ທະນາຄານແຫ່ງ ສປປ ລາວ
| ປະເພດ | ລັດຖະບານ |
|---|---|
| ອຸດສາຫະກຳ | ທະນາຄານ |
| ກໍ່ຕັ້ງ | 7 ຕຸລາ 1968 |
| ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ | ທະນາຄານແຫ່ງ ສປປລາວ |
| ສຳນັກງານໃຫຍ່ | ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ |
ພື້ນທີໃຫ້ບໍລິການ | ປະເທດລາວ |
ບຸກຄະລາກອນຫຼັກ | ທ່ານ ພູເພັດ ຄຳພູນວົງ ຜູ້ອຳນວຍການ |
| ເວັບໄຊ | http://www.bol.gov.la.com/ |
ວິດັທະນາການ, ປະຫວັດຄວາມເປນມາ ຂອງທະນາຄານຢ ສປປ ລາວ ແຕລະໄລຍະ ຈາກມກື້າເນດີມາຮອດປະຈບນັ ເນອື່ງໃນໂອກາດສະເຫລມີສະຫລອງວນັສາງຕງັ້ ທະນາຄານຄບົຮອບ 35 ປ 07/10/1968 - 07/10/2003
I. ປະເທດເຮາົໃນສະໄຫມສກັດນີາປກຄອງ ຫລ ືກອນການກາເນດີລະບບົ ທະນາຄານ (1893 ຄນືຫລງັ)
ດັງທີ່ເຮົາໄດຮັບຮກັນແລວ ການຜະລິດທາງດານວັດຖຸແມນປດໃຈຕັດສິນການຄົງຕົວ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວຂອງສັງຄົມ, ເມືອງລາວ ບຮານກໍກາເນີດຈາກພື້ນຖານການຜະລິດ. ໂດຍສະເພາະແມນກະສິກາ, ຫັດຖະກາ ແລະ ການຕະຫລາດ ເຊິ່ງແຕກອນລາວເຮົາເອີ້ນວາ " ລາດ " ຄືກັບເມືອງອື່ນໆຂອງແຫຼມສວັນນະພມອິນດຈີນແຫງນີ້. ອານາດເສດຖະກິດໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດຈາກັດຢໃນມືຂອງເຈົ້າກົກເຈົ້າ ເຫລົາ, ໄດໂຮມເຂົ້າກັນ ດວຍການພົວພັນທາງດານເສດຖະກິດ ແລະ ການປກຄອງຕົກເຂົ້າໃນກາມືຂອງຫົວໜາກົກເຫລົາຂອງຊົນເຜົາໃດ ຫນຶ່ງ ເອີ້ນວາ “ ຂນ ” ຊຶ່ງມີທີ່ຕັ້ງຢນະຄອນຫລວງ ເຊັນ: ສິບສອງພັນນາ, ສິບສອງຈໄທ, ຊຽງທອງຫລວງພະບາງ ມີຍົດເປນເຈົ້າພະຍາ. ເຈົ້າຂນ ແລະ ເຈົ້າພະຍາ, ນີ້ບໍພຽງແຕມີອານາດທາງດານເສດຖະກິດເທົານັ້ນ. ຫາກຍັງມີອານາດທາງດານອານາດການປກຄອງ, ມີທະຫານ , ມີສານ, ມີຄກ. ສວນປະຊາຊົນເອີ້ນວາໄພເມືອງ, ໄດມີດິນປກຝງເປນຂອງຕົນເອງສວນໃດສວນຫນຶ່ງ, ການຜະລິດເວລານັ້ນ ຕົ້ນຕໍແມນ ກະສິກາເຊັນ: ເຮັດນາ, ເຮັດ ໄຮ, ການລຽງສັດກໍແມນງົວຄວາຍ, ເປດໄກ, ຫານ, ຫມ, ສວນຊາງແມນປະເພດຍດທະສາດສາຄັນຮັບໃຊ ສົງຄາມ. ທາງດານຫັດຖະກາກໍມີການຂະຫຍາຍຕົວເຊັນ: ຕີເງິນ, ຄາ, ປນຫລໍ, ເຄື່ອງປນດິນເຜົາ, ຈັກສານ, ຫັດຖະກາຕາ ຫກທໍໄຫມ, ຄວັດ ລວດລາຍ ແລະ ອື່ນໆ ຊຶ່ງສອງແສງເຖິງປະຫວັດສາດນັບ 1500 ປ ເຖິງ 2500 ປ ມາແລວ ຢາງນອຍກໍແມນຢໃນສັດຕະວັດທີ VI–VIII. ສະພາບເສດຖະກິດຂອງອານາຈັກລາວລານຊາງ (1373 - 1478) ໃນຣາດຊະການຟາງຸມ ແລະ ພະຍາສາມແສນໄທ. ເພິ່ນໄດເນັ້ນ ຫນັກຕໍບັນຫາເສດຖະກິດ ເປນຕົ້ນມີການຂະຫຍາຍກະສິກາລຽງສັດ ປກຝງເປນຫຼັກ, ຮອງລົງມາແມນຫັດຖະກາ ແລະ ການແລກປຽນ ວັດຖຸຕໍວັດຖຸເຖິງທາຍສັດຕະວັດທີ XV (1373 - 1473) ການຂະຫຍາຍຕົວທາງດານເສດຖະກິດ ໂດຍສະເພາະແມນການລຽງສັດ. ກໍເຮັດ ໄປຕາມແບບປະຖົມປະຖານຄືທກຄອບຄົວຈະມີການລຽງສັດຢາງນອຍທີ່ສດກໍ 1 ເຖິງ 3 ປະເພດເຊັນ: ຫມ, ເປດ, ໄກ. ດານການຄາຂາຍກໍແມນຮັກສາເດີມຄື: ການຄາມີ 2 ພາກສວນຄື: ພາກສວນຄັງຫຼວງ ໄດແກສິນຄາຂອງເຈົ້າແຜນດິນທີ່ໄດເກັບ ວັດຖຸມາຈາກການເສຍສວຍ ຫຼື ຫົວເມືອງບໍລິວານທັງຫຼາຍໃນອານາຈັກ ແລະ ນອກອານາຈັກ. ເຄື່ອງທີ່ໄດມານັ້ນແມນເຈົ້າແຜນດິນຜ ດຽວມີສິດຄອບຄອງ, ຈະຂາຍໃຫໃຜກໍແລວແຕເພິ່ນ. ສິນຄາຕາງໆ ທີ່ພໍຄາຕາງດາວຕອງການເວລານັ້ນແມນ: ເຂົ້າ, ເກືອ, ງາຊາງ, ຂີ້ຄັງ, ຍານ, ຫມາກແຫນງ, ຫນັງ ສັດ, ເຂົາກວາງ, ຄາ, ເງິນ ແລະ ປະເພດເຄື່ອງປາທີ່ເອົາໄປເຮັດຢາ. ສິນຄາດັງກາວບາວໄພບໍມີສິດຊື້ຂາຍ ກັບ ຕາງດາວ. ຖາຫາກໄດກໍໄປຂາຍໃຫຣາຊະການໃນລາຄາຖືກ ແລະ ໃຜຢາກໄດກໍໄປຊື້ນາຣາຊະການໃນລາຄາແພງຈັກໜອຍ, ຄັງຫຼວງນີ້ຖື ວາເປນລາຍໄດຕົ້ນຕໍໃນສະໄຫມນັ້ນ. ການຄາຂາຍອີກພາກສວນຫນຶ່ງ ແມນປະຊາຊົນທົວໄປ ຊຶ່ງຄາຂາຍພາຍໃນ ແລະ ຢຕາມຊາຍແດນກໍ ມີການແລກປຽນວັດຖຸ ຫຼື ຂາຍເປນເງິນກໍມີ. ໃນສະໄຫມນັ້ນການໄປມາຫາສກັນ ຢຕາມຊາຍແດນອານາຈັກ ບໍມີໃບຜານແດນ, ຈະໄປ ໃສມາໃສແລວແຕຄວາມຕອງການ. ສິນຄາ ຂອງປະຊາຊົນນາໄປແລກປຽນຊື້ຂາຍກໍມີ: ເຂົ້າ, ງາ, ຖົວ, ເກືອ, ແຜນແພ ແລະ ເຄື່ອງໃຊໃນ
ເຮືອນ, ເຄື່ອງມືກະສິກາ, ຫາປາ, ລາເນື້ອ ເປນຕົ້ນ.
ເວົ້າເຖິງເງິນຕາເວລານັ້ນ ແມນຖືເອົາ “ ບາດ ” ເປນຫວົຫນວຍ; ຕາກວາບາດແມນມາສົກ, ລາ, ຕາສດ ແມນເບຍ, ສງສດແມນ ຮອຍ. ເງິນຕາສະໄຫມນັ້ນ ມີລາດັບຫົວຫນວຍນາຫນັກເປນຂັນຊັງຮອຍບາດ, ມາສົກ, ລາ ແລະ ເບຍ ເຊັນ:
- 12 ເບຍ = 1 ລາ (ຕໍມາເປນເຟອງ)
- 2 ລາ = 1 ມາສົກ ຫລື 24 ເບຍ = 1 ມາສົກ
- 5 ມາສົກ = 1 ບາດ
- 10 ບາດ = 1 ຮອຍ
ປະເພດເງິນທີ່ເອົາມາຫລໍເປນແທງ ມີຫລາຍລັກສະນະ ຄື: ເງິນຮາງ, ເງິນຕ, ເງິນຮອຍ, ເງິນລາດເປນຕົ້ນ.
ສະພາບເສດຖະກດິສະໄຫມອານາຈກັລາວລານຊາງຈະເລນີຮງເຮອືງ ແລະ ຕຕີານການຮກຮານຂອງຕາງຊາດ (1481 - 1600). ດານເສດຖະກິດ ລາຍຮັບຂອງອານາຈັກລາວລານຊາງເວລານັ້ນ ສວນຫຼາຍໄດມາຈາກການກະສິກາ, ການປກຝງ, ລຽງສັດ ເຊັນ: ການປກເຂົ້າເປນຫຼັກ, ການລຽງສັດ, ການລາສັດ, ການຫັດຖະກາ ຊຶ່ງເປນເສດຖະກິດແບບຄົວເຮືອນ ອີງໃສທາມະຊາດ, ປະຖົມປະຖານ ນອກຈາກນັ້ນ ກໍໄດມາຈາກການເກັບສວຍ, ການແລກປຽນສິນຄາ, ການຂາຍສິນຄາໃນຄັງຫຼວງ. ເວລານັ້ນ ທາງຣາຊະການຈະມີລະບຽບ ຄາສັງໃຫເກັບສວຍຈາກປະຊາລາດຊະດອນ, ພໍຄາ ເປນເງິນຄາ ແລະ ວັດຖຸມີຄາ ໃຫບັນດາເມືອງຕາງໆ ສົງລາດຊະບັນນາການ ປລະເທື່ອ ຫຼື 3 ປ ຕໍເທື່ອ, ນອນໃນເຄື່ອງບັນນາການນັ້ນຈະມີເງິນ, ຄາ, ດອກໄມເງິນ, ດອກໄມຄາ, ນໍແຮດ, ງາຊາງ, ແຜນແພ, ຊາງ, ມາ, ເຂົາ ສັດ ແລະ ສິ່ງມີຄາອື່ນໆ ທີ່ຫາໄດຢໃນເຂດແຕລະເມືອງ. ນອກນີ້ກໍມີ ເຂົ້າ, ຖົວ, ງາ, ຫມາກໄມຕາງໆ. ການແລກປຽນຕັ້ງແຕອານາຈັກລານ ຊາງ, ໄດມີການສາງສາຍສາພັນກັບອານາຈັກອອມຂາງ. ເຮັດໃຫບົດບາດນັບມື້ສງເດັນຂຶ້ນ. ໄດເຮັດໃຫມີຫຼາຍຊົນຊາດ, ຊົນເຜົາມີການ ໄປມາຫາສຢຕາມຊາຍແດນ. ຈາກນັ້ນກໍເກີດມີການແລກປຽນຊື້ສິນຄາເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ ບໍໄດຂາດ. ບັນດາສິນຄາທີ່ນາມາແລກປຽນ ຕົ້ນຕໍກໍແມນກະສິກາ, ຫັດຖະກາ, ເຄື່ອງປາຂອງດົງຕາງໆ. ການແລກປຽນສວນຫລາຍກໍແມນດາເນີນໄປແບບເອກະຊົນ. ຖາເປນເມືອງ ດານທີ່ສາຄັນທາງຣາຊະການກໍໄດຈັດຕັ້ງດານເກັບພາສີ, ເກັບຊື້ໃນລາຄາບັງຄັບ ເພື່ອເຂົ້າຄັງຫລວງ. ການແລກປຽນເວລານັ້ນ ສວນຫຼາຍຢ ໃນລະຫວາງອານາຈັກ. ສະກັດກັ້ນການ ແຜຂະຫຍາຍອິດທິພົນຂອງສັກດີນາຕາງຊາດ. ກໍແມນໄລຍະເວລາດຽວກັນນີ້. ປະຊາຊົນເຮົາກໍ ໄດຄອຍໆຮັບເອົາ ວັດທະນະທາໃຫມຂອງອານາຈັກພາຍນອກ. ສະພາບເສດຖະກິດສະໄຫມອານາຈັກລານຊາງສືບຕໍຂະຫຍາຍຕົວ (1481 - 1540) ການຄາ ແລະ ຄັງຫຼວງໄປຄຽງຄກັບການ ຂະຫຍາຍທາງດານກະສິກາລຽງສັດ ແລະ ຫັດຖະກາອື່ນໆນັ້ນ ວຽກງານການຄາຂາຍແມນໄດເປນປດໃຈທີ່ສາຄັນ, ຊຸກຍໃຫການຜະລິດ ຂະຫຍາຍຕົວ, ນາລາຍໄດມາ ສຄອບຄົວ ແລະ ຄັງຫລວງ ຂອງປະເທດບໍວາໃນອາດີດກໍຄືປະຈບັນ ສະນັ້ນວຽກງານແລກປຽນຊື້ຂາຍ ໃນ ສະໄຫມສັດຕະວັດທີ XVII ໃນສະໄຫມການປກຄອງຂອງເຈົ້າສລິຍະວົງສາ ທາມິກະລາດ, ໄດມີຄວາມກາວຫນາຄືກັບວຽກງານອື່ນໆ. ພວກຊາວນາ, ຊາວສວນ ໄດມີສິດເສລີພາບ ແລະ ກາລະໂອກາດສາງສາການຄາຂາຍເວລານັ້ນ. ໄປຄຽງຄກັບການຄາຂາຍເອກະຊົນ (ປະຊາຊົນທົວໄປ) ແລະ ການຄາຂາຍຂອງຫລວງ ຄືເຈົ້າສັກດີນາ. ແລວການຄາຂອງເອກະຊົນ ແມນຢໃຕການຄມຄອງຂອງສັກດີນາບົນ ພື້ນຖານລະບຽບກົດຫມາຍກຽວກັບການຊື້ຂາຍ, ສິນຄາທີ່ນາມາແລກປຽນຊື້ຂາຍກໍແມນອາຫານການກິນ, ເຄື່ອງຫັດຖະກາ, ເຄືອງປາ ຂອງດົງຕາງໆ ເວລານີ້ໄດຈັດຕັ້ງໃຫມີພະແນກ ຄັງຫລວງ ຫລື ເອີ້ນວາ ຣາຊາໂກດ, ພະແນກນີ້ ມີຫນາທີ່ຄມຄອງທັງຫມົດຊັບສົມບັດຂອງ ອານາຈັກ. ລາຍໄດແມນມາຈາກການຊັກຄາສິນຄາເອີ້ນວາ " ງວດ " ເປນເງິນສົດ ຫຼື ເປນວັດຖຸ, ຄາຈອດເຮືອສິນຄາ, ຄາທາ ຕົວຢາງ: ຜາມັດຫນຶ່ງຂາຍໃນລາຄາ 10,000 ຄາ, ເກັບຄາທາ 1,000 ຄາ ຫລື ຜາຮາຫນຶ່ງການົດໃຫຂາຍ 1,000 ຄາ ເກັບຄາທາ 100 ຄາ
ຫມາຍວາຊັກຄາ 10 ສວນຮອຍເທົານັ້ນ, ນອກຈາກນັ້ນ ຍັງມີລາຍໄດຈາກການເຊົາດິນປກຝງ, ລາຍໄດຈາກການເກັບສວຍ, ລາຍໄດ ຈາກການປບໄຫມຜຝາຝນລະບຽບກົດຫມາຍ. ໄປຄຽງຄກັນກໍມີ ພະແນກຈາຫນາຍຂອງຫລວງ, ພະແນກນີ້ມີຫນາທີ່ຈາຍຊັບສົມບັດຂອງຫຼວງທັງເປນເງິນສົດ ແລະ ວັດຖຸ, ຕາມ ການສັງຈາຍຂອງກົມທາສັງມາໃຫ, ມີຫນາທີ່ຄມຄອງສິນ ຄາຂາອອກ - ຂາເຂົ້າ ແລະ ມີຫນາທີ່ແລກປຽນສິນຄາຕາມຄາສັງຂອງກົມທາ. ສະພາບການດັງກາວໄດແກຍາວມາຫລາຍສັດຕະວັດ. ອານາຈັກລາວລານຊາງ ຈຶ່ງມີການຫັນປຽນຕາມການເວລາທີ່ຫມນວຽນປຽນ ໄປເລື້ອຍຈົນເຖິງສັດຕະວັດທີ 19 ເມື່ອພວກຝະລັງເຂົ້າມາຮກຮານອານາຈັກລານຊາງຈຶ່ງຄອຍໆມີການປຽນແປງຈະແຈງຫລາຍປະການ ດັງນີ້: II. ສະໄຫມປະເທດເຮາົຕກົເປນເມອືງຂນຶ້ຂອງຝລງັເສດ ຫລ ືເວາົ້ຢາງຫນງຶ່ແມນສະໄຫມທປີ່ະຊາຊນົເຮາົ ທາການຕສໍ ກບັພວກລາເມອືງຂນິຶ້ແບບເກາົ ໄລຍະບທໍນັມເີງນິກບີຂອງລາວ (1893 - 1945)
ເພື່ອເປນການຮັກສາລະບອບສັກດີນາໄວເປນເຄື່ອງມືຮັບໃຊໃຫແກການຮກຮານໃຫພວກລາເມືອງຂຶ້ນແບບເກົາຄື ຈັກກະພັດຝລັງເສດ ໄດເຂົ້າມາຮກຮານ ແລະ ປກຄອງລາວ ຫວັງເອົາລາວ ເປນຫົວເມືອງຂຶ້ນ ໂດຍການເທີດທນໄວລາດຊະບັນລັງ ແລະ ເຈົ້າຊີວິດລາວເປນ ສາກບັງຫນາໃຫແກການຮກຮານຂອງພວກເຂົາ. ໃຫຄົງຢກັບແອກຄອບຄອງຂອງຝລັງເສດພວກລາເມືອງຂຶ້ນຝລັງເສດ ໄດນາເອົາເງິນກີບ ອິນດຈີນ ຊຶ່ງພວກເຂົາ ໄດພິມອອກເປນເງິນເຈຍ ແລະ ເປນໂລຫະເຊັນ: ເງິນກີບຫົວຫນາມ, ເງິນອັດ, ເງິນບີ້ ມາຈາຫນາຍ ແລະ ໝນວຽນຢໃນປະເທດລາວເຮົາ. ນັບແຕປ 1893 ເປນຕົ້ນມາ ເງິນກີບອິນດຈີນນີ້ ແມນໃຊຢທັງສາມປະເທດຄື ລາວ, ຫວຽດ, ຂະເຫມນ. ໃຫມີຄວາມ ສະດວກສະບາຍໃນການລຽງເກືອກອງທະຫານ ແລະ ອານາດການປກຄອງ, ເວລານີ້ເສດຖະກິດມີການຂະຫຍາຍຕົວແດ ມີ ການແລກປຽນຊື້ຂາຍກັນລະຫວາງຜຜະລິດ ແລະ ຜຊົມໃຊ. ຊຶ່ງລາຍຮັບດານງົບປະມານເວລານັ້ນຕົ້ນຕໍແມນໄດມາຈາກການເກັບເກນ ພາສີອາກອນເຊິ່ງມີບາງຕົວເລກ ດັງນີ້: - 1896 : 142.770 ກີບ - 1897 : 182.384 ກີບ - 1898 : 189.522 ກີບ - 1899 : 201.409 ກີບ - 1900 : 256.457 ກີບ ໃນລາຍຮັບດັງກາວນີ້ແມນໄດຈາກອາກອນການຂາຍຢາຝນເຖິງ 30 - 40 % ຂອງລາຍໄດທັງຫມົດ. ເວົ້າລວມແລວເວລານີ້ປະເທດ ເຮົາກໍຍັງບໍທັນມີທະນາຄານ, ມີແຕຄັງເງິນເທົານັ້ນ.
III. ສະໄຫມທປີ່ະເທດເຮາົ ແລະ ປະຊາຊນົເຮາົລກຂນຶ້ຕສໍຕານກັບການຮກຮານຂອງພວກລາເມອືງຂນຶ້ແບບເກາົ ແລະ ແບບໃຫມຄື: ຈກັກະພດັອາເມລກິາ - ລກມື. (1945 - 1975) ເລີ້ມມກີານຈດັຕງັ້ທະນາຄານແຫງຊາດລາວ ຂອງຣາດ ຊະອານາຈກັລາວ. 1. ໄລຍະແຕປ (1945 - 1975)
ພາຍຫລັງປະເທດລາວປະກາດເປນເອກະລາດຈາກຝລັງເສດໃນວັນທີ 12 ຕລາ ປ 1945 ແລວກະຊວງເສດຖະກິດການເງິນໄດພິມ ເງິນກີບລາວຂຶ້ນມາ ໂດຍໃຊຊື່ວາເງິນກະຕາຍ 1945 - 1946 ປະເພດໃບ 50 - 20 ກີບ ໃຊຊົວຄາວເພື່ອເປນເຄື່ອງມືຮັບໃຊໃຫແກສັກດີ ນາລາວຈົນມາຮອດເດືອນ ທັນວາ ປ 1951 ຕາມການຕົກລົງຂອງສະຖາບັນພິມຈາຫນາຍເງິນຂອງສາມຊາດອິນດຈີນ. ຈຶ່ງໄດມາຕັ້ງຫໍທະ ນາບັດແຫງຊາດລາວຂຶ້ນ ຮອດວັນທີ 25 ເດືອນທັນວາ ປ 1954 ຈິ່ງໄດມີພະຣາຊະອົງການຂອງພະເຈົ້າຊີວິດແຫງຣາຊະອານາຈັກລາວໃຫ
ປຽນຊື່ຈາກຫໍທະນາບັດແຫງຊາດລາວ ມາເປນ ທະນາຄານແຫງຊາດລາວ (ພາຍຫລັງຈາກປະເທດຊາດໄດຮັບເອກະລາດ ຫລດພົ້ນຈາກ ການເປນເມືອງຂຶ້ນຂອງຝຣັງເສດ) ຊຶ່ງມີສານັກງານໃຫຍຕັ້ງຢນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ໂດຍແມນທານ ຜຍ ປນຍາ ເປນຜວາການປະຕິບັດ ຕາມສັນຍາເຊີແນວກຽວກັບລາວຈັກກະພັດຝຣັງຖອນກັບຄືນປະເທດ, ຍອມຮັບຮຄວາມເປນເອກະລາດຂອງສາມຊາດອິນດຈີນ ລາວ, ຫວຽດນາມ, ຂະແມ. ຈາກນັ້ນ ບັນດາກํາລັງຮັກຊາດ ກໍໄດຂຶ້ນເມືອເຕົ້າໂຮມ ຢສອງແຂວງຊํາເໜືອ ແລະ ຜົ້ງສາລີບໍພໍເທົາໃດ ຈັກກະພັດ ອາເມລິກາ ແລະ ລກມືກໍບກໂຈມຕີ ສອງແຂວງຂອງຝາຍປະເທດລາວຢາງບັງອາດເປດແປນ, ມາງເພສັນຍາເຊີແນວ ປ 1954 ກຽວກັບ ລາວ, ຈດປະສົງຂອງການຈັດຕັ້ງທະນາຄານ ແຫງຊາດລາວຂຶ້ນໃນເວລານັ້ນ ກໍເພື່ອເປນເຄື່ອງມືຮັບໃຊການຮກຮານຂອງຈັກກະພັດລາ ເມືອງຂຶ້ນແບບເກົາ ແລະ ໃໝພອມດວຍລກແຫລງຕີນມືຂອງມັນ, ແນໃສປາບປາມບັນດາກາລັງຮັກຊາດ ຫລືວາ ຝາຍປະເທດລາວ, ທັງ ເປນການໂຕງເອົາການຊວຍເຫລືອຂອງ ພວກຈັກກະພັດ ແລະ ນາຍທຶນຕາງຊາດລຽງເກືອກົງຈັກອານາດການປກຄອງຫ ນຂາຍຊາດ ເພື່ຶອ ຕານກັບຂະບວນການຮັກຊາດຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົານັ້ນເອງ ເວລານີ້ ອາເມລິກາໄດທມເທການຊວຍເຫລືອທາງດານພາລາທິການ ເງິນຄາ, ອາວດຍດໂທປະກອນພອມດວຍທີ່ປກສາທາງທະຫານເຂົ້າມາລາວຢາງຫລວງຫລາຍເພື່ອຊວຍຝຣັງ ຄິດເປນເງິນເຖິງ 945 ລານ ໂດລາ ແນໃສຕານກັບການປະຕິວັດ, ເວລານີ້ຢເບື້ອງ 10 ແຂວງ ພວກຈັກກະພັດປກຄອງ ກໍແມນອີງອາໃສການຊວຍເຫລືອຂອງອາເມລິ ກາເປນຕົ້ນຕໍ ເພື່ອມາຊວຍໃຫເງິນກີບຂອງລາວມີຄວາມໝັ້ນຄົງ, ສາລັບຜບໍລິຫານທະນາຄານເວລານີ້ ແມນ ທານ ອດົງ ສວັນນະວົງ ເປນ ຜວາການທະນາຄານແຫງຊາດລາວ ສວນກາລັງຝາຍປະເທດລາວຢສອງແຂວງ ກໍແມນໃຊເງິນກີບແບບດຽວກັບຝາຍກົງກັນຂາມ ແລະ ກໍ ອາໄສການຊວຍເຫລືອຂອງປະເທດສັງຄົມນິຍົມຈານວນໜຶ່ງທາງດານພາລາທິການເຊັນ: ເຄື່ອງອປະໂພກ, ບໍລິໂພກ, ອາວດຍດໂທ ປະກອນຮັບໃຊໃຫການຕໍສຂອງຕົນ. 2. ໄລຍະແຕປ (1957 - 1959) ແມນເປນປທີ່ປະຕິບັດສັນຍາສະຫງົບເສິກ, ປະຕິບັດຄວາມຖືກຕອງປອງດອງຊາດລວມລາວຄັ້ງທີ 1 ເວລານີ້ວຽກງານທະນາຄານ ແມນມີການຂະຫຍາຍຕົວແດເລັກນອຍ. ມີການຈັດຕັ້ງລະບົບຄັງເງິນຢໃນບາງແຂວງຂອງປະເທດ ໂດຍສະເພາະແມນຢບັນດາແຂວງທີ່ເປນ ຕົວເມືອງໃຫຍ. 3. ໄລຍະແຕປ (1959 - 1961) ເປນໄລຍະທີ່ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນເຮົາ ຫັນທິດຕໍສດວຍກາລັງອາວດຕານກັບຈັກກະພັດອາເມລິກາ ແລະ ລກມື ກະຕາຍ, ຜຍ ຊະນະນິກອນ ທີ່ທາລາຍສັນຍາເຊີແນວກຽວກັບລາວ. ເວລານີ້ລະບົບທະນາຄານກໍແມນຮັກສາໃນສະພາບອັນເກົາ, ເງິນຕາກໍຍັງແມນເງິນ ສະກນດຽວໃນທົວປະເທດລາວຂອງພວກເຮົາ. 4. ໄລຍະແຕປ (1962 - 1964) ເປນປທີ່ປະຕິບັດສັນຍາສະຫງົບເສິກ, ປະຕິບັດຄວາມຖືກຕອງປອງດອງຊາດ ລວມລາວຄັງທີ 2 ໂດຍການຈັດຕັ້ງລັດຖະບານ ປະສົມ 3 ຝາຍຄື: ຝາຍແນວລາວຮັກຊາດ, ຝາຍເປນກາງຮັກຊາດ ແລະ ຝາຍຣາຊະອານາຈັກລາວ. ເວລານີ້ປະເທດເຮົາໄດເລີ່ມແບງອອກ ເປນສອງເຂດປກຄອງຢາງຈະແຈງຄື: ເຂດໜຶ່ງແມນເຂດຄວບຄມຂອງຝາຍວຽງຈັນ ຫຼື ຝາຍຣາຊະອານາຈັກລາວ ແລະ ອີກຝາຍໜຶ່ງແມນ ຝາຍກາລັງເປນກາງຮັກຊາດ ແລະ ແນວລາວຮັກຊາດ ຊຶ່ງຝາຍຣາຊະອານາຈັກລາວແມນຕັ້ງຢວຽງຈັນ ມີທະນາຄານແຫງຊາດລາວຕັ້ງຢ ແລວ, ສວນຝາຍກາລັງເປນກາງຮັກຊາດ ແລະ ແນວລາວຮັກຊາດແມນມີສນກາງຕັ້ງຢຄັງໄຂ ແຂວງ ຊຽງຂວາງ ເວລານີ້ເວົ້າເຖິງລະບົບ ເງິນຕາຢູປ ະເທດເຮົາແມນມີສອງປະເພດເງິນທີ່ຈາລະຈອນຄື: ເງິນກີບວຽງຈັນ ເຊິ່ງພິມແຕກອນ ແລະ ເງິນກີບຄັງໄຂ ຊຶ່ງເປນເງິນຂອງ ລັດຖະບານປະສົມ 3 ຝາຍ. ແຕເງິນດັງກາວນີ້ສວນໃຫຍຈະຈາລະຈອນຢູ ໃນເຂດຄວບຄມຂອງບັນດາກາລັງຮັກຊາດ (ເຂດປດປອຍ) ໄປ ຄຽງຄກັບເງິນວຽງຈັນທີ່ໝນວຽນຢແລວ ແຕຢ ູເບື້ອງເຂດປດປອຍກໍຍັງບໍທັນມີທະນາຄານເທື່ອ ມີແຕຄັງເງິນເທົານັ້ນ ສາງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປ 1961 ຢຄັງໄຂ ແຂວງຊຽງຂວາງ ໂດຍແມນທານ ສີສະຫວາດ ສີສານ ເປນອະທິບໍດີຄັງເງິນ ແຕງຕັ້ງໂດຍນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ເຈົ້າສວັນນະ
ພມາ. ຄັງເງິນຂອງລັດຖະບານປະສົມແມນສາງຕັ້ງພາຍຫລັງພິມເງິນກີບຄັງໄຂໃບ 50 ກີບ ມາຈໍລະຈອນໃນເຂດປດປອຍ ມີຈານວນທັງ ໝົດ 750 ລານກີບ ເພື່ອຮັບໃຊກາລັງແນວລາວຮັກຊາດ ແລະ ກາລັງເປນກາງຮັກຊາດ. 5. ໄລຍະແຕປ (1954 - 1973) ແມນເປນປທີ່ຈັກກະພັດອາເມລິກາ ແລະ ລກມື ມາງເພສັນຍາລວມລາວ ແລະ ຄວາມຖືກຕອງປອງດອງຊາດ ເພີ່ມທະວີສົງຄາມ ພິເສດຢລາວຂຶ້ນສລະດັບສງ. ບັນດາກາລັງຮັກຊາດຍິ່ງຕີຍິ່ງໄດຮັບໄຊຊະນະ. ປດປອຍດິນແດນໄດ 2/3 ຂອງປະເທດ ແລະ ເຂດປດປອຍ ໄດຕິດລຽນແຕເໜືອເຖິງໃຕ. ປດປອຍເອົາພົນລະເມືອງໄດເກືອບເຄິ່ງໜຶ່ງຂອງປະເທດ. ເວລານີ້ປະເທດເຮົາໄດແບງອອກເປນສອງເຂດຄື: ເຂດຄວບຄມຂອງຝາຍວຽງຈັນ ຫລື ຝາຍຣາຊະອານາຈັກລາວ ແລະ ອີກເຂດໜຶ່ງແມນເຂດປດປອຍຂອງບັນດາກາລັງຮັກຊາດ. ເວົ້າເຖິງວຽກງານທະນາຄານ ເວລານີ້ ໄດຜັນແປໄປດັງນີ້: ກ. ຢເຂດຄວບຄມຂອງຝາຍຣາຊະອານາຈກັລາວ ຫລ ືຝາຍວຽງຈນັ: ແມນມີທະນາຄານແຫງຊາດລາວທີ່ໄດຈັດຕັ້ງໃນເມື່ອກອນນັ້ນສຶບຕໍມາເລີຍ ແລະ ນາໃຊເງິນກີບວຽງຈັນ ເປນສະກນເງິນທີ່ ໝນວຽນຢໃນເຂດຂອງຕົນ. ນອກຈາກນັ້ນແມນເງິນຊວຍເຫຼືອຂອງອາເມລິກາເປນກາລັງດັນ ຊວຍໜນໃຫເງິນກີບວຽງຈັນ, ຮັບປະກັນ ການໃຊຈາຍຕາງໆ. ເວລານີ້, ທະນາຄານແຫງຊາດລາວໄດມີການຂະຫຍາຍຕົວໂດຍການສາງຕັ້ງສາຂາຢຕາງແຂວງຈํານວນໜຶ່ງຄື: ຢປາກ ເຊ ແຂວງຈາປາສັກ ແລະ ຫລວງພະບາງ. ນອກຈາກນັ້ນເປນລະບົບຄັງເງິນປະຈາແຂວງ. ຄຽງຄກັບທະນາຄານແຫງຊາດ, ແລວກໍຍັງມີ ທະນາຄານ ເອກະຊົນນາຍທຶນພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດຈານວນໜຶ່ງ ເຊັນ: + ທະນາຄານ ອິນດຈີນ + ທະນາຄານ ໂຕກິໂອ + ທະນາຄານລາວ ພານິດພັດທະນາ + ທະນາຄານ ພັດທະນາແຫງຣາຊະອານາຈັກລາວ + ທະນາຄານ ລາວວຽງ ຊຶ່ງບັນດາທະນາຄານເຫລົານີ້ ທັງໝົດແມນຕັ້ງຢູນ ະຄອນວຽງຈັນ. ບໍທັນມີສາຂາຢຕາງແຂວງເທື່ອ. - ເວົ້າເຖິງດານການຈັດຕັ້ງກໍແມນມີການຂະຫຍາຍຕົວ ເປນຕົ້ນແມນການປະກອບພະນັກງານສະເພາະພະນັກງານແຫງຊາດລາວກໍມີ ພະນັກງານປະກອບນັບຮອຍຄົນ ຊຶ່ງພະນັກງານສວນຫລາຍມີຄວາມຮ ແລະ ປະສົບການໃນຫລາຍດານ, ມີລະບຽບການຫລາຍອັນໄດວາງ ອອກຄົບຊຸດ. - ການປະກອບພາຫະນະອປະກອນຮັບໃຊ ແມນຄົບຖວນພຽງພໍສົມຄວນ. ທຽບໃສຍກສະໄໝນັ້ນ, ອາດເວົ້າໄດວາຖືກຕາມລະບົບ ມາດຕະຖານ. - ດານວິຊາການແມນອດົົົມສົມບນຫລາຍຮບຫລາຍສີ, ມີການໄລລຽງຕົ້ນທຶນ, ກາໄລ, ການລະດົມທຶນ, ການນາໃຊທຶນຕາມກົນ ໄກທລະກິດ, ຍົກເວັ້ນທະນາຄານ ແຫງຊາດລາວເທົານັ້ນ ທີ່ບໍໄລລຽງທລະກິດ ຄືກັບທະນາຄານທລະກິດເອກະຊົນ. ຂ. ຢເຂດປດປອຍຂອງບນັດາກາລງັຮກັຊາດ: (ທະນາຄານຂອງເຂດປດປອຍ) ເພື່ອຕອບສະໜອງກັບຄວາມຮຽກຮອງຕອງການຂອງພາລະກິດຕໍສປດປອຍຊາດຍາດເອົາໄຊຊະນະຢາງສົມບນ, ເຮັດສາເລັດການ ປະຕິວັດຊາດປະຊາທິປະໄຕໃນຂອບເຂດທົວປະເທດນັ້ນ. ກອງປະຊຸມຄົບຄະນະຂອງ ສນກາງພັກປະຊາຊົນລາວຄັ້ງທີ 3 ສະໄໝທີ I ໄດ ວາງມະຕິອອກໃນເດືອນ 3 ປ 1966 ວາດວຍການສາງ ເຂດປດປອຍໃຫກາຍເປນລັດໜຶ່ງທີ່ມີລັກສະນະເອກະລາດ ເປນເຈົ້າຕົນເອງໃນ ທກດານເທື່ອລະກາວຢາງໜັກແໜນ. ເປນຕົ້ນແມນນະໂຍບາຍທາງດານການເງິນຂອງເຂດປດປອຍ, ໂດຍປະຕິບັດຈິດໃຈດັງກາວ ຄະນະ ກາມະການສນກາງແນວລາວຮັກຊາດ ຈຶ່ງໄດກະກຽມເງື່ອນໄຂໃນການສາງຕັ້ງຄັງເງິນຢໃນເຂດປດປອຍ. ຜານການກະກຽມມາເປນໄລຍະ ເວລາໜຶ່ງຈົນມາຮອດວັນທີ 07/10/1968 ຄະນະປະຈາສນກາງແນວລາວ ຮັກຊາດ ຈິ່ງໄດມີ ມະຕິຕົກລົງສາງຕັ້ງຄັງເງິນສນກາງຂຶ້ນທີ່ຖາ
ຫອງເສດຖະກິດການເງິນ ເຊິ່ງແມນຖານທີ່ໝັ້ນປະຕິວັດ ເມືອງ ວຽງໄຊ, ແຂວງຫົວພັນ. ເພື່ອພິມຈາໜາຍເງິນກີບປດປອຍເປນການທົດ ລອງ. ທັງເປນການສາງຜົນງານຂານັບຮັບຕອນວັນປະກາດເອກະລາດ 12 ຕລາ ຄົບຮອບ 23 ປ (12/10/1945 -12/10/1968) ການ ສາງຕັ້ງໃນເບື້ອງຕົ້ນໃສຊື່ວາ “ຄັງເງິນສນກາງ” ໂດຍໄດແບງອອກປນສອງພາກສວນຄື: ຄັງເງິນພິເສດ ແລະ ຄັງເງິນສນກາງ ເຊິ່ງຂື້ນກັບ ການຊ້ີນາຂອງຄະນະປະຈາສນກາງແນວລາວຮັກຊາດ ແລະ ຄະນະຫອງເສດຖະກິດການເງິນ. ການພິມຈາໜາຍໃນເບື້ອງຕົ້ນຢເຂດປດ ປອຍນັ້ນກໍຍັງມີເງິນກີບວຽງຈັນ ແລະ ເງິນຄັງໄຂຈໍລະຈອນຄຽງຄກັນໄປ, ຈດປະສົງ ແລະ ເປາໝາຍຂອງການສາງຕັ້ງຄັງເງນິ ຫຼືວາທະນາ ຄານເພື່ອເປນພາຫະນະເຄື່ອງມືຮັບໃຊແກການຕໍສກຊາດຂອງປະຊາຊົນເຮົາທັງເປນ ການແກໄຂຊີວິດການເປນຢຂອງພະນັກງານ, ທະຫານ , ຕາຫຼວດ ແລະ ປະຊາຊົນບັນດາເຜົາໃນເຂດປດປອຍຂອງກາລັງຮັກຊາດ ກະຕກຊຸກຍ ເສດຖະກິດໃນເຂດປດປອຍໃຫຂະຫຍາຍຕົວ ດວຍ ຈິດໃຈກມຕົນເອງ, ສາງຄວາມເຂັ້ມແຂງດວຍຕົນເອງເທື່ອລະກາວຢາງໜັກແໜນ. ເມື່ອເຫັນວາ ການພິມຈາໜາຍເງິນກີບປດປອຍມີຜົນ ດີຫຼາຍດານສນກາງ ແນວລາວຮັກຊາດຈຶ່ງໄດຕົກລົງຂະຫຍາຍຄັງເງິນໄປ ທົວເຂດປດປອຍຂອງກາລັງຮັກຊາດຢາງເປນລະບົບໃນເດືອນ 12/1968 ຊຶ່ງປະກອບດວຍ: ຄັງເງິນແຂວງຫົວພັນ, ຊຽງຂວາງ, ຫຼວາງພະບາງ, ອດົມໄຊ, ຫວຼງນາທາ, ຜົ້ງສາລີ, ບໍລິຄາໄຊ ຫຼື ສະຫະ 90 ໃນເມື່ອກອນ (ແຂວງບໍລິຄາໄຊໃນປະຈບັນ) ນອກນັ້ນຍັງມີ ຄັງເງິນແຂວງຄາມວນ, ສະຫວັນນະເຂດ ສວນຢເຂດປດປອຍທາງ ພາກໃຕ ແມນໄດຈັດຕັ້ງຕາມຫຼັງ ເພາະການຕິດຕໍພົວພັນມີຄວາມຫຍງຍາກ ແລະ ພາຍຫຼັງສາງຕັ້ງຄັງເງິນແຂວງ ຕາງໆຂອງເຂດປດປອຍແລວກໍໄດ ພິມຈາໜາຍເງິນກີບປດປອຍທົວທັງໝົດເຂດປດປອຍ ຄຽງຄ ກັບເງິນກີບວຽງຈັນ ແລະ ຄັງເງິນໄຂ, ຈົນຮອດປ 1969 ສນກາງແນວລາວ ຮັກຊາດຈຶ່ງໄດຕົກລົງຕໍສເງິນຕາກັບສັດຕໂດຍການກວດລາງເງິນກີບວຽງຈັນ ແລະ ເງິນກີບຄັງໄຂອອກຈາກເຂດປດປອຍຂອງກາລັງຮັກ ຊາດຢາງສິ້ນເຊີງ. ມີພຽງແຕເງນິກີບປດປອຍເທົານັ້ນທີ່ໝນວຽນຢາງເປນເອກະລາດອັນໜຶ່ງອັນດຽວ. ສາລັບຜບໍລິຫານເວລານັ້ນມີທານ ທອງຈັນ ອປະລາວັນ ຫົວໜາຫອງການເງິນເປນຫົວໜາທະນາຄານສນກາງ ແລະ ມີຄະນະຊວຍວຽກຄື: ທານ ສີສະຫວາດ ສີສານ ເປນ ຮອງຫົວໜາທະນາຄານສນກາງ, ທານ ອດອນ ພົນເສນາ ເປນຫົວໜາທະນາຄານພິເສດ. ເວົ້າເຖິງການສາງຕັ້ງຄັງເງິນຢເຂດປດປອຍແມນ ມີຄວາມຫຍງຍາກໃນຫຼາຍດານ. ເພາະຢໃນພາວະສົງຄາມທາງອາກາດ ແລະ ໜາດິນຂອງອາເມລິກາ ແລະ ລກມື, ຄັງເງິນຕອງໄດຢປາ ຢຖາເລິກ, ດົງໜາ. ເພື່ອຄວາມປອດໄພທາງດານຊີວິດ ແລະ ຊັບສິນການປະກອບພະນັກງານການເງິນ, ແຜນການ, ການຄາ, ຄົມມະນາ ຄົມຂົນສົງ ໃນຖາດຽວກັນສວນແຂວງຕາງໆກໍມີແຂວງໜຶ່ງປະມານ 7-8 ຄົນ ວິຊາການແທນແມນແຂວງລະ 3 - 4 ຄົນເທາົນັ້ນ ທີ່ຮຽນ ມາຈາກຫວຽດນາມ (ລະດັບຊັ້ນຕົ້ນ) ພະນັກງານຂອງທະນາຄານຂອງຝາຍປະເທດລາວບໍພຽງແຕຕານກັບສັດຕຜຮກຮານ ເຂົ້າໃນເຂດປດ ປອຍເຊັນ: ໄປລາລຽງອອກແນວໜາ ກາປນຕີສັດຕເພື່ອຮັກສາຄັງສາງຂອງຕົນ, ບາງຄົນຈົນເຖິງບາດເຈັບຍອນສຮົບ ຕົວຢາງຢ ູທະນາຄານ ແຂວງຊຽງຂວາງ ໃນບັ້ນຮົບ ກກຽດ ມີ 1 ສະຫາຍຖືກບາດເຈັບຍອນສຮົບປອງກັນຄັງສາງ ແລະ ຫີບເງິນບໍໃຫຕົກເຂົ້າໃນກາມືຂອງສັດຕ ແລະ ມີພະນັກງານຈານວນໜຶ່ງກໍໄດເສຍຊີວິດ ຍອນໄປເຮັດໜາທີ່ວິຊາສະເພາະ ຖືກສັດຕລັດຂາ ລັດຍິງ ແລະ ກໍລະນີອື່ນໆ. ທັງໝົດລວນ ແຕສະແດງໃຫເຫັນເຖິງຈິດໃຈຮັກຊາດຮັກບານເກີດເມືອງນອນ, ຄຽດແຄນ ແລະ ບໍຍອມຈານົນຕໍສັດຕຜຮກຮານ, ປະກອບສວນຍາດ ເອົາໄຊຊະນະລວມມາໃຫການປະຕິວັດ ເວົ້າລວມ ແລະ ຂະແໜງການຂອງທະນາຄານ ເວົ້າສະເພາະ.
- ເວົ້າເຖິງການປະກອບວັດຖຸເຕັກນິກ ບໍມີຫຍັງ ເຖິງວາມີກໍແບບປະຖົມປະຖານທີ່ສດ, ສວນຫລາຍໃຊແຮງງານຄົນເປນຕົ້ນຕໍເຊັນ: ການຮັບ, ຈາຍເງິນ, ການຄິດໄລ, ການມຽນມັດເງິນຄາ ກໍມີແຕຫີບເຫລັກທາມະດາ, ລະບົບຄັງສາງແມນເຮັດເອົາເອງ, ລົດລາງພາຫະນະ ບໍມີສະເພາະເພື່ອຮັບໃຊການຂົນຍາຍເງິນ, ອາໄສພາຫະນະລວມຂອງກມເສດຖະກິດ ຫຼື ກອງລາລຽງຂອງສນກາງແຂວງ ຫຼື ລົດຮັບໃຊ ການທະຫານ. ການຕິດຕໍພົວພັນລະຫວາງຄັງເງິນສນກາງ ແລະ ແຂວງ ພົບຄວາມຫຍ ງຍາກ ເປນຕົ້ນການສັງຈາຍເງິນສວນຫລາຍແມນ ຜານລະບົບສື່ສານກົດລັບ ເພື່ອເປນໃຈກາງໃນການພົວພັນ ເພາະຕອງຮັກສາຄວາມລັບຫລາຍຢາງ. ການດາເນີນດານວິຊາສະເພາະບໍມີຫຍັງ ພໍເທົາໃດ ເປນຕົ້ນການລະດົມແຫຼງທຶນກໍບໍທັນມີ, ການນາໃຊທຶນກໍບໍທັນໄດຂະຫຍາຍຕົວສວນຫລາຍແມນເອົາເງິນໃຫຢມເພື່ອໃຫການ ຄາຊື້ເຄື່ອງຊວຍເຫຼືອ ແລະ ເຄອື່ງສິນເສິກຈາກການເງິນ ເຮັດແບບບໍລິຫານເກື້ອກນ ບໍມີການໄລລຽງ, ລາຍຮັບເງິນສົດຕົ້ນຕໍ ທີ່ມອບເຂົ້າ ທະນາຄານ ກໍມີແຕເງິນຂາຍສິນຄາຂອງຮານຄາລັດ ແລະ ລວມໝຈານວນໜອຍໜຶ່ງ. ໜາທີ່ຕົ້ນຕໍຂອງຄັງເງິນ ແລະ ທະນາຄານ ໃນເບື້ອງ
ຕົ້ນແມນຮັບໃຊການເບີກຈາຍງົບປະມານບໍລິຫານຮັບໃຊແນວໜາ, ແນວຫລັງ, ຕົກມາຮອດວັນທີ 21 ເດືອນ ກມພາ ປ 1973-1974 ເມື່ອສັນຍາລວມລາວຄັ້ງທີ 3 ໄດເຊັນກັນ. ສົງຄາມທາງອາກາດຂອງອາເມລິກາຕໍເຂດປດປອຍໄດຢດຕິລົງ, ເວລານີ້ ການຄັງເງິນກໍ ຂະຫຍາຍຕົວແດສນກາງແນວລາວຮັກຊາດ ຈຶ່ງໄດປຽນຊື່ຈາກຄັງເງິນ ມາເປນ ທະນາຄານປະເທດລາວ ຊຶ່ງມີທະນາຄານສນກາງ, ທະນາຄານພິເສດ, ທະນາຄານແຂວງ ສານັກງານອົງການຕາງໆ ນັບທັງທະນາຄານກໍໄດຍົກຍາຍອອກຈາກປາດົງ, ຖາເຫວ ມາຢນອກ ກາງແຈງ ເວລານີ້ ການເຄື່ອນໄຫວກໍແມນສະດວກສະບາຍກວາເກົາ, ທະນາຄານ ກໍມີສະຖານທີ່ບອນເຮັດວຽກຕາງຫາກແຍກຈາກ ພາກສວນຕາງໆຢາງຈະແຈງ. ຂອບເຂດການເຄື່ອນໄຫວ ກໍກວາງຂວາງ, ມີການລະດົມທຶນເງິນຝາກປະຢດ ມີການປອຍເງິນໃຫກຢມ ຮັບໃຊການຜະລິດຕາງໆ ເຮັັດໃຫໃບໜາຂອງເຂດປດປອຍນັບວັນປຽນແປງ ແລະ ເຂັ້ມແຂງເທຶ່ອລະກາວ. ການຈັດຕັ້ງທະນາຄານປະເທດ ລາວ ກໍໄດຂະຫຍາຍສາຂາຂອງຕົນຢໃນ 5 ແຂວງທາງ ພາກໃຕເຊັນ: ແຂວງສາລະວັນ, ແຂວງຕາເວັນອອກ, ແຂວງບໍລິເວນ, ແຂວງ ອັດຕະປ ແລະ ແຂວງສີພັນດອນ ການປະກອບພະນັກງານກໍເພີ່ມຂຶ້ນ ເລີ່ມມີພະນັກງານຊັ້ນກາງທີ່ຮຽນຈົບມາຈາກຫວຽດນາມຫລາຍແດ. 6. ໄລຍະການປະຕບິັດສນັຍາສະຫງບົເສກິ. ສາງຄວາມຖກືຕອງປອງດອງຊາດ ລວມທງັຄງັ້ທ ີ3 (1973 - 1975):
ໂດຍປະຕິບັດຈິດໃຈຂອງສັນຍາ ແລະ ອານສັນຍາສະຫງົບເສິກ ສາງຄວາມຖືກຕອງປອງດອງຊາດຊ່ືງໄດລົງນາມກັນ ໃນວັນທີ 21 ກມພາ ປ 1973 ທ່ີນະຄອນວຽງຈັນ ໄດ ້ຈັດຕັ້ງລັດຖະບານປະສົມ ແລະ ຄະນະມົນຕີປະສົມການເມືອງແຫງຊາດຂຶຶ້ນ. ເພື່ອກະກຽມ ເງື່ອນໄຂໃຫແກການຢດອານາດການປກຄອງໃນທົວປະເທດ. ປະຕິບັດຈິດໃຈດັງກາວ ບັນດາກํາລັງຮັກຊາດ ຊື່ງປະກອບດວຍກํາລັງ ທະຫານ ແລະ ຕາຫຼວດ ພອມດວຍພະນັກງານຂັ້ນສງ, ຂັ້ນກາງ, ພົນລະເຮືອນຈານວນໜຶ່ງໄດເຂົ້າມາສ 2 ຕົວເມືອງເປນກາງຄື: ວຽງຈັນ ແລະ ຫຼວງພະບາງ. ເພື່ອເຂົ້າຮວມປະສົມກັບຝາຍວຽງຈັນ, ຮັກສາລັດຖະບານປະສົມ ແລະ ຄະນະມົນຕີປະສົມການເມືອງແຫງຊາດ. ໄປ ຄຽງຄກັບພະນັກງານການເມືອງ, ການທະຫານນັ້ນກໍມີພະນັກງານຝາຍເສດຖະກິດກໍໄດເຂົ້າມາຮວມນາຈານວນໜອຍໜຶ່ງ. ເວລານີ້ລະບົບ ທະນາຄານ ລະຫວາງ 2 ເຂດ ແມນເຄື່ອນໄຫວຕາມປກກະຕິຢເຂດໃຜເຂດລາວ ຢຝາຍວຽງຈັນຄມຄອງ ຫຼື 2 ຕົວເມືອງເປນກາງກໍແມນ ໃຊເງິນກີບວຽງຈັນ ຢເບື້ອງເຂດປດປອຍຂອງບັນດາກາລັງຮັກຊາດກໍແມນໃຊເງິນກີບປດປອຍເໝືອນເດີມ. 7. ໄລຍະແຕປ 1975 -1976 ແມນເປນປທີ່ທົວພັກ, ທົວກອງທັບ, ທົວປວງຊົນເຮົາລກຮື້ຂຶ້ນຍຶດອານາດການປກຄອງ, ໃນວັນທີ 2 ທັນວາ 1975 ລົບລາງ ລະບອບລາຊາທິປະໄຕ ສະຖາປະນາ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ຂື້ນແທນ. ນັບແຕນັ້ນມາ ພັກ ແລະ ລັດຖະບານເຮົາກໍ ໄດຢດ ແລະ ໂອນເອົາທະນາຄານ ແຫງຊາດລາວໃນເມື່ອກອນ ພອມດວຍທະນາຄານເອກະຊົນ, ນາຍທຶນຈํາໜາຍຈํານວນໜຶ່ງເຊັນ: ທະນາຄານ ອິນດຈີນ, ທະນາຄານ ພັດທະນາແຫງຣາດຊະອານາຈັກລາວ, ທະນາຄານລາວວຽງ ມາເປນກາມະສິດຂອງລັດ, ນອນນັ້ນແມນ ມອບໃຫເຈົ້າຂອງເກົາເຂົາຄືນ, ພາຍຫລັງຢດແລວ. ໃນເບື້ອງຕົ້ນກໍຍັງໃຊເງິນກີບວຽງຈັນຢໃນເຂດປດປອຍໃໝ. ຈົນມາຮອດເດືອນ 06 / 1976 ລັດຖະບານຈິ່ງໄດຕົກລົງປຽນເງິນກີບວຽງຈັນ ແລວເອົາເງິນກີບປດປອຍພິມຈາໜາຍແທນທົວເຂດປົດປອຍໃໝ. ເປນການລົບ ລາງພາຫະນະເຄື່ອງມືທາງດານເງິນຕາຂອງອານາດການປກຄອງປະຕິການຂວາຈັດ ແລະ ກາລັງທີ່ຝນປະຕິວັດ ນັບວາເປນໄຊຊະນະອັນ ໃຫຍຫຼວງ ແລະ ມີລັກສະນະຕັດສິນ ກຽວກັບການຕໍສເງິນຕາລະຫວາງເຮົາກັບສັດຕ ເຮັດໃຫຝາຍກົງກັນຂາມຕົກຢໃນທາຮັບ ແລະ ປະລາ ໄຊຢາງເຈັບແສບໃນແນວລົບເງິນຕາ, ເປນການຍົກສງ ແລະ ເປດກວາງຂອບເຂດການຈໍລະຈອນຂອງເງິນກີບ ປດປອຍ ຢາງກວາງຂວາງ. ນັບແຕນັ້ນມາປະເທດຊາດຂອງພວກເຮົາກໍໄດມີເງິນຕາທີ່ເປນອັນໜຶ່ງອັນດຽວກັນ ແລະ ໃນ ປ 1975 - 1976 ພາກສວນ ທະນາຄານສນ ກາງ ທີ່ເມືອງວຽງໄຊ ແລະ ບັນດາທະນາຄານແຂວງຕາງໆຂອງ ເຂດປດປອຍກໍໄດຍົກຍາຍເຂົ້າມາສໂຕເມືອງ ເພື່ອສືບຕໍວຽກງານຂອງຕົນ. ທະນາຄານສນກາງວຽງໄຊ ກໍມາເຕົ້າໂຮມກັບທະນາຄານແຫງຊາດລາວ ທີ່ລັດຖະບານປະຕິວັດເຮົາຕັ້ງຂຶ້ນ ແລະ ເປນທະນາຄານອັນໜຶ່ງອັນ ດຽວກັນ ເອີ້ນວາ ທະນາຄານແຫງຊາດ. ຊຶ່ງມີສານັກງານໃຫຍຕັ້ງຢນະຄອນວຽງຈັນ ແລະ ໃນເບື້ອງຕົ້ນມີ 19 ສາຂາ ແລະ ທຽບເທົານັບ ທັງສາຂາຈານວນໜຶ່ງທີ່ຕັ້ງຂຶ້ນໃໝ ພາຍຫລັງປດປອຍພະນັກງານກໍໄດເພີ່ມຂຶ້ນຢາງໄວວາ ສະເພາະທະນາຄານແຫງຊາດທີ່ວຽງຈັນກໍມີ ພະນັກງານ 278 ຄົນ ຖານັບທົວປະເທດກໍເກືອບຈະຮອດ 1.000 ຄົນ ເມື່ອທຽບໃສລະບົບທະນາຄານຂອງເຂດປດປອຍໃນ ເມື່ອກອນມີ ພະນັກງານທັງໝົດພຽງແຕ 130 ກວາຄົນ. ໃນນັ້ນພະນັກງານວິຊາສະເພາະແທ 40 ກວາຄົນເທົານັ້ນ.
- ການຈັດຕັ້ງໄດຮັບການປບປງໃນທກດານ ມີກົມ, ພະແນກ, ໜວຍງານຕາງໆຢາງຄົບຊຸດ. - ການປະກອບວັດຖຸເຕັກນິກກໍແມນກາວໜາກວາແຕກອນ, ລົດລາງພາຫະນະຮັບໃຊວິຊາສະເພາະກໍແມນມີ ໃນລະດັບອັນແນນອນ ຖາທຽບໃສສະໄໝສົງຄາມ. - ດານວິຊາການກໍແມນກວາງຂວາງ ແລະ ເລິກເຊິ່ງ, ມີລັກສະນະຮອບດານ ເປນຕົ້ນແມນການລະດົມແຫຼງທຶນ, ການນາໃຊທຶນກໍ ແມນປະຕິບັດຕາມລະບຽບຫຼັກການຂອງທະນາຄານທີ່ໄດການົດໄວຢາງເປນກາວໆ. ເລີ່ມມີການພົວພັນກັບສາກົນເປນຕົ້ນແມນປະເທດ ສັງຄົມນິຍົມຈານວນໜຶ່ງເຊັນ: ຫວຽດນາມ, ກາປເຈຍ, ໂຊຫວຽດ, ເຢຍລະມັນ ແລະ ອື່ນໆ ... ໄລຍະການຟນຟເສດຖະກິດພາຍຫລັງສັນຕິພາບກັບຕາວຄືນມາ (1976 - 1980) ເວລານີ້ພາລະບົດບາດຂອງທະນາຄານແມນເປນ ເຄື່ອງມືຮັບໃຊໃຫແກອານາດການປກຄອງຂອງຊົນຊັ້ນກາມະຊີບ. ຊຶ່ງແມນພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວເປນຕົວແທນ ໃນນີ້ທະນາຄານມີ ພາລະໜາທີ່ຄມຄອງການພິມຈາໜາຍເງິນຕາໃຫມີຄວາມສະຫງົບ, ອອກແຮງລະດົມທຶນຮອນເພື່ອຮັບໃຊໃຫແກການຟນຟເສດຖະກິດ, ຮາບາດແຜສົງຄາມພາຍຫຼັງສັນຕິພາບກັບຕາວຄືນມາ ໂດຍການໃຫກຢມຊຸກຍການຜະລິດກະສິກາ, ອດສະຫະກາ, ການຈໍລະຈອນສິນຄາ ຢພາຍໃນປະເທດເປນຕົ້ນຕໍໍ. ໄປຄຽງຄກັນນັ້ນກໍຮັບພາລະເບີກຈາຍເງິນເດືອນ ແລະ ບໍລິຫານອື່ນໆ ເພື່ອແກໄຂຊີວິດການເປນຢຂອງ ພະນັກງານ, ທະຫານ - ຕํາຫລວດ ແລະ ປະຊາຊົນບັນດາເຜົາ ແລະ ໃນເດືອນ 12/1979 ລັດຖະບານໄດປຽນເງິນກີບປດປອຍແລວເອົາ ເງິນກີບທະນາຄານ ອອກຈາໜາຍແທນໃນຂອບເຂດທົວປະເທດຈົນເຖິງທກວັນນີ້. 8. ໄລຍະປະຕບິດັນະໂຍບາຍດດັສາງ ແລະ ກສໍາງສງັຄມົນິຍມົ (1980 - 1985): ຕົກມາຮອດປ 1980 ສະພາປະຊາຊົນສງສດໄດອອກກົດໝາຍສະບັບເລກທີ 001/81/ປສລ ລົງວັນທີ 21 ສິງຫາ 1981 ວາດວຍສິດ ຜກຂາດກຽວກັບວຽກງານທະນາຄານ. ເວລານີ້ທະນາຄານໄດປຽນຊື່ຈາກ ທະນາຄານແຫງຊາດ ມາເປນ ທະນາຄານແຫງລັດ ແລະ ປຽນຊື່ ຜບໍລິຫານຈາກ ຜອານວຍການໃຫຍທະນາຄານແຫງຊາດ ມາເປນທະນາຄານແຫງລັດ ພອມດວຍບັນດາຮອງປະທານກໍເຊັນດຽວກັນ. ໄລຍະນີ້ແມນທະນາຄານ ປະຕິບັດພາລະບົດບາດຕາມກົນໄກບໍລິຫານເກື້ອກນເປນທະນາຄານອັນດຽວ ເອກະພາບໃນການຄມຄອງ ແຕ ສນກາງຮອດທອງຖິ່ນ ຊຶ່ງການຈັດຕັ້ງຂອງທະນາຄານ ກໍແມນຂະຫຍາຍຕົວຢາງກວາງຂວາງ ອັນປະກອບດວຍ ທະນາຄານແຂວງ, ທະນາຄານເມືອງ, ຫອງຮັບເງນິເມືອງ, ສະຫະກອນສິນເຊື່ອ. ເວົ້າເຖິງທະນາຄານເມືອງ ແມນເກືອບວາມີທກໆເມືອງໃນທົວປະເທດ, ຕັ້ງ ຕາມຫົວໜວຍບໍລິຫານ ເວລານີ້ທະນາຄານໄດມີຊຽວຊານ ຂອງ ທະນາຄານຫວຽດນາມ ປະຈາຢສນກາງແຕລະແຂວງ. ນອກຈາກ ຊຽວຊານຫວຽດນາມແລວ ຢູ ທະນາຄານສນກາງ ຍັງມີຊຽວຊານໂຊຫວຽດ, ເຢຍລະມັນ ມາຊວຍເຫຼືອການຮວມມືກັບສາກົນ ເວລານີ້ ເລີ່ມກວາງຂວາງ. - ດາເນີນການຄມຄອງຮອບດານແຕສນກາງຮອດທອງຖີ່ນເຊັນ: ດານການຈັດຕັ້ງ, ການບັນຈຊັບຊອນພະນັກງານ, ດານການເງິນ ແລະ ງົບປະມານ ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍເງິນເດືອນ ແລະ ການໃຊຈາຍຕາງໆ ແມນທະນາຄານສນກາງຮັບຜິດຊອບ. - ດານວິຊາສະເພາະເວລານີ້ ເວົ້າເຖິງແຫຼງທຶນແມນບໍມີພໍເທົາໃດ ສວນຫລາຍແມນອາໄສທຶນພິມຈາໜາຍ ຕາມແຜນການທີ່ສນກາງ ອະນມັດແຕລະປ. ນອກຈາກນັ້ນກໍມີທຶນຊວຍເຫຼືອລາ ແລະ ທຶນລະດົມເງິນຝາກປະຢດຈານວນໜຶ່ງ ເວົ້າລວມແຫຼງທຶນທັງອອນນອຍ ທັງ ຂາດເຂີນ ກະແຈກກະຈາຍທີ່ສດ. - ດານການນາໃຊທຶນ ກໍແມນຮັບໃຊນະໂຍບາຍດັດສາງ ແລະ ກໍສາງສັງຄົມນິຍົມເຊັນ: ໃຫໂຮງຈັກ, ໂຮງງານ, ນິຄົມກະເສດຂອງລັດ ກຢມ. ນອກຈາກນັ້ນກໍແມນໃຫຮານຄາຂອງລັດ, ລວມໝກຢມເຊັນ: ສະຫະກອນຊື້ຂາຍ, ສະຫະກອນກະເສດ, ສວນເສດຖະກິດ ເອກະເທດ, ເອກະຊົນ ແມນບໍໄດໃຫກຢມ ຫຼື ໃຫກໍແມນຈາກັດທີ່ສດ. ການໃຫກຢມກໍບໍມີການໄລລຽງ ຫລື ໄລລຽງກໍແມນແບບ ເກື້ອກນ. ໄດກາໄລເທົາໃດມອບໃຫສນກາງ, ຫຼຸບທຶນແມນໃຫສນກາງຖົມຂມໃຫ. ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍດັງກາວໄດແກຍາວມາເຖິງປ 1986 - 1987 ຈຶ່ງຄອຍໆ ມີການຫັນປຽນ.
9. ໄລຍະການປະຕບິດັຕາມນະໂຍບາຍທາງດານເສດຖະກດິໃໝ ທມີ່ກີານໄລລຽງແບບທລະກດິ ຕາມທດິສງັຄມົນຍິມົ (1988 - 2003) ປະຕິບັດຕາມເນື້ອໃນຈິດໃຈ ມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວຄັ້ງທີ IV ຊຶ່ງໄດໄຂຂຶ້ນ ໃນວັນທີ 13/11/1986 ທີ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ. ໃນກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້ແມນດາເນີນການປຽນແປງໃໝຮອບດານ, ມີທິດນາ, ມີຫລັກການ. ໂດຍປະຕິບັດຈິດໃຈ ດັງກາວ ສະພາລັດຖະມົນຕີໄດອອກມະຕິຕົກລົງ ເລກທີ 11/ປສລ ລົງວັນທີ 12 ມີນາ 1988 ວາດວຍການຫັນເອົາລະບົບທະນາຄານໄປສ ທລະກິດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ. ເພື່ອເຮັດໃຫມະຕິຕົກລົງດັງກາວ ໄດປະກົດຜົນເປນຈິງ ທະນາຄານແຫງລັດກໍໄດຫັນເອົາລະບົບທະນາຄານ ທີ່ເປນອັນໜຶ່ງອັນດຽວໃນເມື່ອກອນມາເປນທະນາຄານ 2 ຂັ້ນ ນັ້ນກໍຄື: ທະນາຄານກາງ ແລະ ທະນາຄານທລະກິດ, ທະນາຄານກາງເປນ ທະນາຄານຂອງທະນາຄານ ຫຼື ທະນາຄານແມ ເພື່ອເຮັດໜາທີ່ຄມຄອງມະຫາພາກທາງດານເສດຖະກິດເງິນຕາ ແລະ ສິນເຊື່ອ, ເວລານີ້ ທະນາຄານໄດປຽນຊື່ຈາກທະນາຄານແຫງລັດ ມາເປນທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ ຊຶ່ງມີກົດໝາຍເລກທີ 05/ສພຊ ລົງວັນທີ 14 ຕລາ 1995 ຮອງຮັບ, ມີສະພາບໍລິຫານທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ ເປນອົງການຄມຄອງດແລສງສດ. ນອກຈາກນັ້ນໄດປຽນຊື່ປະທານທະນາ ຄານແຫງລັດ ມາເປນ ຜວາການທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ. ທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ ເປນອົງການນິຕິບກຄົນ, ເປນສະມາຊິກຂອງ ລັດຖະບານ ມີຖານະທຽບເທົາກະຊວງ, ມີສານັກງານໃຫຍຕັ້ງຢນະຄອນວຽງຈັນ ເປນຜຄມຄອງກວດກາບັນດາທະນາຄານທລະກິດ ແລະ ສະຖາບັນການເງິນຢໃນ ສປປ ລາວ, ເປນຜຮັກສາຄັງສາຮອງເງິນຕາຕາງປະເທດຂອງລັດຖະບານ, ເຮັດໜາທີ່ຄມຄອງການພິມຈາໜາຍ ເງິນຕາຕາມການມອບໝາຍ ແລະ ອະນຍາດຂອງລັດຖະບານ, ເຮັດການຊາລະສະສາງລະຫວາງທະນາຄານ, ລາຍງານສະພາບເສດຖະກິດ ໃຫແກລັດຖະບານເປນປກກະຕິ ເປນຕົວແທນໃຫລັດຖະບານໃນກອງເງິນທຶນສາກົນ ແລະ ເຮັດໜາທີ່ອື່ນໆ ຕາມການມອບໝາຍຂອງ ລັດຖະບານ. ຈາກນັ້ນກໍໄດຫັນເອົາບັນດາສາຂາ ແລະ ທຽບເທົາໄປສທລະກິດ ຈາກ 19 ແຫງໃນເມື່ອກອນໃຫຍັງເຫຼືອພຽງ 7 ແຫງຄືື: ຫັນເອົາທະນາຄານກາແພງ (I) ເປນທະນາຄານນະຄອນຫຼວງ ບໍມີສາຂາ, ຫັນເອົາທະນາຄານກາແພງ (II) ເປນທະນາຄານເສດຖາທິລາດ ມີສາຂາຢບໍລິຄາໄຊ ແລະ ແຂວງວຽງຈັນ, ຫັນເອົາທະນາຄານການຄາຕາງປະເທດລາວໄປສທລະກິດ, ຫັນເອົາບັນດາທະນາຄານ ທີ່ຢບັນ ດາແຂວງພາກໃຕ ໃຫເປນທະນາຄານພາກໃຕເຊິ່ງມີສານັກງານໃຫຍຕັ້ງຢ ປາກເຊ ແຂວງຈາປາສັກ ມີສາຂາຢ ຈາປາສັກ, ເຊກອງ, ອັດຕະ ປ, ຫັນເອົາທະນາຄານຕັ້ງຢພາກກາງເປນທະນາຄານລາວໃໝ ຊຶ່ງມີສານັກງານໃຫຍຕັ້ງ ຢແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ມີສາຂາຕັ້ງຢ ທາແຂກ ແຂວງຄາມວນ, ຫັນເອົາທະນາຄານຢບັນດາແຂວງພາກເໜືອ ເປນທະນາຄານລານຊາງ ຊຶ່ງມີສານັກງານໃຫຍຕັ້ງຢຫລວງພະບາງ ແລະ ມີ ສາຂາຕັ້ງຢ ໄຊຍະບລີ, ບໍແກວ, ອດົມໄຊ, ຫຼວງນາທາ, ຜົ້ງສາລີ, ຈາກນັ້ນກໍຫັນເອົາບັນດາທະນາຄານຢທາງພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ ເປນທະນາຄານອາລນໃໝ ຊຶ່ງມີສານັກງານໃຫຍຕັ້ງຢໂພນສະຫວັນ ແຂວງຊຽງຂວາງ ແລະ ມີສາຂາຢ ຊາເໜືອ ແຂວງຫົວພັນ. ການຫັນ ໄປສທລະກິດໄດສາເລັດລົງໃນປ 1991 ບັນດາທະນາຄານທລະກິດເຫຼົານີ້ ແມນເຮັດໜາທີ່ຈນລະພາກ ມີໜາທີ່ບໍລິການລກຄາໂດຍກົງຕໍ ກັບການໃຫກຢມ, ການຝາກ, ການຖອນ, ການໂອນເງິນ, ການຊາລະສະສາງ, ການຄາປະກັນ ແລະ ອື່ນໆ ຢພາຍໃຕການຄມຄອງ ແລະ ກວດກາຂອງທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ, ທະນາຄານທລະກິດບໍມີສະພາບໍລິຫານ ແລະ ຄະນະອານວຍກາຍເປນຜຄມຄອງດແລ. ຈາກທີ່ ເປນທະນາຄານທີ່ດາເນີນກົນໄກບໍລິຫານເກື້ອກນ ໄດກາວໄປສການໄລລຽງໃນທກດານ, ມີຖານະການເງິນເປນເອກະລາດ, ເປນເຈົ້າຕົນ ເອງ ແລະ ກໍຢໃນຊວງໄລຍະເວລານີ້ ບັນດາທະນາຄານທລະກິດຂອງລັດຫນ ສວນເອກະຊົນ, ເອກະຊົນພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ ກໍໄດ ເກີດຂຶ້ນຢາງເປນຂະບວນເຊັນ: ທະນາຄານຮວມພັດທະນາລາວ - ໄທ, ທະນາຄານກງເທບ, ທະນາຄານກງໄທ, ທະນາຄານກະສິກອນໄທ, ທະນາຄານທະຫານໄທ, ທະນາຄານກງສີອາຍດທະຍາ, ທະນາຄານໄທພານິດ ຕໍມາຮອດປ 1993 ລັດຖະບານກໍໄດຈັດຕັ້ງທະນາຄານ ສົງເສີມກະສິກາ ຂຶ້ນເປນທະນາຄານສະເພາະຮັບໃຊການຜະລິດກະສິກາ ແລະ ຕໍມາມີທະນາຄານທລະກິດຂອງຕາງປະເທດ ຈານວນຫນຶ່ງ ສືບຕໍມາຕັ້ງສາຂາເຊັນ: ທະນາຄານພັບບຣິກ, ສະແຕນດາດແບງ, ທະນາຄານຮວມທລະກິດລາວ-ຫວຽດນາມ ກໍຖືກສາງຕັ້ງຂ້ຶນໃນປ 2000 ນັບແຕປະຕິບັດກົນໄກເສດຖະກິດໃໝມານີ້ທະນາຄານໄດຮວມມືກັບສາກົນຢາງກວາງຂວາງ. ເປນຕົ້ນກອງທຶນສາກົນ IMF,
ADB, WB ເປນຕົ້ນ. ອາດເວົ້າໄດວານັບແຕປ 1990 ເປນຕົ້ນມາ ແມນລະບົບທະນາຄານມີການຂະຫຍາຍຕົວຢາງບໍຢດຢງທາງດານ ປະລິມານ ແລະ ຄນນະພາບໄດນາໃຊເຄື່ອງມື ແລະ ອປະກອນຮັບໃຊວິຊາສະເພາະຂອງຕົນມາ ເປນກາວໆບໍວາຂົງເຂດລັດກໍຄືເອກະຊົນກໍ ໄດຮັບການປບປງໃຫດີຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ໂດຍສະເພາະແມນ ທະນາຄານທລະກິດຂອງລັດໄດມີການລວມຕົວ ຈາກ 7 ແຫງໃນເມ່ືອກອນ ໃຫ ຍັງເຫລືອແຕ 2 ແຫງຄື: ທະນາຄານລາວໃໝຈາກັດ ແລະ ທະນາຄານລານຊາງຈາກັດ ຊຶ່ງມີສານັກງານໃຫຍຕັ້ງຢນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ມີສາຂາຢງຢາຍຢທົວປະເທດ. (ໃນປ 1997 - 1998) ໄດສາເລັດການປບປງດັງກາວສາມາດເວົ້າໄດວາ: ລະບົບທະນາຄານຢປະເທດ ເຮົາໄດຮັບການພັດທະນາໃຫກາວໄປຢາງບໍຢດຢງ. ຫາກຫຼຽວຄືນຫຼັງກອນໜານີ້ 35 ປ ເຫັນວາຫາງໄກກັນຫຼາຍຈາກທີ່ຝາມືເປາ ເລີ່ມຕົ້ນ ຈາກຫວຍເລິກປາດົງຕຶບໜາ, ເຄື່ອງມືຮັບໃຊປະຖົມປະຖານສດທີ່ຫຼາຫຼັງ ຊາບໍໜາຍັງຖືກສົງຄາມທາງບົກ ແລະ ທາງອາກາດທາລາຍຢາງ ທໍລະຫົດ ແລະ ປາເຖື່ອນທີ່ສດຈາກພວກປນບານຊິງເມືອງ ກາວສຄວາມສີວິໄລ ນາໄຫຼໄຟສະຫວາງ. ດາລົງຊີວິດຢພາຍໃຕ ທອງຟາແຫງ ສັນຕິພາບ ແລະ ອິດສະຫຼະພາບຮອບດານ. ບັນດາທີ່ຕັ້ງສານັກງານຂອງທະນາຄານທກແຫງໄດກາວສສະພາບປກກະຕິ ໂອໂຖງ ແລະ ທັນ ສະໄໝ, ຢູໃ ນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ບັນດາແຂວງຕາງໆກໍເຊັນດຽວກັນ ຖັນແຖວພະນັກງານນັບຮອຍ, ນັບພັນໄດຮັບການປບປງຍົກ ລະດັບຂຶ້ນໃນທກດານຢາງບໍຢດຢງ ທັງຢພາຍໃນ ແລະ ນອກປະເທດ. ການເຕີບໃຫຍເຂັ້ມແຂງຂອງທະນາຄານປະເທດລາວໃນເມື່ອກອນ ແລະ ທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ ໃນປະຈບັນ ແມນມີຫຼາຍສາເຫດ ແລະ ຫລາຍປດໃຈຄືື: ປດໃຈພາຍໃນ ແລະ ປດໃຈພາຍນອກ ເປນຕົ້ນການ ອມຊູຊວຍເຫຼືອຈາກບັນດາປະເທດເພື່ອນມິດຢໃກ ແລະ ຢໄກ ພິເສດແມ່ນທະນາຄານແຫງລັດຫວຽດນາມ ໄດໃຫການ ອມຊູຊວຍເຫຼືອຢາງຮອບດານ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນຕະຫລອດມາ ບໍວາໃນສະໄໝຕໍສກຊາດກໍຄື ພາຍຫລັງສັນຕິພາບກັບຕາວຄືນມາ ແລະ ໄລຍະທີ່ພວກເຮົາດາເນີນພາລະກິດປຽນແປງໃໝຢາງຮອບດານເວລາ ໃດພວກເຮົາກໍໄດຮັບການສະໜັບສະໜນຈາກທະນາຄານແຫງລັດ ຫວຽດນາມເປນພິເສດ, ປະກອບສວນຮັດແໜນຄວາມສາມັກຄີແບບພິເສດລະຫວາງສອງພັກ, ສອງລັດ ປະຊາຊົນສອງຊາດລາວ - ຫວຽດນາມ ໃຫ ແໜນແຟນ ແລະ ຍືນຍົງຄົງຕົວຕະຫລອດໄປ. ຂະແໜງການທະນາຄານຈະຂໍຈົດຈາ ແລະ ຮບນຄນຕໍການ ຊວຍເຫລືອ ອັນລາຄານັ້ນຈົນຕາບເທົາໃດໆ. ໂດຍເຫັນໄດຄນງາມຄວາມດີໃນໄລຍະຜານມາກໍຄືປະຈບັນ, ລັດຖະບານຈຶ່ງໄດອອກດາລັດຮັບຮອງເອົາ ວັນທີ 7 ຕລາ 1968 ເປນວັນສາງຕັ້ງຂະແໜງການທະນາຄານ, ເພາະວັນດັງກາວແມນວັນພິມຈາໜາຍເງິນກີບປດປອຍຂອງບັນດາກາລັງ ຮັກຊາດ ເຊິ່ງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວເປນ ແກນນາ ແລະ ນາພາຍາດເອົາໄຊຊະນະຢາງສົມບນ, ນັບແຕໂຮມເຂົ້າກັນກັບທະນາຄານແຫງ ຊາດລາວເປນຕົ້ນ ມາແຕລະສະໄໝມີບັນດາທານຜບໍລິຫານດັງນີ້: - 2/12/1975 - 1977 ທານ ທອງຈັນ ອບປາລະວັນ ເປນຜອານວຍການໃຫຍທະນາຄານແຫງຊາດ; - 1978 - 1980 ທານ ໜພັນ ສິດພະໄຊ ເປນຜອານວຍການໃຫຍ; - 1980 ທານ ຄາຜຍ ແກວບົວລະພາ ເປນຜອານວຍການໃຫຍ (3 ເດືອນ); - 1980 - 1983 ທານ ໂຊດ ເພັດລາສີ ເປນຜອານວຍການໃຫຍ; - 1983 - 84 - 87 ທານ ບດສະບົງ ສວັນນະວົງ ເປນປະທານທະນາຄານແຫງລັດ; - 1987 - 1988 ທານ ໜພັນ ສິດພະໄຊ ເປນປະທານທະນາຄານແຫງລັດ; - 1988 - 1990 ທານ ນາງ ປານີ ຢາທໍຕ ເປນປະທານທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ; - 1990 - 1992 ທານ ນາງ ປານີ ຢາທໍຕ ເປນຜວາການທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ; - 1993 - 1994 ທານ ບດສະບົງ ສວັນນະວົງ ເປນຜວາການທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ; - 1995 - 1997 ທານ ນາງ ປານີ ຢາທໍຕ ເປນຜວາການທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ; - 1997 - 1999 ທານ ເຈືອງ ສົມບນຂັນ ເປນຜວາການທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ; - 1999 - 2001 ທານ ສກັນ ມະຫາລາດ ເປນຜວາການທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ; - 2001 - 2002 ທານ ພເພັດ ຄາພນວົງ ຮັກສາການແທນຜວາການທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ;
- 25 / 4 / 2002 - 21 / 2 / 2003 ທານ ຈັນສີ ໂພສີຄາ ເປນຜວາການທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ; - 21/ 2 / 2003 ເປນຕົ້ນມາແມນ ທານ ພມີ ທິບພະວອນ ເປນຜວາການທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ;
ການກສໍາງພະນກັງານດານວຊິາການໃນປ 1975 - 2002
• ສາງຢພາຍໃນປະເທດ - ຝກອົບຮົມ ແລະ ສາມະນາພາຍໃນ 4,886 ຄົນ; - ບາລງໄລຍະສັ້ນຊັ້ນຕົ້ນ 511 ຄົນ; - ຊັ້ນກາງ 168 ຄົນ; - ຊັ້ນສງ 07 ຄົນ; - ປະລິນຍາຕີ 09 ຄົນ;
• ສາງຢຕາງປະເທດ - ຝກອົບຮົມ ແລະ ສາມະນາຢຕາງປະເທດ 1,416 ຄົນ. - ຊັ້ນກາງ 152 ຄົນ; - ຊັ້ນສງ 25 ຄົນ; - ເໜືອຊັ້ນສງ 120 ຄົນ;
ນັ້ນແມນການເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ຄວາມເປນມາແຕອະດີດຈົນເຖິງປະຈບັນຂອງທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ.
ພວກເຮົາມີຄວາມພາກພມໃຈ ແລະ ທໍລະນົງໃຈເປນຢາງຍິ່ງຕໍກັບການເຕີບໃຫຍ, ຂະຫຍາຍຕົວຕໍກັບຜົນງານຜົນສາເລັດທີ່ຂະແໜງ ການພວກເຮົາຍາດມາໄດຖືອັນນັ້ນແມນສິ່ງກາລະບຊາ ແລະ ອາມະຕະຕະຫລອດໄປ ແຕຄວາມພາກພມໃຈ ແລະ ທໍລະນົງໃຈດັງກາວມັນ ບໍໄດຢດຢພຽງເທົານີ້, ມັນຈະຕອງໄດສືບຕໍກາວໄປທາງໜາເລື້ອຍໆ ເພື່ອຄວາມສີວິໄລ ແລະ ຄວາມຮັງມີເຂັ້ມແຂງຂອງປະເທດຊາດ. ນາ ປະເທດເຮົາໃຫຫລດພົ້ນອອກຈາກຄວາມດອຍພັດທະນານັ້ນ ມັນຮຽກຮອງໃຫຂະແໜງການທະນາຄານເຮົາຕອງໄດປບປງຕົນເອງໃຫ ເຂັ້ມແຂງໃນທກດານ ເປນຕົ້ນແມນດານທຶນຮອນ, ດານວິຊາການ, ດານຊັບພະຍາກອນມະນດ, ການປະກອບອປະກອນພາຫະນະ ເຕັກນິກຕາງໆໃຫຄົບຖວນບໍລິບນ ແລະ ທັນສະໄໝຄືກັບນາໆຊາດທີ່ເພິ່ນກາລັງກາວໄປສຍກສະໄໝແຫງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ແລະ ທັນສະ ໄໝ ແນໃສບັນລແຜນຍດທະສາດທາງດານເງິນຕາ ແລະ ສິນເຊື່ອແຕນີ້ຫາ ປ 2020 - 2010 - 2005 ທີ່ທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ ໄດ ວາງໄວ. ຫັນທະນາຄານໄປສຄວາມທັນສະໄໝແຕລະກາວ. ສາມາດເປນແກນນາ, ເປນເຈົ້າພາທາງຂອງລະບົບທະນາຄານ ຢປະເທດເຮົາ ສາມາດແກງແຍງແຂງຂັນກັບທະນາຄານຢພາຍໃນ ແລະ ຂອງຕາງປະເທດ, ເຮັດໃຫທະນາຄານເຮົາຍັບເຂົ້າໃກກັບມາດຖານສາກົນເທື່ອລະ ກາວ. ຢາກເຮັດໄດແນວນັ້ນມັນຮຽກຮອງ ໃຫພະນັກງານສະມາຊິກພັກທົວຂະແໜງການທະນາຄານ ຈົງໄດເສີມຂະຫຍາຍມນເຊື້ອ ແລະ ຜົນງານທີ່ຕົນຍາດມາໄດໃນໄລຍະຜານມານັ້ນຢາງບໍຢດຢງ, ພອມກັນຕັດສິນໃຈເປນນາໜຶ່ງໃຈດຽວ ເຊີດຊູຈິດໃຈຮັກຊາດເປນເຈົ້າຕົນ ສາງຄວາມເຂັ້ມແຂງດວຍຕົນເອງ, ເດັດດຽວຜານຜາອປະສັກຕາງໆ ນາໆ ເພື່ອພາຂະແໜງການທະນາຄານກາວຂືຶ້ນໄປເລື້ອຍໆຕາມຄວາມ ຮຽກຮອງຕອງການຂອງປະເທດຊາດ ແລະ ຍກສະໄໝ.
ຂຽນໂດຍ: ວຽງທອງ ແກວມະນສີີ