນ ຕັ້ງຢູ່ທາງຕອນເໜືອຂອງ ດອນຄອນມີຂົວຂ້າມນ້ຳຂອງທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນສະໄໝຝຣັ່ງປົກຄອງລະຫວ່າງດອນເດດ ແລະ ດອນຄອນ ທັງສອງເກາະນີ້ ເມື່ອສະໄໝຝຣັ່ງຍຶດຄອງອິນດູຈີນ ຈຳເປັນຕ້ອງສົ່ງສິນຄ້າ ແລະ ສິ່ງຂອງຕ່າງໆ ຂຶ້ນໄປຕອນກາງປະເທດ ແຕ່ຕ້ອງຕິດຂັດກັບເກາະແກ້ງຂະໜາດໃຫຍ່ ເຮັດໃຫ້ເຮືອສິນຄ້າ ບໍ່ສາມາດແລ່ນຜ່ານໄປໄດ້ ຈຶ່ງໄດ້ສ້າງທ່າເຮືອ ແລະ ທາງລົດໄຟເທິງດອນຄອນ ໄວ້ສຳລັບເປັນທ່າເຮືອ ເພື່ອຂົນຖ່າຍສິນຄ້າລົງເຮືອໃໝ່ ຫົວຈັກລົດໄຟອາຍນ້ຳ ແລະ ລາງລົດໄຟໃນປັດຈຸບັນຍັງມີຊາກປະຫຼັກຫັກພັງໃຫ້ເຫັນກ່ອນເຖິງນ້ຳຕົກຫຼີ່ຜີ ບັນຍາກາດອ້ອມຮອບເກາະງຽບສະຫງົບ ວິຖີການເປັນຢູ່ຂອງຊາວບ້ານແຄມຝັ່ງນ້ຳອັນລຽບງ່າຍ ຕະຫລອດຈົນຄວາມຮົ່ມເຢັນຂອງ ຕົ້ນໝາກພ້າວຫລາຍໆ ຕົ້ນ ບໍລິເວນທົ່ວເກາະ ກໍເຮັດໃຫ້ເກາະແຫ່ງນີ້ເປັນເກາະທີ່ໜ້າຢູ່ ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຂອງຕ່າງຊາດ(ເອີຣົບ ແລະ ອາຊີ) ທີ່ມາພັກ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ຢູ່ອາໄສຫລາຍໆ ມື້ ແບບ long term ຖືໄດ້ວ່າເປັນສະຫວັນ ຂອງຄົນຮຽບງ່າຍ ບໍ່ຕ້ອງການຄວາມສິີວິໄລ ຂໍຕິດ ແລະ ເກາະທຳມະຊາດໄວ້ນ້ຳຕົກຫຼີ່ຜີ ຫລື ຫຼີ່ຜີ ເອີ້ນອີກຊື່ໜຶ່ງຄື ຕາມສຳພະມິດ. ນ້ຳຕົກຫຼີ່ຜີຕັ້ງຢູ່ໃນເຂດດອນຄອນ ນ້ຳຕົກລີ່ຜີ ເກີດຈາກນ້ຳທີ່ໄຫລຖາໂຖມຜ່ານເກາະ ເນີນຫິນ ຊຶ່ງເປັນໂງ່ນຫິນ ແກ້ງຫິນອັນແຂງແກ່ນຕົກລົງມາດ້ວຍກຳລັງແຮງແຕກເປັນລະອອງສີຂາວໄປທົ່ວ ລະຫວ່າງ ລະອອງນ້ຳຕົກ ກະທົບແກ້ງຫີນ ເກີດເປັນ ລະອອງປຸຍ ສີຄາມ ເບິ່ງສວຍງາມຕື່ນຕາ ຕື່ນໃຈ ສຳລັບຜູ້ພົບເຫັນ ເປັນຢ່າງດີຫຼີ່ຜີນັ້ນ ມີເລື່ອງລາວ ປະຫວັດສາດຕ່າງໆ ລ້ວນມີຄວາມສຳຄັນ ແລະ ກ່ຽວຂ້ອງກັບຫຼີ່ຜີ ແລະ ຄວາມອຸດົມສົມບູນ ຂອງ ສັດນ້ຳ ທີ່ແຫ່ງນີ້ ຍັງອຸດົມສົມບູນຢູ່ໃນປັດຈຸບັນ. ຫຼີ່ ເປັນ ພາສາລາວ ໝາຍເຖິງ ເຄື່ອງມືຫາປາຊະນິດໜຶ່ງມີລັກສະນະຄ້າຍລອບ ຊຶ່ງ ມີໃຫ້ເຫັນກັນທົ່ວໄປ ສ່ວນຄຳວ່າ ຜີ ໝາຍເຖິງສົບຄົນຕາຍ ຊຶ່ງບໍລິເວນ ນ້ຳຕົກລີ່ຜີ ຈະມີກະແສນ້ຳໄຫລບ່າຕາມພື້ນທົ່ງຮາບຜ່ານແຜ່ນຫິນ ແລ້ວໄຫລຕົກລົງມາກົງຊ່ອງຊອກພວກເຂົາ ທີ່ແຕກແຍກ ອອກຈາກກັນ ກະແສນ້ຳສີຂຽວເຂັ້ມໃນລະດູແລ້ງ ຫຼື ສີຊາໃນລະດູຝົນ ຈະໄຫລບ່າຕົກລົງມາເບື້ອງລຸ່ມ ຈາກນັ້ນຈຶ່ງໄຫລໄປຕາມຮອຍແຍກ ຂອງຊອກພວກເຂົາເປັນທາງຍາວຫຼາຍກິໂລແມັດ ຈຸດທີ່ພົບສົບ (ທີ່ມາຂອງຄຳວ່າ ຜີ ແລະ ສົນທິກັນ ເປັນ ຫຼີ່ຜີ) ຫລາຍໆ ຄື ບໍລິເວນຮ່ອງຫີນຂອງ ນໍ້າຕົກຫຼີ່ຜີ ບໍລິເວນນີ້ກະແສນໍ້າຈະໄຫລມາລວມຕົວກັນເປັນແອ່ງຂະໜາດໃຫຍ່ ຈາກນັ້ນນ້ຳຈະວົນໄປມາແລ້ວຈຶ່ງໄຫລຕົກລົງໄປ ດ້ານລຸ່ມຜ່ານຊອກ ແລະ ຫລືບຫິນແຄບໆ ເຮັດໃຫ້ສົບຂອງທະຫານ ໃນສະໄໝສົງຄາມອິນດູຈີນຈຳນວນຫລາຍຟູມາຕິດໃນ ລີ່ຫາປາປະຊາຊົນຈຶ່ງເອີ້ນນ້ຳຕົກຕາດແຫ່ງນີ້ວ່າ ລີ່ຜີ.