ວັດພຣະສີລັດຕະນະສາດສະດາລາມ
| ວັດພຣະສີລັດຕະນະສາດສະດາລາມ | |
|---|---|
 ກຸ່ມພຣະອຸໂບສົຖ ເມື່ອມອງຈາກບໍຣິເວນທາງເຂົ້າ | |
| ຂໍ້ມູນທົ່ວໄປ | |
| ຊື່ | ວັດພຣະແກ້ວ Wat Phra Kaew |
| ທີ່ຕັ້ງ | ຖນົນໜ້າພະລານ ແຂວງພຣະບໍຣົມມຫາຣາຊວັງ ເຂຕພຣະນຄຣ 10200 ບາງກອກ  ປະເທດໄທ |
| ປະເພດ | ພຣະອາຮາມຫຼວງຊັ້ນພິເສສ |
| ພະປະທານ | ພຣະພຸທທມຫາມນີຣັຕນປຕິມາກອນ |
| ພະພຸດທະຮູບສຳຄັນ | ພຣະພຸທທຍອດຟ້າຈຸລາໂລກ ພຣະພຸທທເລີດຫຼ້ານພາລັຍ ພຣະສັມພຸທທພັຣນີ ພຣະຊັຍຫຼັງຊ້າງ ພະຄັນທາຣຣາສດຣ໌ ພຣະນາກ |
| ພະຈຳພັນສາ | ບໍ່ມີພຣະສົງຄ໌ຈຳພັຣສາ |
| ພຣະອາຮາມປະຈຳ ພຣະບໍຣົມມຫາຣາຊວັງ | |
| ຈຸດສົນໃຈ | ສັກກາຣະພຣະແກ້ວມໍຣະກົຕ ຊົມຈິຕກັມເທິງຝາວັດ ທີ່ພຣະຣະບຽງ |
| ກິດຈະກຳ | ເທສນາທັມ ວັນອາທິຕຍ໌ ແລະ ວັນພຣະ |
| ການຖ່າຍພາບ | ບໍ່ຄວນໃຊ້ແຟລຊ ໃນກາຣຖ່າຍຮູປຈິຕກັມເທິງຝາວັດ ແລະ ບໍ່ອນຸຍາຕໃຫ້ຖ່າຍຮູປ ພາຍໃນພຣະອຸໂບສົຖເດັດຂາດ ຖ້າຝ່າຝືນມີໂທສປັບ ແລະ ຍຶດຟີລ໌ມ/ສື່ບັນທຶກ |
| ໝາຍເຫດ | |
ວັດພຣະສຣີຣັຕນສາສດາຣາມ (Thai: วัดพระศรีรัตนศาสดาราม) ຫຼື ທີ່ເອີ້ນກັນທົ່ວໄປວ່າ ວັດພຣະແກ້ວ ແມ່ນວັດທີ່ພຣະບາທສົມເດັຈພຣະພຸທທຍອດຟ້າຈຸລາໂລກມຫາຣາຊໃຫ້ສ້າງຂຶ້ນໃນຄ.ສ. 1782. ແມ່ນວັດໃນພຣະບໍຣົມມຫາຣາຊວັງ ເຊັ່ນດຽວກັບວັດພຣະສຣີສັຣເພັຊຍ໌ (Thai: วัดพระศรีสรรเพชญ์) ເຊິ່ງແມ່ນວັດປະຈໍາພຣະຣາຊວັງຫຼວງໃນສມັຍອຍຸທຍາ ແລະ ມີພຣະຣາຊະປສົງຄ໌ໃຫ້ວັດພຣະແກ້ວເປັນທີ່ປຣະດິສຖານພຣະແກ້ວມໍຣກົຕ ທີ່ນຳມາສ້າງນະຄອນວຽງຂິນ, ແຕ່ແທ້ຈິງແລ້ວ ພົບພໍ້ຢູ່ວັດພຣະແກ້ວ ຈັງຫວັດຊຽງຣາຍ ແລະ ເປັນສຖານທີ່ບຳເພັນພຣະຣາຊກຸສົລ. ວັດພຣະສຣີຣັຕນສາສດາຣາມບໍ່ມີພະສົງຄ໌ຈຳພັຣສາຢູ່ ຍ້ອນມີແຕ່ພຸທທາວາສບໍ່ມີສັງຄາວາສ. ວັດພຣະສຣີຣັຕນສາສດາຣາມໄດ້ຮັບການເບິ່ງແຍງ ແລະ ຟື້ນຟູມາຕຣອດ. ວັດພຣະສຣີຣັຕນສາສດາຣາມເປັນທີ່ເຊີດຊູຂອງບ້ານເມືອງ ຕຣອດຈົນເປັນແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວຂອງປະເທດໄທ.
ວັດພຣະສຣີຣັຕນສາສດາຣາມໄດ້ຮັບການບູຣນປຕິສັງຂຣນ໌ມາໂດຍຕຣອດ. ການປົວແປງຄັ້ງໃຫຍ່ທັງພຣະອາຮາມ ແມ່ນມີຂຶ້ນໃນຣາຊສມັຍພຣະບາທສົມເດັຈພຣະນັ່ງເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ແລະ ໃນຣາຊສມັຍພຣະບາທສົມເດັຈພຣະຈຸລຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ໂຜດເກົ້າໃຫ້ມີການສເລີມສລອງກຸງຣັຕນໂກສິນທຣ໌ຄົບ 100 ປີ ໃນຄ.ສ. 1882. ຕໍ່ມາໃນຣາຊສມັຍພຣະບາທສົມເດັຈພຣະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວໂຜດເກົ້າໃຫ້ມີການບູຣນປຕິສັງຂຣນ໌ທັງພຣະອາຮາມໃນໂອກາສທີ່ມີພຣະຣາຊພິທີສລອງພຣະນຄຣຄົບ 150 ປີ. ໃນຣັຊກາລທີ 9 ໂຜດເກົ້າໃຫ້ບູຣນປຕິສັງຂຣນ໌ທັງພຣະອາຮາມອີກເທື່ອໃນ ຄ.ສ. 1982 ເມື່ອມີການສົມໂພຊກຸງຣັຕນໂກສິນທຣ໌ 200 ປີ ໂດຍມີສົມເດັຈພຣະເທພຣັຕນຣາຊສຸດາ ສຍາມບໍຣົມຣາຊກຸມາຣີທຣົງເປັນອົງຄ໌ປທານໃນການປົວແປງ.
ອາຄາຣຕ່າງໆ ໃນວັດພຣະສຣີຣັຕນສາສດາຣາມ[ດັດແກ້]
ເນື່ອງຈາກພາຍໃນວັດພຣະສຣີຣັຕນສາສດາຣາມມີອາຄາຣສຳຄັນ ແລະ ອາຄານປກອບເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ຈຶ່ງແບ່ງກຸ່ມອາຄາຣອອກເປັນ 3 ກຸ່ມຕາມຕຳແໜ່ງ ແລະ ຄວາມສຳຄັນ ດັ່ງນີ້:
ກຸ່ມພຣະອຸໂບສົຖ[ດັດແກ້]
ກຸ່ມພຣະອຸໂບສົຖ ເປັນກຸ່ມທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນສູງສຸດ ມີພຣະອຸໂບສົຖ ເປັນອາຄາຣປທານເຊິ່ງປຣະດິສຖານ ພຣະພຸທທມຫາມນີຣັຕນປຕິມາກຣ ອ້ອມຮອບດ້ວຍສາລາຣາຍ ພຣະໂພທິທາຕຸພິມານ ຫໍຣາຊພົງສານຸສຣນ໌ ຫໍຣາຊກຣມານຸສຣນ໌ ຫໍຣະຄັງ และ ຫໍພຣະຄັນທາຣຣາສດຣ໌
ພຣະອຸໂບສົຖ[ດັດແກ້]
ພຣະອຸໂບສົຖຕັ້ງຢູ່ສ່ວນກາງຂອງວັດພຣະສຣີຣັຕນສາສດາຣາມ ມີກຳແພງແກ້ວອ້ອມຮອບ ມີຊຸ້ມປຣະດິສຖານເສມາຮວມ 8ຊຸ້ມ ພຣະບາທສົມເດັຈພຣະພຸທທຍອດຟ້າຈຸລາໂລກມຫາຣາຊໂຜດເກົ້າ ໃຫ້ສ້າງຂຶ້ນໃນພ.ສ 2326 ເພື່ອປຣະດິສຖານພຣະພູທທມຫາມນີຣັຕນປຕິມາກຣ (ແກ້ວມໍຣກົຕ) ທີ່ມາຈາກວຽງຈັນທນ໌ ຕັ້ງແຕ່ພ.ສ 2322 (ຕາມຫລັກຖານກ່າວວ່າ ພົບພຣະແກ້ວມໍຣກົຕ ຄັ້ງທໍາອິດທີ່ເຈດີຍ໌ ວັດພຣະແກ້ວ ອ.ເມືອງ ຈັງຫວັດຊຽງຣາຍ)
ໃນກາຣສ້າງພຣະອຸໂບສຖ໌ຫລັງນີ້ໃຊ້ເວລາ 3 ປີ ຈອ່ງສໍາເຣັຈຮຽບຮ້ອຍລົງໃນ ພ.ສ 2328 ຕໍ່ມາ ເມື່ອປມານໄດ້ເກີດເພີງໄໝ້ບຸສບົກທຣົງພຣະແກ້ວມໍຣກົຕເຊິ່ງໂຜດເກົ້າ ໃຫ້ແປງຂຶ້ນໃໝ່ໃຫ້ທັນສລອງວັດພຣະສຣີຣັຕນສາສດາຣາມໃນປາຍຣັຊກາລ
ຫລັກຖານກາຣກໍ່ສ້າງ ແລະ ຣາຍລະອຽດທາງສຖາປັຕຍກັມຂອງ້ຣະອຸໂບສຖ໌ໃນຣັຊກາລນີ້ບໍ່ຊັດເຈນຫຼາຍ ນອກຈາກບົ່ງໄວ້ວ່າ ຝາວັດຮອບນອກເປັນລາຍຮົດນໍ້າຟອກຄໍາເປັນຮູປກະໜົກເຄືອແຍ່ງທຣົງເຂົ້າບິນທ໌ດອກໃນເທິງພື້ນສີຊາດ ຝາວັດດ້ານໃນເໜືອປະຕູກດ້ານສກັດເປັນເຣື່ອງມາຣວິຊັຍ ແລະ ເຣື່ອງໄຕຣພູມິ
ສ່ວນຝາວັດດ້ານຍາວຂຽນພາຳເທພຊຸມນຸມຕາມແບບທີ່ສືບທອດມາຈາກສມັຍອຍຸທຍາ ຝາວັດລະຫວ່າງປ່ອງຢ້ຽມຂຽນພາພເຣື່ອງປຖົມສົມໂພທິ ຫລັງຄາມຸງດ້ວຍກະເບື້ອງເຄືອບເຊິ່ງປາກົຕວ່າມີກາຣແກ້ໄຂໃນຣັຊກາລທີ 3 ແລະ 4 ໃນພາຍຫລັງດັ່ງທີ່ເຫັນໄດ້ໃນປັຈຈຸບັນ
ພຣະທວາຣກາງເປັນພຣະທວາຣໃຍ່ສູງ 8 ສອກຄືບ ກວ້ງ 4ສອກຄືບ ບານປະຕູປດັບມຸກລາຍຊ່ອງມົນ ສ່ວນພຣະທວາຣຂ້າງເປັນທວາຣຮອງສູງ 7 ສອກ ກວ້າງ 3 ສອກ 1 ຄືບ 10 ນິ້ວ ບານປະຕູປດັບມຸກລາຍເຕັມ ເຊິ່ງບານພຣະທວາຣທັງ 2 ແຫ່ງນີ້ ສົມເດັຈฯ ເຈົ້າຟ້າກົມພຣະຍານຣິສຣານຸວັດຕິວົງສ໌ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ประทานความเห็นว่า "เป็นฝีมือที่น่าชมยิ่ง ตั้งใจทำแข่งกับบานที่ทำครั้งแผ่นดินพระเจ้าบรมโกศ ซึ่งอยู่ที่วิหารยอด"
ພາຍໃນພຣະອຸໂບສົຖໄດ້ຮັບກາຣຕົກແຕ່ງຢ່າງວິຈິຕງົດງາມຕັ້ງແຕ່ເພດານເຖິງພື້ນ ກາງຫ້ອງປຣະດິສຖານພຣະແກ້ວມໍຣກົຕໃນບຸສບົກຄໍາພ້ອມດ້ວພຣະພຸທທຮູປສໍາຄັນຫຼາຍອົງຄ໌
ຫໍຣາຊກຣມານຸສຣນ໌ ແລະ ຫໍພົງສານຸສຣນ໌[ດັດແກ້]
ຫໍຣາຊກຣມານຸສຣນ໌ ແລະ ຫໍພົງສານຸສຣນ໌ ສ້າງໃນສມັຍຣັຊກາລທີ ໔ ຕັ້ງຢູ່ເທິງກຳແພງແກ້ວ ດ້ານຫລັງພຣະອຸໂບສົຖທາງທິສເໜືອ ພາຍໃນປຣະດິສຖານພຣະພຸທທຮູປປະຈໍາຣັຊກາລຕ່າງໆໃນສມັຍອຍຸທະຍາຫໍນຶ່ງ ແລະ ສມັຍຣັຕນໂກສິນທຣ໌ອີກຫໍນຶ່ງ ພາຍໃນຂຽນພາພພຣະຣາຊພົງສາວດາຣກຸງສຣີອຍຸທຍາ ເຊິ່ງເປັນສີມືຂອງຂຣົວອິນໂຂ່ງ ຈິຕກຣໄທຍ໌ທີ່ມີສີມືດີທີ່ສຸດໃນສມັຍນັ້ນ
ພຣະໂພທິທາຕພິມານ[ດັດແກ້]
ພຣະໂພທິທາຕພິມານ ເປັນບ່ອນປຣະດິສຖານພຣະປຣາງຄ໌ຂອງບູຮານ ເຊິ່ງທຣົງອັງເຊີນມາຈາກເມືອງເໜືອຂນະຜນວຊ ພາຍໃນພຣະປຣາງຄ໌ປຣະດິສຖານພຣະບໍຣົມສາຣີຣິກທາຕ ແລະ ບັຣຈຸພຣະສຣີມຫາໂພທິຈາກພຸທທຄຍາ