ປະເທດກຳປູເຈຍ: Difference between revisions
No edit summary |
ລNo edit summary |
||
| ແຖວ 58: | ແຖວ 58: | ||
}} |
}} |
||
ຣາຊະອານາຈັກກຳປູເຈຍ ({{lang-km|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា}}; Preăh Réachéanachâkr Kâmpŭchea) ແມ່ນ ປະເທດໜຶ່ງ ຢູ່ [[ອາຊີອາຄະເນ]] ທີ່ມີປະຊາກອນ ຫຼາຍກວ່າ 14 ລ້ານຄົນ.<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cb.html CIA - The World Factbook - Cambodia<!-- Bot generated title -->]</ref> ປະເທດກຳປູເຈຍ ຫຼື ກຳປູເຈຍ ແມ່ນ [[ລັດສືບທອດ|ຣັດສືບທອດ]] ຂອງ [[ຈັກກະວັດຂະແມ|ຈັກກະວັດຂະແມຣ໌]] ເຊິ່ງ ແມ່ນ ຣັດ[[ຮິນດູ]] ແລະ [[ພຸດ]] ທີ່ ປົກຄອງ ເກືອບທັງໝົດ [[ແຫຼມອິນດູຈີນ]]ແຕ່ ສັດຕະວັດ ທີ່ 11 ຫາ 14. ແຕ່ປະສົບໄພສົງຄາມ ຕັງແຕ່ ຣັດຖະປະຫານ ໂດຍ [[ນາຍພົນ ລອນນອນ]] ໃນປີ ຄ.ສ. 1970 ຈົນຮອດ ປີ ຄ.ສ. 1993 ການເລືອກຕັ້ງທີ່ຈັດຂືນໂດຍ ຫ້ອງການອົງການສະຫະປະຊາຊາດປະຈຳປະເທດກຳປູເຈຍ ນຳໂດຍ [[ທ່ານ ຢະຊຶຊິ ອະກະຊິ]] ໃນເວລານັ້ນ. ນອກຈາກ [[ຄົນຂະແມ|ຄົນຂະເໝນ]] ທີ່ນັບຖື[[ສາດສະໜາພຸດເທລະວາດ|ສາດສະໜາພຸດເທຣະວາດ]] ເປັນສ່ວນຫຼາຍ ຍັງມີ [[ຄົນຈາມ]] ທີ່ ນັບຖື[[ສາດສະໜາມຸດສະລິມ|ສາດສະໜາອິສລາມ]], [[ຄົນເຊື້ອສາຍຫວຽດນາມ]], [[ຄົນເຊື້ອສາຍຈີນ]] ແລະ ຊາວພູດອຍທີ່ນັບຖື ບັນພະບຸຣຸດ ອີກ. |
|||
ສ. 1970 ຈົນຮອດ ປີ ຄ.ສ. 1993 ການເລືອກຕັ້ງທີ່ຈັດຂືນໂດຍ ຫ້ອງການອົງການສະຫະປະຊາດປະຈຳປະເທດກຳປູເຈຍ ນຳໂດຍ [[ທ່ານ ຢະຊຶຊິ ອະກະຊິ]] ໃນເວລານັ້ນ. ນອກຈາກ [[ຄົນຂະແມ]] ທີ່ນັບຖື[[ສາດສະໜາພຸດເທລະວາດ]] ເປັນສ່ວນຫຼາຍ ຍັງມີ [[ຄົນຈາມ]] ທີ່ ນັບຖື[[ສາດສະໜາມຸດສະລິມ]], [[ຄົນເຊື້ອສາຍຫວຽດນາມ]], [[ຄົນເຊື້ອສາຍຈີນ]] ແລະ ຊາວພູດອຍທີ່ນັບຖື ບັນພະບູລຸດ ອີກ. |
|||
| ⚫ | ປະເທດກຳປູເຈຍ ມີ ຊາຍແດນຕິດກັບ [[ປະເທດລາວ]] ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ, [[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນອອກ ແລະ ຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, [[ອ່າວໄທ]] ຢູ່ທາງພາກໃຕ້, [[ປະເທດໄທ]] ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນຕົກ ແລະ ຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ. ປະເທດກຳປູເຈຍ ມີ ສອງແມ່ນໍ້າໃຫຍ່ ທີ່ມີຄວາມສຳຄັນ ທັງທາງດ້ານພູມິສາດ ແລະ ການດຳຣົງຊີວິດ ຄື: ແມ່ນໍ້າຂອງ (ພາສາຂະເໝນ ແມ່ນ ຕົງເລທົມ) ແລະ ທະເລສາບ (ພາສາຂະເໝນ ແມ່ນ ຕົງເລສາບ). |
||
| ⚫ | ປະເທດກຳປູເຈຍ ມີ ຊາຍແດນຕິດກັບ [[ປະເທດລາວ]] ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ, [[ປະເທດຫວຽດນາມ]] ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນອອກ ແລະ ຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, [[ອ່າວໄທ]] ຢູ່ທາງພາກໃຕ້, [[ປະເທດໄທ]] ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນຕົກ ແລະ ຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ. ປະເທດກຳປູເຈຍ ມີ ສອງແມ່ນໍ້າໃຫຍ່ ທີ່ມີຄວາມສຳຄັນ ທັງທາງດ້ານພູມິສາດ ແລະ ການດຳຣົງຊີວິດ ຄື: ແມ່ນໍ້າຂອງ (ພາສາຂະເໝນ ແມ່ນ ຕົງເລທົມ) ແລະ ທະເລສາບ (ພາສາຂະເໝນ ແມ່ນ ຕົງເລສາບ). |
||
ອຸດສາຫະກຳຫຼັກ ຂອງ ກຳປູເຈຍ ແມ່ນ [[ອຸດສາຫະກຳຕັດຫຍິບ]], [[ການທ່ອງທ່ຽວ|ອຸດສາຫະກຳການທ່ອງທ່ຽວ]] ແລະ [[ການກໍ່ສ້າງ|ອຸດສາຫະກຳການກໍ່ສ້າງ]]. ໃນຫຼາຍປີຫຼັງ, ມູນລະຄ່າສົ່ງອອກໂດຍອຸດສາຫະກຳຕັດຫຍິບ ກວມຫຼາຍກວ່າ 80 ສ່ວນຮ້ອຍ ຂອງມູນລະຄ່າສົ່ງອອກທັງໝົດ.ໃນປີ 2007, ມີ[[ນັກທ່ອງທ່ຽວ]]ຢ້ຽມຢາມ [[ອັງກໍວັດ|ວັດອັງກໍ]] ຫຼາຍກວ່າ 4 ລ້ານຄົນ. ນອກຈາກນີ ຍັງມີການຄົ້ນພົບ ນໍ້າມັນ ແລະ ອາຍແກັສທຳມະຊາດ ຢູ່ [[ທະເລ]]ໃນອານາເຂດຂອງ ກຳປູເຈຍ ໃນ ປີ 2005 ທີ່ວ່າກັນວ່າ ຈະສາມາດພັດທະນາເພື່ອເຣີ່ມສົ່ງອອກ ໃນ ປີ 2011 ແລະ ຄາດວ່າຈະສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງ ຕໍ່ການພັດທະນາທາງ[[ເສດຖະກິດ]] ຂອງປະເທດນີ. |
|||
== ນະຄອນ ແລະ ແຂວງ == |
== ນະຄອນ ແລະ ແຂວງ == |
||
ລຸ້ນແກ້ໄຂເກົ່າເມື່ອ 05:04, 18 ມັງກອນ 2020
 | ບົດຄວາມນີ້ອາດຕ້ອງການພິສູດອັກສອນ ໃນດ້ານໄວຍາກອນ ຮູບແບບຂີດຂຽນ ການຮິບໂຮມ ການຮຽງ ຄຸນນະພາບ ຫຼື ການສະກົດ ທ່ານສາມາດຊ່ອຍພັດທະນາບົດຄວາມໄດ້. |
| |||||
ຄຳຂວັນ:  ຊາດ ສາດສະໜາ ພະມະຫາກະສັດ | |||||
| ເພງຊາດ: ນະຄອນລາດ | |||||
| |||||
| ນະຄອນຫລວງ | ພະນົມເປັນ 11°33′N 104°55′E / 11.550°N 104.917°E
| ||||
| ເມືອງໃຫຍ່ສຸດ | ພະນົມເປັນ | ||||
| ພາສາລັດຖະການ | ພາສາຂະແມ | ||||
| ລັດຖະບານ | ປະຊາທິປະໄຕແບບລັດຖະສະພາ ໂດຍມີພະມະຫາກະສັດຊົງເປັນປະມຸກ | ||||
| - ພະມະຫາກະສັດ | ສົມເດັດພະເຈົ້າມະຫາຊີວິດ ໂນຣະດົມ ສີຫາໂມນີ | ||||
| - ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ | ຮູນ ເຊັນ | ||||
| ເອກະລາດ | |||||
| - ຈາກ ຝະຣັ່ງ | 9 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1954 | ||||
| ພື້ນທີ່ - ທັ້ງໝົດ - ພື້ນນ້ຳ(%) |
181.035 ກມ.² (ອັນດັບທີ່ 88) ໄມລ໌² 2,5 | ||||
| ປະຊາກອນ - ກໍລະກົດ ຄ.ສ. 2008ປະມານ - 1998 - ປະຊາກອນ |
14.241.640 (ອັນດັບທີ່ 63) 11.437.656 78/ກມ.² (ອັນດັບທີ່ 112) /ໄມລ໌² | ||||
| GDP (PPP) -ລວມ -ຕໍ່ປະຊາກອນ | 2006ຄ່າປະມານ $36,82 ພັນລ້ານໂດລາສະຫະລັດ (ອັນດັບທີ່ 89) 2.600 ໂດລາສະຫະລັດ (ອັນດັບທີ່ 133) | ||||
| HDI (2007) | 0,598 (ອັນດັບທີ່ 131) – ປານກາງ | ||||
| ສະກຸນເງິນ | ເຣລ ([[ISO 4217|]]) | ||||
| ເຂດເວລາ | (UTC+7) | ||||
| ລະຫັດອິນເຕີເນັດ | .kh | ||||
| ລະຫັດໂທລະສັບ | +855 | ||||
ຣາຊະອານາຈັກກຳປູເຈຍ (ຂະແມ: ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា; Preăh Réachéanachâkr Kâmpŭchea) ແມ່ນ ປະເທດໜຶ່ງ ຢູ່ ອາຊີອາຄະເນ ທີ່ມີປະຊາກອນ ຫຼາຍກວ່າ 14 ລ້ານຄົນ.[1] ປະເທດກຳປູເຈຍ ຫຼື ກຳປູເຈຍ ແມ່ນ ຣັດສືບທອດ ຂອງ ຈັກກະວັດຂະແມຣ໌ ເຊິ່ງ ແມ່ນ ຣັດຮິນດູ ແລະ ພຸດ ທີ່ ປົກຄອງ ເກືອບທັງໝົດ ແຫຼມອິນດູຈີນແຕ່ ສັດຕະວັດ ທີ່ 11 ຫາ 14. ແຕ່ປະສົບໄພສົງຄາມ ຕັງແຕ່ ຣັດຖະປະຫານ ໂດຍ ນາຍພົນ ລອນນອນ ໃນປີ ຄ.ສ. 1970 ຈົນຮອດ ປີ ຄ.ສ. 1993 ການເລືອກຕັ້ງທີ່ຈັດຂືນໂດຍ ຫ້ອງການອົງການສະຫະປະຊາຊາດປະຈຳປະເທດກຳປູເຈຍ ນຳໂດຍ ທ່ານ ຢະຊຶຊິ ອະກະຊິ ໃນເວລານັ້ນ. ນອກຈາກ ຄົນຂະເໝນ ທີ່ນັບຖືສາດສະໜາພຸດເທຣະວາດ ເປັນສ່ວນຫຼາຍ ຍັງມີ ຄົນຈາມ ທີ່ ນັບຖືສາດສະໜາອິສລາມ, ຄົນເຊື້ອສາຍຫວຽດນາມ, ຄົນເຊື້ອສາຍຈີນ ແລະ ຊາວພູດອຍທີ່ນັບຖື ບັນພະບຸຣຸດ ອີກ.
ປະເທດກຳປູເຈຍ ມີ ຊາຍແດນຕິດກັບ ປະເທດລາວ ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ, ປະເທດຫວຽດນາມ ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນອອກ ແລະ ຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ອ່າວໄທ ຢູ່ທາງພາກໃຕ້, ປະເທດໄທ ຢູ່ທາງພາກຕາເວັນຕົກ ແລະ ຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ. ປະເທດກຳປູເຈຍ ມີ ສອງແມ່ນໍ້າໃຫຍ່ ທີ່ມີຄວາມສຳຄັນ ທັງທາງດ້ານພູມິສາດ ແລະ ການດຳຣົງຊີວິດ ຄື: ແມ່ນໍ້າຂອງ (ພາສາຂະເໝນ ແມ່ນ ຕົງເລທົມ) ແລະ ທະເລສາບ (ພາສາຂະເໝນ ແມ່ນ ຕົງເລສາບ).
ອຸດສາຫະກຳຫຼັກ ຂອງ ກຳປູເຈຍ ແມ່ນ ອຸດສາຫະກຳຕັດຫຍິບ, ອຸດສາຫະກຳການທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ອຸດສາຫະກຳການກໍ່ສ້າງ. ໃນຫຼາຍປີຫຼັງ, ມູນລະຄ່າສົ່ງອອກໂດຍອຸດສາຫະກຳຕັດຫຍິບ ກວມຫຼາຍກວ່າ 80 ສ່ວນຮ້ອຍ ຂອງມູນລະຄ່າສົ່ງອອກທັງໝົດ.ໃນປີ 2007, ມີນັກທ່ອງທ່ຽວຢ້ຽມຢາມ ວັດອັງກໍ ຫຼາຍກວ່າ 4 ລ້ານຄົນ. ນອກຈາກນີ ຍັງມີການຄົ້ນພົບ ນໍ້າມັນ ແລະ ອາຍແກັສທຳມະຊາດ ຢູ່ ທະເລໃນອານາເຂດຂອງ ກຳປູເຈຍ ໃນ ປີ 2005 ທີ່ວ່າກັນວ່າ ຈະສາມາດພັດທະນາເພື່ອເຣີ່ມສົ່ງອອກ ໃນ ປີ 2011 ແລະ ຄາດວ່າຈະສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງ ຕໍ່ການພັດທະນາທາງເສດຖະກິດ ຂອງປະເທດນີ.
ນະຄອນ ແລະ ແຂວງ
ປະເທດກຳປູເຈຍ ແບ່ງເຂດປົກຄອງອອກເປັນ 20 ແຂວງ (ພາສາອັງກິດ: provinces; ພາສາຂະເໝນ: ខេត្ត(ເຂດ)) ແລະ 4 ນະຄອນ (ພາສາອັງກິດ: municipalities; ພາສາຂະເໝນ: ក្រុង(ກຣົງ))
| ຊື່ | ເມືອງເອກ | ເນື້ອທີ່ (km²) | ປະຊາກອນ (ປີ 1998) |
|---|---|---|---|
| 1. ແຂວງບັນຕຽຍມຽນແຈັຍ (Banteay Meanchey) | ເມືອງສີໂສພົນ | 6,679 | 577,772 |
| 2. ແຂວງບັດຕຳບອງ (Battambang) | ເມືອງບັດຕຳບອງ | 11,702 | 793,129 |
| 3. ແຂວງກຳປົງຈາມ (Kampong Cham) | ເມືອງກຳປົງຈມ | 9,799 | 1,608,914 |
| 4. ແຂວງກຳປົງຊນັງ (Kampong Chhnang) | ເມືອງກຳປົງຊນັງ | 5,421 | 417,693 |
| 5. ແຂວງກຳປົງເສປີ (Kampong Speu) | ເມືອງກຳປົງເສປີ | 7,017 | 598,882 |
| 6. ແຂວງກຳປົງທົມ (Kampong Thom) | ເມືອງກຳປົງທົມ | 13,814 | 569,060 |
| 7. ແຂວງກຳປົດ (Kampot) | ເມືອງກຳປົດ | 4,873 | 528,405 |
| 8. ແຂວງກັນດາລ (Kandal) | ເມືອງທ່າເຂມາ | 3,568 | 1,075,125 |
| 9. ແຂວງເກາະກົງ (Koh Kong) | ເມືອງເກາະກົງ | 11,160 | 132,106 |
| 10. ນະຄອນເເກັບ (Kep) | - | 336 | 28,660 |
| 11. ແຂວງກຣະເຈ (Kratié) | ເມືອງກຣະເຈ | 11,094 | 263,175 |
| 12. ແຂວງມົງດຸລຄີຣີ (Mondulkiri) | ເມືອງສະແໜມໂນຣົມ | 14,228 | 32,407 |
| 13. ແຂວງໂອດດາຣ໌ມຽນແຈັຍ (Oddar Meancheay) | ເມືອງສຳໂຣງ | 6,158 | 68,279 |
| 14. ນະຄອນໄພລິນ (Pailin) | - | 803 | 22,906 |
| 15. ນະຄອນພະນົມເປັນ (Phnom Penh) | - | 376 | 2,009,264 |
| 16. ນະຄອນສີຫານຸກວິລ (Sihanoukville, Kampong Som) | - | 868 | 235,190 |
| 17. ແຂວງເປຣັຍວິເຮຍ (Preah Vihear) | ເມືອງພະນົມຕະເບັງມຽນແຈັຍ | 13,788 | 119,261 |
| 18. ແຂວງໂພທິສັດ (Pursat) | ເມືອງໂພທິສັດ | 12,692 | 360,445 |
| 19. ແຂວງເປຣຢວຽງ (Prey Veng) | ເມືອງເປຣຢວຽງ | 4,883 | 946,042 |
| 20. ແຂວງຣັດຕະນະຄີຣີ (Ratanakiri) | ເມືອງບ້ານລຸງ | 10,782 | 94,243 |
| 21. ແຂວງສຽມຣຽບ (Siem Reap) | ເມືອງສຽມຣຽບ | 10,299 | 696,164 |
| 22. ແຂວງສະຕຶງເເຕຣງ (Stung Treng) | ເມືອງສະຕຶງເເຕຣງ | 11,092 | 81,074 |
| 23. ແຂວງສວາຍຣຽງ (Svay Rieng) | ເມືອງສວາຍຣຽງ | 2,966 | 478,252 |
| 24. ແຂວງຕາແກ້ວ (Takéo) | ເມືອງຕາແກ້ວ | 3,563 | 790,168 |
ອ້າງອິງ
| ປະເທດສະມາຊິກ |  | |
|---|---|---|
| ປະເທດສັງເກດການ | ||
| ການບໍລິຫານ | ||
| ສັນຍະລັກ | ||
| ການປະຊຸມ | ||
| ອື່ນໆ | ||